شهر اصفهان صفوی را از منظرهای گوناگونی می‌توان قرائت کرد. یکی از این منظرها نظام مدیریت آب است. حیات پایتخت صفوی هم به حیات زمین‌های زراعی پیرامون آن وابسته بود و هم به گردش آب در شهر. درخشش اصفهان صفوی بی‌تردید مرهون نظام استوار مدیریت آب است، که تاکنون کمتر به آن توجه شده است. در این مقاله، با رویکردی انسان‌شناسانه و با روش تفسیری‌ـ تاریخی، به مهم‌ترین جنبه‌های مادّی و غیرمادّی نظام مدیریت کلان آب در اصفهان صفوی می‌پردازیم. در نظام مدیریت آب در اصفهان صفوی، مادی‌ها را بنا بر قواعدی در شهر می‌گرداندند؛ هم بهرة مصرفی از آنها می‌گرفتند و هم بهره در فضاسازی شهری؛ سپس آب را به‌کفایت به مزارع می‌رساندند. حصول چنین نتیجه‌ای، گذشته از مهندسی دقیق آب (که موضوع این مقاله نیست)، از طریق تعیین حقابه‌ها و نظارت دقیق بر اجرای آنها با توجه به نیازها و اوضاع آب‌وهوایی و قوانین فقهی ممکن می‌شد. چنین مدیریتی مستلزم تدبیر در اقتصاد آب بود که آن را با ابتنا بر فروش و وقف آب و قوانین فقهی مربوط به آن اداره می‌کردند. تشکیلات مدیریت آب نیز بسیار مهم بود و میرابی از مهم‌ترین مشاغل دستگاه صفوی شمرده می‌شد. در اواخر دورة صفویه، همة مراتب نظام مدیریت آب دچار خلل و فساد شد و رفته‌رفته فروریخت.
محمودیان, صفا, & قیومی بیدهندی, مهرداد. (1392). هنجار مادی: نظام مدیریت آب در اصفهان صفوی. نامه معماری و شهرسازی, 5(10), 141-153. doi: 10.30480/aup.2013.124
MLA
صفا محمودیان; مهرداد قیومی بیدهندی. "هنجار مادی: نظام مدیریت آب در اصفهان صفوی". نامه معماری و شهرسازی, 5, 10, 1392, 141-153. doi: 10.30480/aup.2013.124
HARVARD
محمودیان, صفا, قیومی بیدهندی, مهرداد. (1392). 'هنجار مادی: نظام مدیریت آب در اصفهان صفوی', نامه معماری و شهرسازی, 5(10), pp. 141-153. doi: 10.30480/aup.2013.124
VANCOUVER
محمودیان, صفا, قیومی بیدهندی, مهرداد. هنجار مادی: نظام مدیریت آب در اصفهان صفوی. نامه معماری و شهرسازی, 1392; 5(10): 141-153. doi: 10.30480/aup.2013.124
)