مفهوم شهر هوشمند: مرور نظام‌مند تعاریف شهر هوشمند با استفاده از روش تحلیل مفهوم تکاملی راجرز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

چکیده

تاکنون تلاش­های گوناگونی برای روشن ساختن مفهوم «شهر هوشمند» شده است اما روشن ساختن مسائل مفهومی آن با استفاده از روشی نظام­مند یک ضرورت است. در این تحقیق، پرسش از مفهوم شهر هوشمند، پرسشی است نظری از چیستی این مفهوم در تعاریف ارائه­شده در ادبیات نظری برای واضح­سازی این مفهوم با استفاده از روش تحلیل مفهوم تکاملی راجرز. بدین­ترتیب با استفاده از روش تحلیل محتوای جهت­دار، بر پایه‌ی عناصر ساختاری ارائه‌شده در روش تحلیل مفهوم تکاملی راجرز (پیش‌آیندها، ویژگی­ها و پس‌آیندهای مفهوم)، کدگذاری داده­ها و شناسایی مقوله­ها در محتوای 99 تعریف شهر هوشمند انجام شده است. شناسایی پیش‌آیندهای مفهوم در تعاریف، مبین آن است که اگر چه مفهوم شهر هوشمند به‌شدت تحت تأثیر فضای مه­آلود و پرهیاهوی بازار فناوری است ولیکن اکنون از مسیرهای تعیین‌شده توسط شرکت­های عرضه‌کننده فن­آوری کم‌تر سخن گفته‌می­شود و بیش‌تر بر زمینه و چشم­انداز در توسعه‌ی این مفهوم تأکید می­شود. وجه مشخصه‌ی اکثر تعاریف، تمایل به مشخص کردن ویژگی­های عام عملکردی (اقتصاد، مردم، حکمروایی و ...) هوشمند برای شهر است و عینیّت یافتن ویژگی­های ساختاری و عملکردی شهر هوشمند، عمدتاً با سه نتیجه – کیفیت زندگی، پایداری و بهینه­سازی فرآیندها - مرتبط دانسته شده است. تکامل مفهوم شهر هوشمند، تابع هم­آفرینی فن­آوری طی فرایند مشارکت همدلانه شهروندان است تا نقش شهروندان از «سوژه‌های داده» متخصصان فنی به عاملیتی توانمند در هوشمند کردن شهرها ارتقاء یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

نامه معماری و شهرسازی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 24 فروردین 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار