تحلیل عوامل مؤثر بر زندگی شبانه شهری با استفاده از روش تحلیل اثرات متقاطع؛ بررسی موردی: منطقه 8 شیراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده شهرسازی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی، پردیس بین‌المللی کیش، دانشگاه تهران، کیش، ایران

چکیده

تحقق‌‌‌پذیری زندگی شبانه مردم در فضاهای شهری همواره با چالش مواجه بوده و سیاست‌‌ها و مقررات موجود در بسیاری از شهرها برای توسعه زندگی ‌‌شبانه کافی نبوده‌اند. غالب مطالعات پیشین، ابعاد مختلف تحقق‌پذیری زندگی‌‌ شبانه را به‌صورت پراکنده شامل شده است. بدین‌ترتیب هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر تحقق‌‌پذیری زندگی شبانه شهری و شناسایی ماهیت و نقش این عوامل در منطقه هشت شیراز است. روش به‌ کار گرفته شده در پژوهش تحلیل اثرات متقاطع و مبتنی‌بر نمونه‌‌گیری هدفمند 15 متخصص شهرسازی است. یافته‌‌ها نشان می‌‌دهد که 16 شاخص در چهار بعد شناسایی شده‌‌اند. شاخص‌‌‌های تأثیرگذار شامل سیستم‌های دوربین مداربسته با تکنولوژی پیشرفته، وجود سیستم‌های حمل‌و‌نقل عمومی به‌‌‌صورت شبانه‌‌‌روزی، ممنوعیت و جریمه و توجه به میزان فاصله از فضاهای عمومی؛ شاخص‌های تأثیرپذیر شامل  نورپردازی مدرن، نظارت و کنترل توسط پلیس؛ شاخص‌‌‌های مستقل شامل دسترسی به پارکینگ و سرویس‌‌‌های بهداشتی عمومی و شاخص‌‌‌های دو وجهی نیز شامل تأمین برق شبانه، قوانین صدور مجوز، تنوع کاربری، بازگرداندن بناهای فرسوده به چرخۀ زندگی شهری، قوانین کنترل ترافیک در شب و مبلمان شهری است. اعمال این یافته‌‌‌ها می‌توانند در آینده منجر به افزایش فعالیت‌‌های شبانه و حضورپذیری شهروندان، بهبود کیفیت زندگی ساکنان و ایجاد فرصت‌های سرمایه‌‌گذاری و گردشگری در منطقه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آبسالان، فاطمه، یزدانفر، عباس و صحراگرد منفرد، ندا سادات (1401). ارزیابی مؤلفه‌‌های طراحی محیطی مؤثر بر امنیت، مورد مطالعاتی: مرکز محله سنگ سیاه شیراز. معماری و شهرسازی آرمان‌‌شهر، 42، 1-15.
 
Adorean, E. C., Ilovan, O. R., & Gligor, V. (2017). Urban nightlife consumption in Bairro Alto, Lisbon. Territorial identity and development, 2, 22-41.
Asan, S. S., & Asan, U. (2007). Qualitative cross-impact analysis with time consideration. Technological forecasting and social change, 74(5), 627-644.
Ashton, K., Roderick, J., Parry Williams, L., & Green, L. (2018). Developing a framework for managing the night-time economy in Wales: a health impact assessment approach. Impact assessment and project appraIsal, 36(1), 81-89.
Brands, J., Schwanen, T., & van Aalst, I. (2014). Spatiotemporal variations in nightlife consumption: A comparison of students in two Dutch cities. Applied Geography, 54, 96-109.
Bianchini, F. (1995). Night cultures, night economies. Planning Practice & Research, 10(2), 121-126.
Campo, D., & Ryan, B. D. (2008). The entertainment zone: Unplanned nightlife and the revitalization of the American downtown. Journal of Urban Design, 13(3), 291-315.
Drevenstedt, L. (2020). Dimensions of Club Culture: Learning from Berlin.  In Anita Jóri and Martin Lücke (Eds.), The New Age of Electronic Dance Music and Club Culture, (9-20). Springer.
Farrer, J. (2018). Nightlife and night-time economy in urban China. The Sage handbook of contemporary China, 1112-1130.
Eldridge, A. (2019). Strangers in the night: Nightlife studies and new urban tourism. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 11(3), 422–435.
Galinier, J., Monod Becquelin, A., Bordin, G., Fontaine, L., Fourmaux, F., Roullet Ponce, J., ... & Zilli, I. (2010). Anthropology of the night: Cross-disciplinary investigations. Current Anthropology, 51(6), 819-847.
Gwiazdzinski, L. (2015) The Urban Night: A Space Time for Innovation and Sustainable Development. Articulo-Journal of Urban Research, 11, 1–14.
Hadfield, P., & Measham, F. (2009). Shaping the night: How licensing, social divisions and informal social controls mould the form and content of nightlife. Crime Prevention and Community Safety, 11, 219-234.
Hae, L. (2011). Dilemmas of the nightlife fix: Post-industrialisation and the gentrification of nightlife in New York City. Urban Studies, 48(16), 3449-3465.
Hubbard, P. (2017). 24-hour party people. In P. Hubbard (Eds.), The Battle for the High Street (89-118).  Palgrave Macmillan: London.
McArthur, J., Robin, E., & Smeds, E. (2019). Socio-spatial and temporal dimensions of transport equity for London›s night time economy. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 121, 433-443.
Mercer, D., & Mayfield, P. (2015). City of the Spectacle: White Night Melbourne and the politics of public space. Australian Geographer, 46(4), 507-534.
Ngesan, M. R., & Karim, H. A. (2012). Night time social behavior in urban outdoor spaces of Shah Alam. Procedia-social and behavioral sciences, 50, 959-968.
Nofre, J., Giordano, E., Eldridge, A., Martins, J. C., & Sequera, J. (2018). Tourism, nightlife and planning: challenges and opportunities for community liveability in La Barceloneta. Tourism Geographies, 20(3), 377-396.
Nofre, J. (2021). The touristification of nightlife: some theoretical notes. Urban Geography, 42(10), 1552–1561
Koren, T. (2024). Beyond door policies: Cultural production as a form of spatial regulation in Amsterdam nightclubs. European Journal of Cultural Studies, 27(1), 36-51.
Khorsand, R., Alalhesabi, M., & Kheyroddin, R. (2020). Redefining the concept of the 24-hour city and city nightlife for holy cities, with the use of Islamic instructions: A Case study of the holy city of Karbala. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 671(1), 012116.
Lin, V. S., Qin, Y., Ying, T., Shen, S., & Lyu, G. (2022). Night-time economy vitality index: Framework and evidence. Tourism Economics, 28(3), 665-691.
Oktay, E. (2015). Nocturnal Transgressions: Nighttime Stories from Berlin, the New European Nightlife Capital, Dissertation for PhD in urbanism, Goldsmiths, London. University.
Pinke-Sziva, I., Smith, M., Olt, G., & Berezvai, Z. (2019). Overtourism and the night-time economy: A case study of Budapest. International Journal of Tourism Cities, 5(1), 1-16.
Song, H., Pan, M., & Chen, Y. (2016). Nightlife and public spaces in urban villages: A case study of the Pearl River Delta in China. Habitat International, 57, 187-204.
Shaw, R. (2012). Practising the Urban Night in Newcastle-upon-Tyne: Rhythms, Frames, Affects, Assemblages and Subjectivities, Dissertation for PhD in urbanism, Durham University.
Schwanen, T., Van Aalst, I., Brands, J., & Timan, T. (2012). Rhythms of the night: spatiotemporal inequalities in the nighttime economy. Environment and Planning A, 44(9), 2064-2085.
Talbot D (2007) Regulating the Night: Race, Culture and Exclusion in the Making of the Night-Time Economy. Aldershot: Ashgate.
Talebian, K., & Riza, M. (2020). Mashhad, city of light. Cities, 101, 102674.
Van Liempt, I., Van Aalst, I., & Schwanen, T. (2015). Introduction: Geographies of the urban night. Urban studies, 52(3), 407-421.
Zmyslony, P., & Pawlusiński, R. (2020). Tourism and the night-time economy: the perspective article. Tourism Review, 75(1), 194-197.