شناسایی بافت های فرسوده و نوع مداخله مناسب در آن ها با استفاده از GIS و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: محدوده درکه)

امروزه با توجه به رشد شتابان شهرنشینی و افزایش فزاینده جمعیت شهرها، توجه به بافت‌های فرسوده که از سوی برخی متفکران از آن‌ها به‌عنوان ثروت پنهان شهرها یاد شده است، اهمیتی دوچندان یافته است. از جمله مراحل اساسی در فرآیند برنامه‌ریزی و طراحی بافت‌های شهری، تعریف و تبیین معیارهای علمی و جامع برای شناسایی و پهنه‌بندی بافت‌های فرسوده شهری است. این مقاله تلاش دارد تا با در نظر گرفتن تمامی عوامل مؤثر بر فرسودگی، به مدل جامع و کاربردی شناسایی پهنه‌های مختلف بافت‌های شهری نایل آید. در ادامه به‌منظور تحلیل دقیق‌تر داده‌ها، محدودة درکه واقع در شمال شهر تهران به‌عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- ‌تحلیلی است؛ در این ارتباط از طریق مطالعه اسنادی و منابع کتابخانه‌ای و مصاحبه، اطلاعات لازم گردآوری شده و شاخص‌های مؤثر در شناسایی بافت‌های فرسوده تدوین و تدقیق گردیده است. با نهایی شدن مدل کاربردی و از طریق روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، پهنه‌های فرسوده در محدوده بافت مورد مطالعه، نوع مداخله مناسب و همچنین اولویت مداخله در آن‌ها مشخص شده‌اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که معیارهای تشخیص بافت‌های فرسوده متناسب با شرایط مختلف آن‌ها قابل تعیین بوده و اهمیت معیارها نسبت به‌هم، در محدوده‌های مکانی و زمانی مختلف متفاوت و فاقد یک وزن ثابت است و هر پهنه هرچند کوچک بر اساس میزان و نوع فرسودگی، نوع خاصی از مداخله را طلب می‌کند.