ویژگی‌های فضایی-اجتماعی حامی فعالیت‌های بازی‌وار کودکان در فضاهای باز عمومی مجموعه‌های مسکونی ارزان‌قیمت بررسی موردی: مسکن مهر ویلاشهر سنندج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 استاد گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

فضاهای باز عمومی در مجموعه‌های مسکونی ارزان­‌قیمت ظرفیت‌های مناسبی برای حضور و فعالیت‌­های مطلوب کودکان ساکن هستند. از طریق بررسی کیفیت و کمیت فعالیت‌های مطلوب کودکان در فضاهای باز عمومی چنین مجموعه‌هایی، هدف این مطالعه شناسایی ویژگی‌های فضایی­- اجتماعی حامی این فعالیت‌هاست. در این چارچوب و به‌کمک رفتارنگاری، تعداد 4453 فعالیت‌ کودکان 2 تا 18 سال در فضاهای باز عمومی یکی از مجموعه‌های مسکونی مهر در سنندج در طول یکسال برداشت و به روش‌ آمیخته (تحلیل­‌های بصری و آمار ناپارامتریک) تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که در کل رایج‌ترین فعالیت کودکان فعالیت‌های بازی‌وار بود. از منظر تفاوت جنسیتی، پسران بالای شش سال، حضور و فعالیت فیزیکی بیشتری در فضا و دورتر از بلوک‌­هایشان داشتند. درمقابل، غالب دختران در نزدیکی بلوک­‌هایشان مشغول فعالیت­‌های آرام‌تر بودند. پیکربندی فضایی این فضاها هم دارای ویژگی‌های حامی فعالیت‌­های بازی‌وار بودند: لبه‌های اجتماع‌پذیر برای فعالیت‌های ایستگاهی کودکان و نظارت اجتماعی بزرگسالان و عرصه‌های باز برای فعالیت‌های فیزیکی-حرکتی. براساس این نتایج یک رویکرد طراحی دو حوزه‌ای پیشنهاد می‌شود؛ حوزه نیمه­‌خصوصی نزدیک به بلوک­‌ها برای بازی‌های تحت نظارت و حوزه عمومی­ دورتر از بلوک‌­ها برای بازی‌های مستقل. این حوزه­‌ها ضمن اینکه عرصه‌های باز و لبه‌های اجتماع‌پذیر دارند، در یک نظام سلسله‌­مراتبی توسط مسیرهای پیاده‌ و دوچرخه‌ به هم متصل می‌شوند. این رویکرد می‌تواند محیطی همه­‌شمول را برای حضورپذیری و فعالیت بازی‌وار امن و مطلوب همه کودکان فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات