TY - JOUR ID - 799 TI - چالش شیوه متداول شهرسازی ایران در مواجهه با بافت‌های دچار فرسودگی و کاربست رویکرد نهادگرایی در حل معضل بررسی موردی: «طرح پیشگام مسکن» در تهران JO - نامه معماری و شهرسازی JA - AUP LA - fa SN - 2717-1299 AU - صباغی, حمیدرضا AU - بحرینی, حسین AD - دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران AD - استاد گروه شهرسازی، دانشکده شهرسازی پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 12 IS - 27 SP - 79 EP - 97 KW - نهادگرایی KW - توسعه‌گر KW - عاملیت KW - بافت فرسوده KW - مسکن پیشگام KW - تهران DO - 10.30480/aup.2020.799 N2 - به‌رغم اقدامات وسیع نوسازی تهران از ابتدای دهه 80 کمبود خدمات عمومی (از اهداف اصلی مداخله شهرسازی) همچنان مشهود است. چالش‌های حرفه شهرسازی که در این مقاله به آن پرداخته می‌شود، بیانگر این است که درشیوه متداول مداخله در شهرسازی ایران، نظام مدیریت شهری برای تأمین خدمات عمومی «امکان مداخله» ندارد. هدف این پژوهش ارائه الگوی نهادگرایی شهرسازی ذیل دو رویکرد رویه‌ای و محتوایی و بیان شقوق آن است به گونه‌ای که براساس شیوه متداول شهرسازی و حاکمیت نظام بازار، بخش عمده‌ای از چالش‌ها مرتفع شود. یافته پژوهش این است که با به رسمیت شناختن نظام بازار (محوریت نهاد توسعه‌گر) و به قاعده در آوردن آن (کاربست اخلاق توسعه) می‌توان امکان مداخله برای مدیریت شهری و فرصتی جهت حل عمده چالش‌های شیوه متداول شهرسازی ایران را فراهم نمود. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق ترکیبی، چالش‌های موجود شناسایی و یافته‌ها تدوین گردیده‌اند. نمونه مطالعاتی، طرح پیشگام مسکن است که توسط بخش خصوصی با داعیه رویکرد نهادی و نقش‌آفرینی توسعه‌گر به دولت معرفی شد و در اینجا پس از تشریح، نقد گردید. درنهایت دو پیشنهاد جهت تطبیق آن با رویکرد نهادگرایی ارائه شد. پیشنهاد نخست به رسمیت شناختن ظرفیت و امکان مداخله بخش خصوصی و نظارت دولت و پیشنهاد دوم تعریف شئون رویه‌ای و محتوایی فعالیت توسعه‌گر است.  UR - http://aup.journal.art.ac.ir/article_799.html L1 - http://aup.journal.art.ac.ir/article_799_b4688f3c9009fd2884cfa23c3a504c23.pdf ER -