عوامل محیطی مؤثر بر طراحی فضاهای رفتارگرا بررسی موردی: کانون اصلاح‌وتربیت کودکان تهران- ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه معماری داخلی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

چکیده

کانون اصلاحوتربیت مرکزی برای نگهداری، تربیت، تهذیب و اصلاح کودکان بزهکار 18-6 سال است که مرتکب انحرافهای اخلاقی و اجتماعی شدهاند. این مرکز در گروه ساختمانهای امنیتی رده سه قرار میگیرد که در سطح بینالمللی، قوانین مؤثری در حوزه ساخت و بهرهبرداری از چنین ساختمانهایی تدوین شده است اما با وجود توجه بسیار زیاد مسئولان مرکز، فضای معماری و خصوصاً فضاهای داخلی مجموعه فاقد کیفیتهای فضایی متناسب است. هدف از اجرای این طرح، استخراج و تدوین اصول بهمنظور طراحی مراکز اصلاحی- تربیتی برای نگهداری و اسکان موقت کودکان بزهکار بوده است. در جستجوی الگوی طراحی مناسب، طرح «عوامل محیطی مؤثر بر طراحی فضاهای رفتارگرا» در کانون اصلاحوتربیت کودکان تهران در سال 1397 با جمعآوری اطلاعات از 99 پرسشنامه قابل قبول از کودکان بزهکار کانون اصلاحوتربیت تهران و آزمون کا-اسکوئر انجام شد. در این پژوهش ارتباط معناداری میان سن کودک-شکل انتخابی، جرم کودک-رنگ انتخابی و جرم کودک-مصالح انتخابی برای خانه یافت شد که گواه بر اثبات سه گروه از فرضیهها بود. در نهایت، با توسعه مطالعات میدانی در حوزههای موردنظر و مشورت کارشناسان علوم رفتاری، بخشهایی از الگوهای طراحی استخراج شدند.

کلیدواژه‌ها


-  استیونسون، دبورا (1388). شــهرها و فرهنگهای شهری (مترجمان: رجب پناهی و احمد پوراحمد). تهران: وزارت راه و شهرسازی.
-  پارسا، محمد (1393). روانشناسی رشد کودک و نوجوان. تهران: موسسه انتشارات بعثت.
-  پیاژه، ژان، اینهلدر، باربل (1397). روانشناسی کودک (مترجم: زینت توفیق). تهران: نشر نی.
-  دالکی، فیروزه (1390). روانشناسی رشد کودک و نوجوان. تهران: نشر پیک ادبیات.
-  دورکیم، امیل (1393). قواعد و روش جامعهشناسی (مترجم: علی محمد کاردان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-  گیدنز، آنتونی (1397). جامعهشناسی (مترجم: منوچهر صبوری). تهران: نشر نی.
-  مرکز آمار کانون اصلاحوتربیت پسران تهران (1397). گزارش دورهای عملکرد کانون اصلاح و تربیت پسران تهران. تهران: سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور.
-  لنگ، جــان (1381). آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط (مترجم: علیرضا عینیفر). تهران:  مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
 -   Department of Public Information. (1985). United Nation Standard Minimum Rules for the Administration of Juvenile Justice. New York: Martinus Nijhoff Publishers.
-   Fairweather, L., & McConville, S. (2013). Prison Architecture: Policy, design and Experience. New York: Routledge.
-   Hodgkin, R.,  & Newell, P. (2007). Implementation Handbook for the Convention on the Rights of the Child. New York: UNICEF Publishing.
- United Nations Office on Drugs and Crime. (2015). International Classification of Crime for Statistical Purposes. https://unstats.un.org/unsd/statcom/doc15/BG-ICCS-UNODC.pdf