طراحی معماری در محوطه میراث روستایی بررسی موردی: طراحی‌های انجام شده در روستای تاریخی میمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده ابنیه و بافت‌های فرهنگی تاریخی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران

چکیده

چالش میان قدیم و جدید همواره مطرح بوده است. از یک طرف ضوابط و مقررات حفاظتی و از طرفی بی‌توجهی و ناهماهنگی طرح‌های جدید به زمینه میراثی، موضوع مجادلات جدی بوده است. در این میان طراحی جدید در میراث روستایی به‌دلیل ویژگی‌های خاص و در عین حال روابط پیچیده اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و طبیعی، علی‌رغم ظاهر ساده آن، کاری دشوار است. هدف از این مقاله بررسی اصول و معیارهای کلیدی در طراحی بناها و عناصر معماری جدید در بافت‌های میراث روستایی است. روش تحقیق این پژوهش از نوع کیفی است. در این میان بررسی و تحلیل محتوای اسناد بین‌المللی کمک خواهد کرد تا دستاوردهایی در جهت نیل به این معیارها حاصل گردد. این تحقیق ضمن جمع‌آوری داده‌ها از طریق مشاهده مستقیم و تحلیل جزئیات کالبدی، سازگاری معیارهای مستخرج از مبانی نظری را در روستای تاریخی میمند بررسی می‌نماید. همچنین با روش زمینه‌یابی و انجام مصاحبه با ساکنین در مورد انطباق‌پذیری طراحی‌های انجام شده و تدقیق معیارها تأکید دارد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که فراتر از معیارهای کالبدی، این معیارهای پایه هستند که نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت طراحی در میراث روستایی دارند.  

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-         ابویی، رضا، و جعفری، نسیم (1394). نقد جایگاه بناهاى میان‌افزا در محوطه‌هاى تاریخى از منظر اسناد بین‌المللى. مجله صفه، 68، 119-138.
-         اشرفی، مهناز، و شکرانی، مدیا (1397). اصول ایکوموس – IFLA درباره منظرهای روستایی به عنوان میراث، دهلی 2017. مجله اثر، 80، 14-3.
-         اشرفی، مهناز  (1382). تجاربی در حفاظت و مرمت روستای میمند، گزارش سالانه. مرکز اسناد پایگاه میراث فرهنگی میمند.
-         اشرفی، مهناز  (1393). میراث جهانی و توسعه پایدار در حفاظت میراث روستایی. مرکز اسناد پایگاه میراث فرهنگی میمند.
-         اقبالی الله بلاغی، خالده (1394). هتل پری، بررسی موردی طراحی در معماری دست‌کند، در مجموعه مقالات اولین همایش معماری دست‌کند (۹۴-۱۰۱). تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری.
-         اکرمی، غلامرضا، و دامیار، سجاد (1395). نقش شناخت معمار از کاربر در هویت‌بخشی به طرح‌های مسکن روستایی، بررسی موردی: معماری روستایی ایلام. نشریه نامه معماری و شهرسازی، 16، 81-106.
-         بابایی، سعید، و خاک‌زند، مهدی (1397). زمینه‌گرایی در آثار معماران غیرایرانی در دوره پهلوی اول مدرسه البرز و ایرانشهر. مجله مطالعات معماری ایران، 14، 171-191.
-         پرویزی، الهام، بمانیان، محمدرضا، و مهدوی‌نژاد، محمد جواد (1395). شناسایی معیارهای ذهنیت اصیل در معماری جدید بافت‌های با ارزش تاریخی در جهت ارتقای هویت کالبدی بافت تاریخی  نمونه موردی بافت تاریخی عودلاجان محله امامزاده یحیی. مجله مرمت و معماری ایران، ۶(11)، 65-76.
-         پورقربان شیوا (1380). روستای صخره‌ای میمند. پایان‌نامه برای دریافت کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد مرکزی، تهران.
-         خلیل یحیوی، پوراندخت (1356). بررسی مسائل انسانی، اجتماعی و اقتصادی روستای میمند. بررسی‌های تاریخی، ۱(۱۳)، 174-141.
-         حدادی، علی، و مهدیزاده حسینی، عادل (1394). نقش مشارکت ساکنان روستای تاریخی میمند در پایداری معماری دست‌کند موجود، در مجموعه مقالات اولین همایش معماری دست‌کند (237-244). تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری.
-         حسینی، اعظم، دولابی، صبا، شریفی، شهرزاد، و ترابی، محبوبه (1398).  تبیین اصول و معیارهای طراحی مکان‌های شهری زیرسطحی پایدار، در مجموعه مقالات دومین همایش معماری دست‌کند (194-212). تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری.
-         روح الامینی، محمود (1370). صدای شنیدن چکش. مجله نامه علوم اجتماعی، 2، 237-245.
-         زرگر، اکبر، و حاتمی خانقاهی، توحید (1393). وجوه مؤثر بر طراحی مسکن روستایی. نشریه مسکن و محیط روستا، 147، 45-62.
-         سالم، محمددانا، حسن‌پور، فرامرز، و دژدار، امید (1398). گونه‌شناسی کالبدی– ذهنی مسکن بومی مناطق غرب کردستان بر بنیاد نگره تاریخی- تکاملی (مدرسه موراتوری).  مجله مسکن و محیط روستا، 165، 33-48.
-         سرتیپی‌پور، محسن (1384). شاخص‌های معماری مسکن روستایی در ایران. نشریه هنرهای زیبا، 22، 43-52.
-         سرتیپی‌پور، محسن (1391). رویکرد محلی‌گرایی در معماری روستاهای ایران. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، ۱(2)، 129-146.
-         شاه‌تیموری، یلدا، و مظاهریان، حامد (1391). رهنمودهای طراحی برای ساختارهای جدید در زمینه‌ تاریخی. نشریه هنرهای زیبا، 17(4)، 40-29.
-         صادق احمدی، مهدی، ابویی، رضا، و ندیمی، هادی (1396). هفت مفهوم مؤثر در اسناد بین‌المللی حفاظت پس از منشور و نیز بر حفاظت از میراث روستایی. مجله مرمت و معماری ایران، ۷(13)، 61-49.
-  عسکری رابری، اباصلت، عباس‌زاده،  شهاب، و  آبرون، علی‌اصغر (1394).  بررسی عناصر فضایی کالبدی تأثیرگذار بر مسکن روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دیزباد باال، فریزی و آیدلیک). مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 4(4)،  177-193.
-         علوی‌زاده، سیده الهام، اسلامی، سیدغلامرضا، و حبیب، فرح (1397). بررسی تأثیر میزان زمینه‌گرایی بناهای میان‌افزا بر تداوم حیات بافت تاریخی بازار سنتی ایرانی (نمونه موردی: حریم درجه دو بافت تاریخی بازار سنتی اردبیل). فصلنامه پژوهش‌های اسلامی، ۶(18)، 69-85.
-         قدیری، بهرام (1385).  ساختارهای جدید در محیط‌های فرهنگی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
-         قره‌بگلو، مینو، نژادابراهیمی، احد، و اردبیلچی، ایلقار (1398).  معماری میان افزا؛ رویکردی میان‌رشته‌ای برای طراحی در بافت تاریخی نمونه موردی: مجموعه تجاری مشروطه در بافت تاریخی بازار تبریز. نشریه باغ نظر، 76، 57-68.
-         قنبری، ناصر، و یگانه، منصور (1396). اصول طراحی بناهای فرهنگی با رویکرد زمینه‌گرایی در معماری معاصر ایران. نشریه مطالعات جغرافیا، عمران و مدیریت شهری. ۳(1)، 39-57.
-         گزارش‌ سالانه (1389). حفاظت میراث روستایی. مرکز اسناد پایگاه میراث فرهنگی میمند.
 -        گزارش سالانه (1393). میراث جهانی و توسعه پایدار در حفاطت میراث روستایی. مرکز اسناد پایگاه میراث فرهنگی میمند.
 -        گزارش سالانه (1395). حفاظت از میراث جهانی. مرکز اسناد پایگاه میراث فرهنگی میمند.
-         نائینی، شکوفه سادات، و سهیلی، جمال‌الدین ( 1398). استراتژی ترجیحی طراحی بناهای میان‌افزا در بافت‌های تاریخی از دیدگاه متخصصان معماری، شهرسازی و مرمت. نشریه آرمانشهر، 27، 111-118.
-         نیک‌فطرت، مرتضی، و بیطرف، احسان (1395).  بررسی تأثیرات فرهنگی در معماری بومی ایران از منظر پایداری. نشریه مطالعات هنر و معماری، ۲(4و۵)، 126-134.
-         همایون، غلامعلی (1352). شناخت هرچه وسیع‌تر روستای میمند کرمان. مجله بررسی‌های تاریخی، 5(۸)،  245-272.
 
-         Alderson, C. (2006). Responding to Context: Changing Perspectives on Appropriate Change in Historic Settings. APT Bulletin, 37(4), 22-33.
-         Babalis, D. (2016). Approaching the Integrative City, the Dynamics of Urban Space. Italy: Altralinea.
-         Baher, I. F., & Khaled, A. O. (2016). Toward a new vision to design a museum in historical places. HBRC Journal, 14, 66-78.
-         Boyacıoğlu, D., Göçer, Ö., Karahan, E., Benli, G., & Özorhon, G. (2015). Exploring the applicability of international village design guidelines in Turkey. Re-Cond’15 International Conference: Re-Evaluating Contemporary Designs in Historical Context (15-26).
-         Council of Europe (2003). CEMAT, European Rural Heritage Observation Guide. Retrieved from http://www.coe.int/tdgap/localdemocracy/cemat/VersionGuide/Anglais.pdf.
-         Council of Europe (2010). Pan-European Charter for the Rural Heritage. 15th Council of Europe Conference of Ministers responsible for Spatial/Regional Planning (CEMAT). Retrived from https://rm.coe.int/15th-council-of-europe-conference-of-ministers-responsible-for-spatial/168076c73d.
-         Davies, M. (2003). Design in the historic environment, The Building Conservation Directory. Retrived from http://www.buildingconservation.com/articles/design/ design.htm.
-         Dayaratne, R. (2018). Toward sustainable development: lessons from vernacular settlements of Sri Lanka. Frontiers of Architectural Research, 7(3), 334-346.
-         Eppich, R. (2014).  Cultural Heritage, Landscape and Rural Development, Good Practice, Methodology, Policy Recommendations and Guidelines for Rural Communities. European Union. Retrieved from http://www.historic-towns.org/wp-content/uploads/2018/09/Cultural-Heritage-Landscape-and-Rural-Development.pdf.
-         Galway County Concil (2005).  Design Guidelines for the Single Rural House. Retrieved from www.galway.ie.
-         Gordon, D., & Mc Kenna, R. (2008). Designing houses creating homes, a guide for applicants on the siting and design of new houses in the Offaly countryside. Retrieved from  https://docplayer.net/19331855-Designing-houses-creating-homes.html.
-         Harvey AILI, A. (2012). Community-Led Village Design Statements in Ireland. Irish Landscape Institute Conference. The Heritage Council.
-         City of Greater Bendigo. (2015). Heritage Design Guidelines. City of Greater Bendigo. Retrived from www.bendigo.vic.gov.au/heritage.
-         ICOMOS. (1975). European Charter of the Architectural Heritage. Retrieved from https://www.icomos.org/en/resources/charters-and-texts/179-articles-en-francais/ressources/charters-and-standards/170-european-charter-of-the-architectural-heritage#:~:text=The%20European%20Charter%20of%20the,21%20to%2025%20October%201975.
-         ICOMOS. (1976). Recommendation concerning the Safeguarding and Contemporary Role of Historic Areas. Retrieved from https://www.icomos.org/publications/93towns7o.pdf.
-         ICOMOS. (1982a). Tlaxcala Declaration on the Revitalization of Small Settlements. Retrieved from http://www.icomos.org/en/charters-and-texts.
-         ICOMOS. (1982b). The Quebec Declaration on the Preservation of the Spirit of the Place. Retrieved from http://www.icomos.org/quebec2008/quebec_declaration.
-         ICOMOS. (1987). Charter for the Conservation of Historic Towns and Urban Areas. Adopted by ICOMOS General Assembly in Washington, DC. Retrieved from https://www.icomos.org/charters/towns_e.pdf.
-         ICOMOS. (1999).  Charter on the Built Vernacular Heritage. Retrieved from http://www.icomos.org.
-         ICOMOS. (2010). New Zealand Charter for the Conservation of Places of Cultural Heritage Value. Retrieved from https://www.icomos.org/images/DOCUMENTS/Charters/ICOMOS_NZ_Charter_2010_FINAL_11_Oct_2010.pdf.
-         ICOMOS. (2005). Xian Declaration on the Conservation of the Setting of Heritage Structures, Sites. Retrieved from http://www.icomos.org.
-         ICOMOS. (2011). The Valletta Principles for the Safeguarding and Management of Historic Cities, Towns and Urban Areas. Retrieved from https://www.icomos.org/Paris2011/GA2011_CIVVIH_text_EN_FR_final_20120110.pdf.
-         ICOMOS. (2013). Burra Charter: The Australia ICOMOS Charter for Places of Cultural Significance. Australia ICOMOS.
-         Krakow Charter (2000). Principles for Conservation and Restoration of Built Heritage. Retrieved from http://smartheritage.com/wp-content/uploads/2015/03/KRAKOV-CHARTER-2000.pdf.
-         Macdonald, S. (2011). Contemporary architecture in the historic environments. Retrieved from https://www.getty.edu/conservation/publications_resources/newsletters/26_2/contemporary.
-         NSW government. (2019). Better placed design guide for heritage, implementing the Better Placed policy for heritage buildings, sites, and precincts. Heritage Council NSW.
-         Payne, D. (2013). Charlston contraditions: A case study of historic preservation theories and policies. Retrived from https://tigerprints.clemson.edu/all_dissertations/1140.
-         Schepers, N. (2009). Design Guidelines for Rural Villages. Retrieved from https://documents.ottawa.ca/sites/documents/files/documents/cap128008.pdf.
-         Sotoudeh, H. (2014). Aesthetic fitness of new architectural design in urban historical context in the city of Shiraz. Doctoral Dissertation, University Technology of Malaysia.
-         UNESCO. (2012). The cultural landscape of Maymand for inscription on the world heritage list. Iranian Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization (ICHHTO).
-         Wijesuriya, G. (2015). The Living Heritage Approach. Retrieved from https://www.iccrom.org/wp-content/uploads/PCA_Annexe-1.pdf
-         WHC (2015). The Cultural Landscape of Maymand (Islamic Republic of Iran), No 1423rev. Retrieved from https://whc.unesco.org/document/152640.
-         Zhang, Y., & Dong, W. (2019). Determining Minimum Intervention in the Preservation of Heritage Buildings. International Journal of Architectural Heritage, 15(5), 698-712.