بررسی مؤلفه‌های کیفی و بصری طراحی فضای بستری کودکان با تحلیل نگرش گرافیکی و نقاشی کودکان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

2 استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

چکیده

فضای بستری کودکان بر حالات روحی و روانی آنان تأثیر بسزایی دارد و عدم توجه به نیازهای آنها میتواند سبب اختلالات رفتاری و عدم همکاری کودک با پزشک گردد. پژوهش پیشرو فضای بستری کودکان را مورد بررسی قرار میدهد، سپس به نیازها و خواستههای کودکان از محیط میپردازد و به منظور احقاق این مهم، الگوی فضایی خاص و مطلوب را در جهت ارتقای کیفیت فضای بستری کودکان ارائه مینماید. برای دستیابی به این امر با بررسی نظرات کودکان که در قالب توضیحات و ارائه نقاشی صورت پذیرفت، پیشنهادهایی برای فضای بستری کودکان مطرح شد. روش تحقیق از نوع کمّی و کیفی است و برای تحلیل نقاشیها از نرمافزار MAXQDA 12 استفاده شده است. 100 نمونه به روش نمونهگیری طبقهای نسبتی انتخاب گردیدند و تحلیلها مبتنی بر عدم رضایت کودکان از فضای موجود بود. بیشتر نقاشیها معطوف به استفاده از نور، استفاده از گیاهان، اتاقهایی با پنجرههای بزرگ و تلفیق معماری با فضای سبز بود که با توجه به یافتهها سبب پدید آمدن کیفیت فضایی مطلوب و ایجاد حس آرامش در این محیطها است. با ادغام نظریات، راهکارها و تحقیقات در زمینه رفع معضلات موجود در فضاهای بستری کودکان میتوان راهکارهایی خاص را برای طراحی فضای بستری پیشنهاد کرد که سبب ایجاد محیطی مطلوب در دوران بستری و کاهش دوره نقاهت بیماری گردد. نتایج مستخرج از پژوهش حاکی از آن است که ایجاد فضای سبز، نوع چیدمان وسایل و مبلمان داخلی اتاقهای بستری، رنگ و توجه به چشمانداز بیرونی امری مهم در جهت ایجاد فضایی مطلوب برای کودکان به شمار میرود.

کلیدواژه‌ها


-   اشمیت، مارکوس و کل هپ، برند (1380). ترس در کودکان: کودکان چگونه بر ترس‌های کوچک و بزرگ خود غلبه می‌کنند، ترجمه لیلا لفظی، نشر انجمن اولیا و مربیان، تهران.
-   حافظ‌نیا، محمدرضا (1391). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، چاپ هجدهم، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران.
-   حسینی راد، عبدالمجید (1381). مبانی هنرهای تجسمی، شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران، تهران.
-   شامقلی، غلامرضا (1390). مفاهیم پایه در طراحی معماری بیمارستان، انتشارات سروش دانش، تهران.
-   کهانا، گریجا (1382). استرس: از مجموعه روان‌تن‌درمانی، ترجمه شقایق قندهاری، نشر پیدایش، تهران.
 
-   Adams, A., Theodore, D., Goldenberg, E., Mclaren, C., & Mckeever, P. (2010). “Kids in The Atrium: Comparing Architectural Intentions and Children’s Experiences in A Pediatric Hospital Lobby”, Journal of Social Science & Medicine, 70: 658-667.
-   Berger, C. M. (2005). Way finding: Designing and Implementing Graphic Navigational Systems. Switzerland: Rotovision.
-   De Vos, F. (2006). “Building a Model of Holistic Healing Environments for Children’s Hospital: With Implications for the Design and Management of Children’s Hospitals”, PhD Thesis: The City University of New York.
-   Del Nord, R. (2006). Environmental Stress Prevention in Children’s Hospital Design. Milan: Motta Architettura.
-   Dilani, A. (2000). Psychosocially Supportive Design: Scandinavian Healthcare Design. Retrieved on June 27, 2016, from Http://www.Designand-health.Com/Mediapublishing/Papers.aspx.
-   Hutton, A. (2005). “Consumer Perspectives in Adolescent Ward Design”, Issues in Clinical Nursing, 14: 537-545.
-   Mahnke, Fr., & Mahnke, R. (1987). Color and light in man-made environments. New York: Van ostrandReinhold.
-   Marsafawy, H. (2006). “Design for Effective and Affective Medical Environments”, PhD Thesis: University Duisburg –Essen.
-   Plander, T., Lehtonen, K., & Leino, K. H. (2007). “Children in the Hospital: Elements of Quality in Drawing”, Journal of International Pediatric Nursing, 4 (22): 333-341.
-   Rollins, J. A. (2010). “The Influence of Two Hospitals’ Designs and Policies on Social Interaction And Privacy As Coping Factors For Children With Cancer And Their Families”, Journal of Pediatric Pncology Nursing, 26 (6): 340-353.
-   Ulrich, R.S. (1992). “How Design Impacts Wellness”, Healthcare Forum Journal, September/October, 20-25.
-   Ulrich, R.S. (2003). “Effects of environmental simulations and television on blood donor stress”, Journal of Architectural and Planning Research, 20: 38 – 47.
-   Whitehouse, S., Varni, J. W., Seid, M., Cooper M. C., Ensberg, J. M., Jacobs, J., & Mehlenbeck, S. R. (2001). “Evaluating a Children’s Hospital Garden Environment: Utilization and Consumer Satisfaction”, Journal of Environmental Psychology, 21: 301-314.
-   Winkel, G. H. (1986). “The environmental psychology of the hospital: is the cure worse that the illness”, Prevention in Human Services, 4: 11 – 33.