چهارچوب توسعۀ میان افزا در بافت های تاریخی بررسی موردی: دستور کار طراحی سایت ایلچی خان در بافت تاریخی یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، استان تهران، شهر تهران

چکیده

توسعههای میانافزا در بافتهای تاریخی با دوگانگی متناقضِ توسعه و حفاظت مواجه است که با تخطی از یکی، دیگری به چالش کشیده میشود. نخستین پرسش برای مداخله در بافتهای تاریخی، فرآورده و فرآیند توسعههای جدید در آنهاست. در توسعههای میانافزا چه باید ساخت و «اقتضای بافت تاریخی» باید چگونه لحاظ گردد؟ کاربست توسعه میانافزا در احیای بافت تاریخی ابتدا باید با تعریف و سپس گونهشناسی انواع آن آغاز شود. بدین منظور پیشینۀ نظری به دنبال چیستی، چرایی و چگونگی توسعه میانافزا و پیشینۀ عملی به دنبال تجارب داخلی و خارجی آن است. ترکیب گفتمان توسعۀ بافت تاریخی و اقدامات متخصصان در هدایت و کنترل آن با نظریه کل رشدیابنده کریستوفر الکساندر، چارچوبی عملیاتی- تحلیلی برای توسعههای میانافزا در بافتهای تاریخی را فراهم مینماید. بر مبنای این چارچوب، توسعه میانافزا در بافتهای تاریخی باید همپیوند با زمینۀ آن بوده، در بافت تاریخی یزد باید تفسیری از این همپیوندی در لایههای فرم شهرِ تاریخی یزد (ماهوی) و نیز محیطهای مرتبط (رویهای) با آن باشد. این همپیوندی برای سایت ایلچیخان بهصورت ویژه از طریق اصول و رهنمودهایی جهت نیل به توسعۀ همپیوندِ میانافزا در بافت تاریخی یزد محقق میگردد.
 

کلیدواژه‌ها


-  آیینی، محمد (1386). موضوعات اقتصادی، مالی و مدیریتی در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، وزارت مسکن و شهرسازی، تهران.
-  سعیدی رضوانی، نوید، داوودپور، زهره، فدوی، الهام و سرور، رحیم (1392). «کاربرد اصول توسعه میانافزا در بهبود فضایی-عملکردی بافتهای شهری»، فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، 11(36)، 159-180.
-  سعیدی رضوانی، نوید و کاظب، داود (1390). «بازشناسی چارچوب توسعه درون افزا در تناسب با نقد سیاستهای جاری توسعه مسکن (مسکن مهر) نمونه موردی: شهر نطنز»، مجله پژوهشهای جغرافیای انسانی، 75، 113-132.
-  گلکار، کورش و سولماز حسینیون (1384). اسناد هدایت طراحی شهری، انتشارات اسلیمی، تهران.
-  گلکار، کورش (1384). »چشمانداز شهر/ محله: پیشنهاد یک چارچوب مفهومی برای صورتبندی بیانیه چشمانداز«، نشریه علمی پژوهشی هنرهای زیبا، 24، 25-36.
-  گلکار، کورش (1387). «طراحی شهری سیاستگذار؛ طراحی شهری طرح ریز: جعبهابزار طراحی شهری: الگوهایی عملیاتی برای تدوین ابزارهای هدایت و کنترل در ایران»، نشریه علمی پژوهشی صفه، دوره 17(46)، 51 - 66.
-  گلکار، کورش (1391). جزوه درسی کارگاه 2 (طراحی شهری)، ترم اول سال تحصیلی 91 - 92 ، دانشگاه شهید بهشتی تهران،دانشکده معماری و شهرسازی، گروه برنامهریزی و طراحی مجتمع زیستی، تهران.
-  قادریان، مسعود (1392). توسعۀ میانافزا در بافتهای تاریخی (نمونه موردی: دستور کار طراحی سایت ایلچیخان در بافت تاریخی یزد)، پایاننامه کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده معماری و شهرسازی، گروه برنامه ریزی و طراحی مجتمع زیستی، تهران.
-  میرمقتدایی، مهتا، رفیعیان، مجتبی و سنگی، الهام (1389). «تأملی بر مفهوم توسعه میانافزا و ضرورت آن در محلات شهری»، ماهنامه شهرداریها، 10 (98)، -51.
-  وارثی، حمیدرضا (1383). «تحلیلی بر وضعیت بافت تاریخی اصفهان»، فصلنامه فرهنگ اصفهان، شماره 27 و 29، 62-71.
 
-  Adams, D., Sousa, C. de, & Tiesdell, S. (2009). Brownfield Development: A Comparison of North American and British Approaches. Urban Studies, 47 (1), 75–104.
-  Bennett, J. (2005). Towards a strong urban renaissance, An independent report. [S.l.]: Urban Task Force.
-  Blyth, A., Worthington, J. (2010) Managing the brief for better design (2nd Ed.). London; New York: Routledge.
-  CABE (2002). Supplement to the Client Guide for ACP Projects, September 2002. Retrived from: http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20110118095356/http:/www.cabe.org.uk/files/acp-design-brief.pdf
-  CABE (2003). Moving towards Excellence in Urban Design and Conservation. Retrived from: https://www.brent.gov.uk/media/342161/Moving%20towards%20excellence%20in%20urban%20design%20and%20conservation%20CABE%202002.pdf.
-  Carley, M., Low, J. (2000). Regeneration in the 21st century: policies into practice, an overview of the Joseph Rowntree Foundation Area Regeneration Programme. Bristol: Policy Press.
-  Caves, R. W. (2005). Encyclopedia of the city. Abingdon, Oxon, OX, New York, NY: Routledge.
-  Cowan, R. (2005). The dictionary of urbanism. Tisbury, Wiltshire: Streetwise Press.
-  Christensen, A.J. (2005). Dictionary of landscape architecture and construction. New York: McGraw-Hill.
-  English Heritage (1998). Conservation-Led Regeneration: The Work of English Heritage. London, EnglishHeritage.
-  Hall, P. (2000). "Urban Renaissance/New Urbanism. Journal of the American Planning Association 66 (4), 359–360.
-  Scottish Government (2011). New design in historic settings. Scotland: Historic Scotland.
-  Hutchison, R. (2010). Encyclopedia of urban studies. Thousand Oaks, Calif: SAGE Publications.
-  Kyttä, M., Kahila, M., & Broberg, A. (2010). Perceived environmental quality as an input to urban infill policy-making. Urban Des Int., 16 (1), 19–35.
-  Llewelyn-Davies (Firm) (1998). Planning and development briefs. A guide to better practice. London: Dept of the Environment, Transport & the Regions (Department of the Environment, Transport and the Regions: Planning research programme).
-  Mackie, D., & Methven, A. (1978). Design briefing in towns. A report prepared for the Urban Design Unit of the Scottish Development Department by Percy Johnson-Marshall & Associates. Edinburgh: Percy Johnson-Marshall & Associates.
-  Municipal Research & Services Center of Washington, Infill development. Strategies for shaping livable neighborhoods (1997). Seattle, WA (1200-5th Avenue, Suite 1300, Seattle 98101-1159): (Report, 38).
-  Pendlebury, J. (2002). Conservation and Regeneration: Complementary or Conflicting Processes? The Case of Grainger Town, Newcastle upon Tyne. Planning Practice and Research, 17(2), 145–158.
-  Philips, P. L. (2004). Creating the perfect design brief: how to manage design for strategic advantage. Canada: Allworth Press.
-  Rodwell, D. (2007). Conservation and sustainability in historic cities (1st Ed.). Malden Mass: Blackwell Publ.
-  Rogers, R. (2002). Towards an urban renaissance. Final report. London: Department of the environment, transport and the regions.
-  Steinacker, A. (2003). Infill Development and Affordable Housing: Patterns from 1996 to 2000. Urban Affairs Review, 38(4), 492–509.
-  Sendich, E. (2006). Planning and urban design standards (1st Ed.). Hoboken, NJ: Wiley (Wiley graphic standards).
-  Strategies for successful infill development (2001). Washington, D.C: Northeast-Midwest Insitute, Congress for the New Urbanism.
-  The Infill and redevelopment code handbook (1999). Salem, OR: Oregon's Transportation and Growth Management Program.
-  Tiesdell, S. (1995). Tensions between revitalization and conservation: Nottingham's Lace Market. Economic Regeneration Strategies in British Cities, 12(4), 231–241.
-  Watson, D., Plattus, A. J., & Shibley, R. G. (2003). Time-saver standards for urban design. New York: McGraw-Hill.
-  Wansborough, M., & Mageean, A. (2000). The Role of Urban Design in Cultural Regeneration. Journal of Urban Design 5(2), 181–197.