طراحی چارچوب مطالعه فساد شبکه‌ای در فرایند سیاست‌گذاری مدیریت کلان‌شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استاد تمام بازنشسته گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، گرایش تصمیم‌گیری و خط‌مشی‌گذاری عمومی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

تاکنون تلاشهای علمی گستردهای در موضوع تعریف فساد، ابعاد آن و راهکارهای مقابله با آن صورت پذیرفته است. این مطالعات را میتوان در طیفی از مطالعات خردمقیاس در سطح فردی تا مطالعات پیچیده با هدف شناسایی و مقابله با پدیده فساد سیستمی قرار داد. پژوهش حاضر در این راستا تلاش میکند تا ابتدا با طرح موضوع زمینهها و علل شکلگیری فساد در فرایند سیاستگذاری مدیریت کلانشهری، در راستای شناسایی و آشکارسازی نگرش نوینی به فساد در این حوزه، در قالب مفهوم فساد شبکهای و تمایز آن از سایر انواع فساد، این مفهوم را در مطالعات حوزه مدیریت کلانشهری دنبال کند. بر این اساس، فساد شبکهای در فرایند سیاستگذاری مدیریت کلانشهری عبارت است از شبکهای از بازیگران و بدنهای از نهادها و سازمانهای مختلف که حول یک فعالیت فاسد در فرایندهای مختلف سیاستگذاری مدیریت کلانشهری از دستور کار و تدوین سیاستها تا فسخ آنها شکل گرفته و اعضاء آن از منافع فعالیت فاسد سود میبرند. مقاله حاضر، با توجه به فقدان چارچوب پایه مطالعاتی موضوع فساد شبکهای در حوزه فرایند سیاستگذاری مدیریت کلانشهری، تلاش کرده است تا چارچوب مطالعه پایه این حوزه را بهعنوان یافته اصلی مقاله ارائه کرده و در اختیار پژوهشگران علاقهمند به موضوع فساد شهری قرار دهد. این مقاله از منظر روششناسی نیز از جمله پژوهشهای کیفی بوده که با اتکاء به روش بازبینی یکپارچه/انتقادی متون پژوهشی به بررسی منابع کتابخانهای و اسناد مرتبط پرداخته است.       

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  اسدی، ایرج، و زبردست، اسفندیار (1389). گونهشناسی مناطق شهر-بنیاد در مطالعات شهری و منطقهای: با نظری بر واکاوی مفهوم مجموعه شهری در ایران. نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، 43، 17-30.
-  اسماعیلپور، نجما، هروی، زهرا، و حیدری، الهام (1398). بررسی علل وقوع تخلفات ساختمانی در شهرهای ایران با تأکید بر نقش شهرداری. نشریه مطالعات شهری، 31، 17-29.
-  سرخیلی، الناز، سالاری، محمد، و صفوی، مریم (1396). تحلیلی بر نقش تخلفات ساختمانی در ناکامی طرحهای توسعه شهری کلانشهر تهران. نشریه باغ نظر، 51، 5-20.
-  صرافی، مظفر، و تورانیان، فضیلت (1383). مروری بر دیدگاههای نظری مدیریت کلانشهری. فصلنامه مدیریت شهری، 17، 6-17.
-  فاضلی، محمد (1388). مقدمهای بر سنجش فساد. تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. 
-  کاظمیان، غلامرضا، صالحی، اسماعیل، ایازی، سید محمدهادی، نوذرپور، علی، جاجرمی، حسین، سعیدی، نوید، و عبدالهی، مجید (1392). مدیریت شهری؛ جلد اول: مبانی و حوزهها. تهران: انتشارات تیسا، اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران. 
-  محمدی، جمال، و میرزایی، سارا (1394). تبیین وضعیت و شناخت عوامل مؤثر بر تخلفات ساختمانی در کلانشهرهای ایران. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 2، 197-214
-  معاونت پژوهشهای اقتصادی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی (1397). پیشگیری و مبارزه با فساد؛ فراتحلیل کیفی مطالعات فساد.تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
-  منوچهری، ایوب، عابدینی، اصغر، و حکمتنیا، حسن (1398). بررسی و تحلیل تخلفات ساختمانی و تبیین عوامل کلیدی تأثیرگذار بر آن. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، ۱۸، 7-32.
-  مهدیزاده، جواد (1383). تحول در مفهوم نقش و ساختار کلانشهرها. فصلنامه مدیریت شهری، 17، 18-31.
-  مؤسسه آموزشی، مطالعاتی توسعه فراگیر آسیا (1392). تدوین و آزمون مدل سنجش سلامت اداری در شهرداری تهران. تهران: مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران.
-  موسیخانی، مرتضی (1394). بررسی تطبیقی الگوهای حکمرانی جهت مبارزه با فساد در شهرداریها و استخراج شاخصهای متناسب با الگوی پیشنهادی. تهران: مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران.
-  هاولت، مایکل، و رامش، ام (1380). مطالعه خطمشی عمومی (مترجمان: عباس منوریان و ابراهیم گلشن). تهران: سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی (نشر اصلی اثر 1998).
-  هوبرتس، لئو دبلیو (1394). رویکرد چندگانه به پژوهشهای فساد: به سوی یک چارچوب چندسطحی جامع برای مطالعه و علتشناسی فساد، در خیالت دوگراف، پیتر واخنار و پتریک مارفیک (ویراستاران)، چشماندازهای نظری فساد (مترجمان: هانیه هژبرالساداتی، داود حسینی هاشمزاده، جلیل یاری و محمد فاضلی). تهران: انتشارات آگاه (نشر اصلی اثر 2010).
 
-   Bardhan, P. (1997). Corruption and development: A Review of Issues. Journal of Economic Literature, 35, 1320-1346.
-   Carvajal, R. (1999). Large-Scale Corruption: Definition, Causes and Cures. Systemic Practice and Action research, 12 (4), 335-353.
-   Chakrabarty, B. K. (2001). Urban Management Concepts, Principles, Techniques and Education. Cities, 18 (5), 331–345.
-   Deysine, A. (1980). Political Corruption: a Review of the Literature. European Journal of Political Research, 8, 447-462.
-   Goudie, A., & Stasavage, D. (1998). A Framework for the Analysis of Corruption. Crime, Law and Social Change, 29, 113-159.
-   Graycar, A. (2015). Corruption: Classification and Analysis. Policy and Society, 34, 87-96.
-   Hellman, J., Jones, G., Kaufmann, D. (2000). Seize the State, Seize the Day: State Capture, Corruption, and Influence in Transition. Policy Research Working Paper., No. 2444. Washington, DC.: World Bank. 
-   Werner, J., & Wegrich, K. (2007). Theories of Policy Cycle, In Franck Fischer, Gerald J Miller and Mara S. Sideney (Eds.) Handbook of Public Policy Analysis Theory, Politics and Methods. New York: CRC Press.
-   Johnston, M. (1998). Fighting Systemic Corruption: Social Foundations for Institutional Reform, Corruption and development. The European Journal of Development Research, 10, 85-104. 
-   Karklins, R. (2002). Typology of Post-communist Corruption. Problems of Post-communist, 49(4), 22-32.
-   Klitgaard, R. (1991). Controlling Corruption. London: University of California Press.
-   Liu, Xizi (2016). A Literature Review on the Definition of Corruption and Factors Affecting the Risk of Corruption.Open Journal of Social Sciences, 4, 171-177
-   Persson, A., Rothstein, B., & Teorell, J. (2012). Why Anti-Corruption Reform Fail-Systemic Corruption as a Collective Action Problem. Governance: an International Journal of Policy, Administration and Institutions, 26 (3), 449-471.
-   Shieh, S. (2005). The Rise of Collective Corruption in China: the Xiamen Smuggling Case. Journal of Contemporary China, 14 (42), 67-91. 
-   Shleifer, A., & Vishny, R. (1993). Corruption. The Quarterly Journal of Economics, 108 (3), 599-617. 
-   Snyder, H. (2019). Literature Review as a Research Methodology: an Overview and Guidelines. Journal of Business Research, 104, 333-339   
-   Van Dijk, M. (2006). Urban Management and Institutional Change. Rotterdam: Institute for Housing and Urban Development Studies.
-   Wilson, J., & Damania, R. (2002). Corruption, Political Competition and Environmental Policy. Journal of Environmental Economics and Management, 49, 516-535.
-   Yu, K., Kang, S., & Rhodes, C. (2018). The Partial Organization of Networked Corruption. Business & Society, 59 (7), 1-33. 
-   Zhang, L. (2015). Government Anti-Corruption Strategies: a Cross-Cultural Perspective. London: CRC Press.