نقش رنگ در بیمارستان در تسریع روند بهبود بیماری؛ بررسی موردی: بیمارستان امام خمینی(ره) تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه هنر تهران

2 دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر تهران

چکیده

نفوذ رنگها و تأثیر آنها بر ذهن و جسم انسانها به طرق گوناگون ثابت شده است و استفادۀ صحیح یا نادرست از آنها تأثیرات مثبت و منفی زیادی در زندگی ما خواهد داشت. پژوهشهای مختلفی در زمینۀ آثار رنگها بر ذهن و جسم آدمی، ایجاد شادی و افسردگی و تعادل فکری و جسمی انجام شده است. متخصصان رنگدرمانی با کمک رنگها درمانهای منحصربه فردی را در حوزۀ سلامت و بهویژه سلامت روان ارائه کردهاند. شناخت چگونگی بهکارگیری رنگ، بهعنوان عامل مؤثر در بهبود بیماری از اهداف اصلی این پژوهش است. طراحی درست رنگ میتواند به افزایش حفظ سلامت در بیمارستانها منجر شود. روش پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانهای پیرامون مبانی نظری پژوهش موردنظر، مشاهدۀ میدانی و جمعآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه از بیماران بستری در بیمارستان امامخمینی(ره) تهران است که با تجزیه و تحلیل آنها ایده و راهکار مناسب طراحی ارائه شده است. این مقاله برای پاسخ دادن به این پرسش که نقش رنگ در تسریع روند بهبودی بیماری چیست؟ مسیری را که میپیماید عبارت خواهد بود از: مفهوم رنگ، تأثیر رنگها روی بیمارهای جسمی و روحی و کاربرد آنها در فضاهای درمانی و درنهایت بررسی میزان رضایتمندی بیماران بستری بیمارستان امام خمینی(ره) تهران از رنگ فضاهای بیمارستان که در آخر به جدول رنگهای پیشنهادی برای طراحی منجر میگردد.
نفوذ رنگها و تأثیر آنها بر ذهن و جسم انسانها به طرق گوناگون ثابت شده است و استفادۀ صحیح یا نادرست از آنها تأثیرات مثبت و منفی زیادی در زندگی ما خواهد داشت. پژوهشهای مختلفی در زمینۀ آثار رنگها بر ذهن و جسم آدمی، ایجاد شادی و افسردگی و تعادل فکری و جسمی انجام شده است. متخصصان رنگدرمانی با کمک رنگها درمانهای منحصربه فردی را در حوزۀ سلامت و بهویژه سلامت روان ارائه کردهاند. شناخت چگونگی بهکارگیری رنگ، بهعنوان عامل مؤثر در بهبود بیماری از اهداف اصلی این پژوهش است. طراحی درست رنگ میتواند به افزایش حفظ سلامت در بیمارستانها منجر شود. روش پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانهای پیرامون مبانی نظری پژوهش موردنظر، مشاهدۀ میدانی و جمعآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه از بیماران بستری در بیمارستان امامخمینی(ره) تهران است که با تجزیه و تحلیل آنها ایده و راهکار مناسب طراحی ارائه شده است. این مقاله برای پاسخ دادن به این پرسش که نقش رنگ در تسریع روند بهبودی بیماری چیست؟ مسیری را که میپیماید عبارت خواهد بود از: مفهوم رنگ، تأثیر رنگها روی بیمارهای جسمی و روحی و کاربرد آنها در فضاهای درمانی و درنهایت بررسی میزان رضایتمندی بیماران بستری بیمارستان امام خمینی(ره) تهران از رنگ فضاهای بیمارستان که در آخر به جدول رنگهای پیشنهادی برای طراحی منجر میگردد.

کلیدواژه‌ها


-  ایتن، جوهانز (1365) کتاب رنگ، ترجمۀ دکتر محمد حسین حلیمی، چاپخانۀ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
-  دلاور، علی (1388) روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، ویرایش، تهران.
-  سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه (1377) روشهای تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات آگاه، تهران.
-  سید صدر، سید ابوالقاسم (1384) معماری، رنگ و انسان، آثار اندیشه، تهران.
-  شامقلی، غلامرضا و یکیتا، حامد (1391) مفاهیم پایه در طراحی معماری بیمارستان، سروش دانش، تهران.
-  کولیوند، پیرحسین و کاظمی، هادی (1391) نورپردازی و رنگ در طراحی بیمارستان، میرماه، تهران.
-  لوشر، ماکس (1373) روانشناسی رنگها: با آزمایش انتخاب رنگ شخصیت خود را بهتر بشناسید، ترجمۀ ویدا ابیزاده، درسا، تهران.
-  مالکین، جین (1384) برنامهریزی فضاهای درمانی، راهنمای جامع طراحی، ترجمۀ سعید پیروزیان، شرکت خانهسازی ایران، تهران.
-  محمودی، کوروش و شکیبامنش، امیر (1384)  اصول و مبانی رنگشناسی در معماری و شهرسازی، طحان و هله، تهران.
-  مردمی، کریم؛ هاشمنژاد، هاشم؛ حسنپور، کسری و باقری، ملیحه (1392) طراحی مبتنی بر شواهد برای مراکز درمانی، عصر کنکاش، تهران،
-  مصدقراد، علیمحمد (1383) درسنامۀ سازمان و مدیریت تخصصی بیمارستان، مؤسسۀ فرهنگی هنری دیباگران تهران، تهران.
-  موعودی، محمدامین (1379) کاربرد رنگ در ارگونومی، حس برتر، تهران.
-  وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت توسعه مدیریت و منابع، دفتر مدیریت منابع فیزیکی و مجری طرحهای عمرانی (1392) استاندارد برنامهریزی و طراحی بیمارستان ایمن، استانداردها و الزامات عمومی بیمارستان، جلد دهم، پندارنیک، تهران.
 
-  Dalke, Hilary et al. (2004) Lighting and color for hospital design, A report on an NHS Estates Funded Research Project, London South Bank University, London.
-  Hosking, Sarah & Haggard, Liz (1999) Healing the hospital environment: design, management and maintenance of healthcare premises, E & Fn spon, London & New York.
-  Malkin, Jain (1992) Hospital Interior Architecture: Creating Healing Environments for Special Patient Population, Van Nostrand Reinhold, Michigan.
-  Malkin, Jain (2002) Medical and Dental Space Planning: A Comprehensive Guide to Design, Equipment, and Procedure, John Wiley and Sons Inc., New York.