TY - JOUR ID - 1100 TI - واکاوی گونه- ریخت‌شناسیک سیر دگردیسی بُن‌پارهای بافت تاریخی شهرقدیم لار JO - نامه معماری و شهرسازی JA - AUP LA - fa SN - 2717-1299 AU - ارغوان, فاطمه AU - لطفی, سهند AU - شعله, مهسا AU - حاجی پور, خلیل AD - کارشناسی ارشد طراحی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران AD - دانشیار طراحی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران AD - استادیار طراحی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران AD - استادیار برنامه‌ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 15 IS - 37 SP - 49 EP - 72 KW - ریخت‌شناسی KW - گونه‌ریخت‌شناسی KW - دگردیسی KW - بُن‌پار KW - بافت تاریخی شهرقدیم لار DO - 10.30480/aup.2022.3903.1849 N2 - شهرها، در رهگذر زمان روند تدریجی دگردیسی را تجربه می‌کنند. زمان-مبنا بودن فرایند دگردیسی، با تغییراتی در ترکیب‌بندی بافت شهر نمود می‌یابد. اگر تعریف بنیادین بافت، معیاری بر احصای عناصر برسازندۀ شهر تلقی شود، ورای مباحث مرتبط با سبک معماری و پیشینۀ تاریخی، نحوۀ چینش و شیوۀ ترکیب بُن‌پارها (بلوک)، اصلی‌ترین تأثیر را در تکوین بافت شهری دارد. آنچه در بازخوانی شیوۀ تکوین و دگردیسی بافت‌های تاریخی از اهمیت برخوردار است، علاوه‌بر ویژگی‌های شکلی، تنوع در ترکیب بُن‌پارها است. برای تأکید بر رابطۀ میان عناصر و چگونگی ارتباط آن‌ها در طول زمان، ‌می‌توان آن‌ها را در یک چارچوب گونه-‌ریخت‌شناسیک مورد بررسی قرار داد. هدف این پژوهش ارائۀ مدلی ریخت شناسیک از بُن‌پارهای شهری به عنوان یکی از عناصر اصلی تکوین بافت تاریخی شهر قدیم لار است. در این راستا پس از استخراج گونه‌ها با استفاده از الگوریتم پایۀ تحلیل گروه‌بندی مبتنی‌بر روش خوشه‌بندی k-میانگین، ویژگی‌های هر گونه شناسایی و سیر تغییرات هر یک، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که بافت تاریخی شهر لار در اصیل‌ترین تصویر مستند خود از سه گونه بُن‌پار تشکیل شده است. بررسی ویژگی‌ها و بارزه‌های هر گونه به انضمام فرایند گونه‌شناسیک آن‌ها می‌تواند ضمن بازخوانی روند تاریخی-عارضی دگردیسی بُن‌پارها از منظر تلفیقی فرایند گونه-ریخت‌شناسیک در بافت تاریخی شهر لار، الگویی برای توسعه و تداوم ریخت‌شناسی بافت‌های تاریخی را نیز فراهم آورد. UR - http://aup.journal.art.ac.ir/article_1100.html L1 - http://aup.journal.art.ac.ir/article_1100_9d2ef2f07e1217316679c7e2e3d86a40.pdf ER -