ادراک بصری، نقش محوری در تجربه و رفتار افراد در فضای شهری ایفا میکند. کاربست چارچوبهای ترکیبی که برداشتهای میدانی حسی را با ابزارهای محاسباتی پیوند دهد، سبب ارائه راهکارهای هدفمند طراحی شهری میشود. پژوهش حاضر با هدف توسعه و آزمون چارچوبی برای «ارزیابی ادراک بصری در چارچوب شهر حسپذیر» و استخراج شاخصهایی جهت سنجش تجربه بصری افراد در فضاهای شهری؛ ارزیابی بصری و عملکردی فضاهای مجموعه زندیه شیراز بهعنوان مطالعه موردی و بررسی کاربردهای هوش مصنوعی در سنجش و هدایت مداخلات طراحی شهری است. پژوهش از نوع ترکیبی کیفی و کمی است و دادهها از طریق برداشت میدانی و حسگردی، ابزارهای هوش مصنوعی و پردازش تصویری و مصاحبههای عمیق گردآوری شدهاند. برای تحلیل کمی از پردازش تصویر و استخراج ویژگیهای بصری با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی و پردازش تصویر با استفاده از کد پایتون و روشهای آماری برای مقایسه نواحی (A–E) بهره گرفته شدهاست. در مصاحبههای عمیق صورت گرفته (۳۳ مصاحبهشونده) دادهها بهوسیله کد صوت به متن، بهصورت نوشتار درآمد و سپس با نرمافزار اطلستیآی، گروهبندی و کدگذاری و برای ارزیابی، تبیین معنا و اولویتهای شهروندان تحلیل شدند. نتایج نشان میدهد که نواحی مطالعهشده در کیفیت ادراک بصری تفاوت معناداری دارند که در ارتباط مستقیم با مولفههای برآوردشدهاند. کاربرد الگوریتمهای پردازش تصویر قادر به استخراج شاخصهای ساختاری و مکانمند شد و تلفیق آن با برداشتهای میدانی و نتایج حاصل از مصاحبههای عمیق، دقت تحلیل را افزایش داد. بر این اساس، مداخلات طراحی پیشنهادی برای ارتقای تجربهبینایی در فضاهای تاریخی پیشنهاد شد.
)