رده بندی شاخص های استاندارد جهانی LEED در طراحی فضای ویژۀ درمان بر پایۀ ویژگی های زیست بوم منطقه ای؛ بررسی موردی: کلانشهر مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد معماری، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، استان فارس، شهر شیراز

2 استاد گروه معماری دانشکده معماری شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران

3 استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران

چکیده

فضای ویژۀ درمان بر پایۀ نوع کاربری و قرارگیری در گروه فضاهای آلایندۀ محیط، واجد اثرگذاری مستقیم بر زیستبوم منطقۀ پیرامونی خویش ارزیابی میشود. چنین فضایی در مسیر دستیابی به هدف توسعۀ پایدار شهری، در ردیف مهمترین کاربریهایی قرار دارد که همسویی معماری و مبانی پایداری محیطی را طلب میکند. استفاده از رویکرد معماری سبز بر پایۀ اصول استاندارد جهانی از اثربخشترین گامها در این زمینه است. پژوهش پیشرو به شیوۀ ترکیبی و با در نظر گرفتن آییننامۀ استاندارد جهانی LEED بهعنوان مبنای ارزیابی، به بازنگری ردهبندی شاخصهای این آییننامه بر اساس ویژگیهای زیستی و بومی در یک منطقۀ معین - کلانشهر مشهد - پرداخته است. به این منظور سنجههای ارزشیابی بیمارستان سبز در آییننامۀ مرجع - LEED - تبیین شده و سپس با هدف تعیین ردۀ اهمیت، شاخصهای مبنا در مقیاس منطقۀ مورد مطالعه - بهعنوان قطب درمانی شرق کشور- به شیوۀ تحلیل کیفی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت سنجش کمّی در هر بخش از شاخصهای زمینه بر پایۀ دادههای مستند آماری موجود برای زیرشاخصهای اعتبارِ بخشی انجام پذیرفته است و با توجه به یافتههای نهایی، ردهبندی جدیدی از شاخصهای جدول ارزیابی مبنا برای طرح فضای درمان سبز در شهر مشهد بر اساس میزان اثربخشی ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


-  احمدی، فرهاد (1382) «معماری پایدار»، فصلنامۀ آبادی، شمارۀ 40، صفحۀ 114 - 107.
-  اسماعیلی، رضا؛ گندمکار، امیر و منتظری، مجید (1389) «پهنه‌بندی اقلیم آسایش خراسان‌رضوی با استفاده از شاخص دما - فیزیولوژیک (PET)»، نشریۀ پژوهش‌های اقلیم‌شناسی، شمارۀ 1 و 2، صفحۀ 114 – 101.
-  پورصادقی، سوده (1386) مدرسۀ مشاور معماری، طرح نهایی کارشناسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران.
-  پورصادقی، سوده (1393) «تحلیل زیست‌بوم در افق توسعۀ پایدار شهری، مطالعۀ محدود: تدوین جدول مبنا از سنجه‌های مؤثر زیست‌بوم بر اساس شاخص‌های زمینۀ اصلی در مناطق کلان‌شهری»، مجموعه مقالات اولین کنگرۀ بین‌المللی افق‌های جدید معماری و شهرسازی با رویکرد هویت ایرانی اسلامی، 18 - 17 دی ماه 1393، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
-  حقیقی، ملاحت (1390) «مفهوم توسعۀ پایدار شهری»، بازیابی شده در تاریخ 12 / 07 / 1393، برگرفته از پایگاه اینترنتی مرکز اطلاعات علمی و تخصصی مدیریت شهری، www.umic.ir.
-  داودی، محمود؛ محمدی، حسین‌مراد و بای، ناصر (1389) «تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی برخی عناصر اقلیمی مشهد»، نشریۀ نیوار، شمارۀ 71 - 70 ، صفحۀ 46 – 35.
-  رضازاده، راضیه و میراحمدی، مهرداد (1387) «تحلیل و پیش‌بینی الگوهای فضایی زمانی رشد شهر مشهد»، نشریۀ مشهدپژوهی، شمارۀ 1، صفحۀ 27 - 1.
-  رهنما، محمدرحیم و برادران قاسمی، مهدیه (1388) «بررسی نقش نهادهای سیاسی در جهانی شدن مشهد»، نشریۀ مشهدپژوهی، شمارۀ 3، صفحۀ 42 - 19.
-  رهنمایی، محمدتقی و پورموسوی، سید موسی (1385) «بررسی ناپایداری‌های امنیتی کلان‌شهر تهران بر اساس شاخص‌های توسعۀ پایدار شهری»، نشریۀ پژوهش‌های جغرافیایی، شمارۀ 57، صفحۀ 193 - 177.
-  شامقلی، غلامرضا و یکی‌تا، حامد (1388) «بیمارستان سبز، رویکردی پایدار در طراحی مراکز درمانی»، مجموعه مقالات اولین همایش ملی معماری پایدار، 12 اسفند ماه، همدان، ایران.
-  ظهیرمالکی، سیروس (1379) «ناهنجاری فعالیت‌های جنبی مدیران، کارشناسان و...»، ماهنامۀ مهندسین مشاور، شمارۀ 9، صفحۀ 14- 6.
-  عزیزی، محمدمهدی (1384) «محلۀ مسکونی پایدار؛ مطالعۀ موردی: محلۀ نارمک»، نشریۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 27، صفحۀ 46 - 35.
-  کسمایی، مرتضی (1382) اقلیم و معماری، ویراستار محمد احمدی‌نژاد، نشر خاک، اصفهان.
-  لنگ، جان (1390) آفرینش نظریۀ معماری، ترجمۀ علیرضا عینی‌فر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
-  مفیدی، مجید؛ شامقلی، غلامرضا و خسروی، فرناز (1390) «جایگاه تفکر پایداری در معماری مراکز درمانی»، فصلنامۀ آبادی، شمارۀ 36، صفحۀ 39 - 32.
-  مهندسین مشاور مهرازان (1372) طرح جامع مشهد؛ مجلد الف. خلاصۀ گزارش وضع موجود، ساختار کالبدی شهر، وزارت مسکن و شهرسازی، تهران.
-  وزارت نیرو؛ شرکت برق منطقه‌ای خراسان و شرکت مشاوره مدیریت آریانا (1391) مروری بر اقدامات شرکت برق منطقه‌ای خراسان در زمینۀ توسعۀ انرژی‌های تجدیدپذیر.
-  وهاب‌زاده، عبدالحسین، (1381) بوم‌شناسی علم عصیانگر؛ مجموعه مقالات کلاسیک در بوم‌شناسی، نشر چشمه، تهران.
 
-  Burnett, John (2007) “City Buildings-Echo-labels and shades of green”, Landscape and Urban Planning, Vol. 83, pp. 29 - 38.
-  Gunn, Clare A. and Turgut Var (2002) Tourism Planning, Basics, Concepts, Cases, Fourth Edition, Routledge, New York.
-              Wilhelm, Mark. D. (2005) Green Building Specifics: Costs, Benefits and Case Studies, Pollution Prevention, Workshop for Healthcare, St. Joseph’s Hospital and Medical Center.