«ساخت» از جمله مفاهیمی است که در سیستم بافت کالبد تاریخی شهر یزد جای پیگیری دارد. بافت، مقوله‌ای گسترده و بسیار پیچیده است. برای بحث درباره ساخت این سیستم لازم بود که بافت آن مطالعه شود. کثرت مطالب بافت سبب شد که در این مقاله صرفاً به برخی از موارد آن ـ که با ساخت سروکار می‌یابد ـ اشاره شود. این پژوهش با رویکردی نظام‌مند یا سیستماتیک، حاصل مشاهدات و برداشت‌های مکرر و فراوان از بافت کالبد تاریخی شهر یزد و تحلیل آن است. در پژوهش از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی استفاده شد. در این زمینه برای تدوین مبانی نظری پژوهش و ساخت مدل تحلیلی، تعریف مفهوم «ساخت» ارائه شد. با تعریف ساخت و استفاده از مدل نظری پیوند (مطرح در نظریه سیستم‌ها)، طراحی مدل «پیوند ساخت» فراهم آمد. این مطالب، چارچوب نظری و مبانی این پژوهش را به منظور تألیف ساخت این سیستم شکل دادند. جمع‌بندی حاصل از بررسی‌ها نشان داد که ساخت این سیستم برایند ساخت‌های گوناگون زیرسیستم‌هایی چون کاربری اراضی، بخشه‌ها، سوپربلوک‌ها، بلوک‌ها، دانه‌ها و رابطه آنها با یکدیگر در محیط از یک سو، و ساخت‌های گوناگون این سیستم با سیستم‌های شامل و هم‌ارز و رابطه‌های آنها با یکدیگر در محیط از سوی دیگر است. ساخت بافت کالبد تاریخی شهر یزد از اصل سلسله‌مراتب تبعیت می‌کند.
)