میزان کارآمدی برنامه مصوب آموزش مسکن (طرح معماری 5) بر اساس انتظارات جامعه حرفه‌ای از فارغ‌التحصیلان رشته معماری بررسی موردی: جامعه حرفه‌ای شهر تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معماری ، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

2 استاد گروه معماری ، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

3 کارشناس ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

چکیده

به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران، یکی از راه‌های انکارناپذیر در ارتقای کیفیت آموزش، پرداختن به حوزه برنامه‌ریزی درسی است. امروزه عدم آمادگی دانش‌‌آموختگان جهت ورود به حرفه، حکایت از فاصله بین آموزش دانشگاهی و خواسته‌های حرفه از فارغ‌التحصیلان دارد. این امر ضرورت ارتقاء سطح کیفی آموزش معماری و تربیت معماران و بالا بردن توان حرفه‌ای افراد همگام با نیازهای واقعی جامعه را مشخص می‌سازد. این پژوهش با هدف بررسی برنامه درس طرح معماری 5، بر اساس انتظارات حرفه از فارغ‌التحصیلان به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که چه رابطه‌ای بین انتظارات حرفه از فارغ‌‌التحصیلان معماری شهر تبریز در حوزه فضاهای سکونتی و برنامه آموزش طرح معماری 5 در دانشکده‌های معماری وجود دارد؟ این پژوهش از نوع کیفی با رهیافت تفسیری و به روش داده‌نگر است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با معمارانِ حرفه‌‌ای است و در‌‌این‌‌راستا ساختار مصاحبه‌ها به روش تحلیل محتوای کیفی و بررسی مقوله‌های مؤثر از محتوای آنها استخراج می‌‌گردد. نتایج مطالعه حاضر نشان می‌دهد که بعد مهارتی به‌عنوان یکی از اجزاء اصلی برنامه درسی به‌طور کامل در برنامه درسی نادیده گرفته‌شده است و در بعد دانشی و نگرشی در بحث ضوابط و مقررات و حوزه‌های مخاطب شناسی و جامعه‌شناسی فاصله فراوانی بین حرفه و برنامه درسی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-         احمدی، غلامعلی، و نریمانی زمان‌آبادی، مرتضی (1388). دانش، نگرش و مهارت‌های مورد نیاز مدیران مدارس در مدیریت تغییر. مجله مدارس کارآمد، 4، ۵۵-۵۰.
-         انتظاریان، ناهید، و طهماسبی، طاهره (1390). بررسی میزان هماهنگی و انطباق نظام آموزش عالی و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای با نیازهای بازار کار. ماهنامه کار و جامعه، 140، ۵۹-۷۱.
-         بازرگان، عباس (1388). چگونگی ارزشیابی برنامه‌های درسی میان‌رشته‌ای. فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 3، ۵۵-۶۶.
-         جمیری، وحیده، حاتمی، جواد، فتحی آذر، اسکندر، و پاکدل‌فرد، محمدرضا (1389). بررسی میزان انطباق برنامه درسی رشته کارشناسی مهندسی معماری با نیازهای بازار کار در ایران. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 2، ۱۱۱-۱۳۳.
-         حجت، عیسی (1390). مشق معماری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         حجت، عیسی (1393). سنت و بدعت در آموزش معماری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         حسینی، باقر، و طلوع دل، محمدصادق (1387). همگرایی در آموزش محتوای دروس فنی رشته معماری. مجله فناوری و آموزش، 4، ۲۷۳-۲۸۲.
-         خوشنویسان، فاطمه، نصر، احمدرضا، نیستانی، محمدرضا، و شریف، مصطفی (1395). بررسی نیاز آموزشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی در حوزه قابلیت‌های عام اشتغال‌زای مورد انتظار بازار کار با رویکرد کارآفرینی: یافته‌های یک مطالعه آمیخته. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، 26، ۶۸-۸۴.
-         سیدمن، اروینک (1395). مصاحبه به‌عنوان یک روش پژوهش کیفی؛ راهنمای پژوهشگران علوم تربیتی، اجتماعی و انسانی (مترجمان: علی کوشازاده، علیرضا جابری و سارا حسینی ارانی). تهران: انتشارات مهکامه (نشر اصلی اثر 2013).
-         شریعت‌راد، فرهاد، و مهدوی‌پور، حسین (1387). ارزیابی نقش درس طرح معماری 4 در توان حرفه‌ای دانش‌آموختگان معماری دانشگاه یزد. نشریه هنرهای زیبا، 36، ۴۹-۵۷.
-         شریفیان، فریدون، و مهرمحمدی، محمود (1393). تبیین قابلیت‌های دیسیپلینی برنامه درسی و تعیین جایگاه آن در طبقه‌بندی دیسیپلین‌های علمی. دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، 2، ۱۶۱-۱۸۴.
-         شکاری، عباس، و خدادادی، مهدی (1390). کاربست اصول و معیارهای سازمان‌دهی محتوای برنامه درسی تاریخ ایران و جهان در دوره‌ متوسطه. مجله پژوهش‌های برنامه درسی، 2، ۵۷-۸۰.
-         شورای عالی برنامه‌ریزی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی (1375). مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دروس دوره‌ کارشناسی ارشد معماری، مصوب 9/10/1375.
-         شورای عالی برنامه‌ریزی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی (1377). مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دروس دوره‌ کارشناسی مهندسی معماری، مصوب 24/8/1377.
-         عادل مهربان، مرضیه (1394). مروری بر تحلیل محتوای کیفی و کاربرد آن در پژوهش. اصفهان: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان.
-         علی‌الحسابی، مهران، و نوروزیان ملکی، سعید (1388). تجربه آموزش طراحی در مدارس معماری. نشریه علمی و پژوهشی فناوری آموزش، 4، 3۲۳-3۳۷.
-         غریب‌پور، افرا، و توتونچی مقدم، مارال (1395). ارزیابی برنامه‌های آموزش معماری دوره کارشناسی در ایران از منظر توجه به مؤلفه‌های فرهنگی. نشریه علمی و پژوهشی مطالعات معماری ایران، 10، ۱۴۱-۱۶۰.
-         فتحی واجارگاه، کورش، و شفیعی، ناهید (1386). ارزشیابی کیفیت برنامه‌ درسی دانشگاهی (مورد برنامه درسی آموزش بزرگسالان). فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 5، ۱ -۲۶.
-         گلابچی، محمود،  وفامهر، محسن، و شاهرودی، عباسعلی (1382). بررسی و ارزیابی آموزش دروس فن ساختمان در رشته معماری. امیر سعید محمودی (ویراستار)، مجموعه مقالات دومین همایش آموزش معماری؛ بررسی چالش‌ها، جستجوی راهکارها (۱۹۳- ۲۱۸). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         گلاچر، کاترین (1382). مدیریت تغییر در کتابخانه‌ها و خدمات اطلاعاتی (مترجم: لیلا مرتضائی). تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران (نشر اصلی اثر 2000).
-         مک اندرو، فرانسیس تی (1392). روان‌شناسی محیطی (مترجم: غلامرضا محمودی). تهران: نشر وانیا (نشر اصلی اثر 2015).
-         مؤمنی مهموئی، محسن (1388). ارزشیابی برنامه درسی در آموزش عالی. مجله راهبردهای آموزش، 2، ۱۳-۱۵.
-         مهدوی‌پور، حسین، و شریعت‌راد، فرهاد (1391). ارزیابی نقش درس طرح نهایی در توان حرفه‌ای دانش‌آموختگان معماری دانشگاه یزد. مجله صفّه، 59، ۲۵- ۳۶.
-         ندیمی، حمید، و شریعت‌مدار، فرهاد (1391). منابع ایده پردازی معماری جستاری در فرآیند ایده پردازی چند معمار از جامعه حرفه‌ای کشور. نشریه هنرهای زیبا، 2، ۵-۱۴.
-         Alkin, M. (1989). Three Decades of Curriculum Evaloation.The International Encycolopedia of Curriculum. Oxford: Pergamon Press.
-         Bektas, C., & Sohrabifard, N. (2013). Terms of Organizational Psychology, Personnel Empowerment and Team Working: A Case Study. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 82, 886-891.
-         Corbin, J., & Strauss, A. (2010). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (3rd ed). Los Angeles, CA: Sage Publication Inc.
-         Gulbahar, Y. (2008). ICT usage in higher education: a case study on perspective teacher & instructors. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 7(1), 32-37.
-         Klein, M. F. (1981). A Conceptual Framework for Curriculum Decision Making, In M. F. Klein (Ed), the Politics of Curriculum Decision Making: Issues in Centralizing the Curriculum (24-41). Albany: State University of New York Press.
-         Oliver, R., Kersten, H., Vinkka‐Puhakka, H., Alpasan, G., Bearn, D., Cema, I., ... & White, D.  (2008). Curriculum structure: principles and strategy. European. Journal of Dental Education. 12 (s1), 74-84.
-         Patankar, P. S., & Jadhav, M. S. (2013). Role of teachers’ in curriculum development for teacher education. National conference on Challenges in Teacher Education, Physical Education and Sports. Kolhapur, Maharashtra, India (416004).
-         Schreiber, S (2010). Education for Architecture in the United States and Canada, In P. P. B. McGaw (Ed.), International Encyclopedia of Education (3rd ed) (13-18). Oxford: Elsevier.
-         Tyler, R. (1949). Basic Principles of Curriculum and Instruction. Chicago, IL: University of Chicago Press.
-         Wallace, J. C., Johnson, P. D., Mathe, K., & Paul, J. (2011). Structural and psychological empowerment climates, performance, and the moderating role of shared felt accountability: a managerial perspective. The Journal of Applied Psychology, 96, 4, 840-850.