دانشگاه هنر
نامه معماری و شهرسازی
2717-1299
2717-1302
12
26
2020
04
20
تبیین شاخصها، کیفیتهای فرم شهری و توزیع فضایی آنها در سطح محلات کلانشهر تهران
5
22
FA
الناز
باقرنژاد
دکتری شهرسازی، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، استان تهران، شهر تهران
ebaghernejhad@gmail.com
اسفندیار
زبردست
استاد دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، استان تهران، شهر تهران
zebardst@ut.ac.ir
محمدمهدی
عزیزی
استاد دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، استان تهران، شهر تهران
mmazizi@ut.ac.ir
10.30480/aup.2020.781
<span lang="FA">مطالعات پیشین فرم شهری بر اساس کیفیت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های مختلف فرم شهری، شاخص</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های مختلف مرتبط به آن را سنجیده</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند. لذا سؤالی که مطرح می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">شود این است که چگونه می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">توان بر اساس شاخص</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های قابل سنجش فرم شهری در سطح محلات، کیفیت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فرم شهری را در این مقیاس ارائه کرد. لذا این مقاله با هدف یافتن شاخص</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های اصلی معرف فرم شهری و تبیین کیفیت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فرم شهری حاصل از برهم</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">کنش و همبستگی شاخص</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فرم شهری قابل سنجش در سطح محلات، به شناسایی تمامی شاخص</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فرم شهری قابل دسترس در سطح ۳۶۸ محله کلان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">شهر تهران پرداخته است. سپس با استفاده از اطلاعات ثانویه، شاخص</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فرم محلات و کیفیت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های آنها را با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به دست آورده است. لذا این تحقیق با روش اکتشافی- تجربی و مبتنی بر روش</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های کمّی، پس از تبیین کیفیت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فرم شهری، محلات کلان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">شهر تهران را خوشه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بندی کرده است. این مطالعه منجر به شناسایی شاخص</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های نشانگر کیفیت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فرم شهری در سطح محلات شده است. به عبارت دیگر، کیفیت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فرم شهری در سطح محلات، با شناسایی شاخص</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های آن و درک همبستگی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های میان آنها به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">دست آمده است. لذا ۲۲ شاخص و شش مؤلفه متراکم بودن، دسترسی به فضاهای باز و سبز، نفوذناپذیری، تنوع فعالیتی، دسترسی به قطعات و دسترسی به حمل</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ونقل همگانی به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">عنوان کیفیت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فرم شهری در سطح محلات کلان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">شهر تهران معرفی شده</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند.</span>
شاخصها و کیفیتهای فرم شهری,مقیاس محله,تحلیل عاملی اکتشافی,کلانشهر تهران
http://aup.journal.art.ac.ir/article_781.html
http://aup.journal.art.ac.ir/article_781_f9796a1b5c2c89b733720521197c8430.pdf
دانشگاه هنر
نامه معماری و شهرسازی
2717-1299
2717-1302
12
26
2020
04
20
بازشناسی شبکه نقاط بالقوگی مکانی با استفاده از «کدهای مکانمند» بررسی موردی: بافت تاریخی شیراز
23
47
FA
سهند
لطفی
استادیار طراحی شهری، بخش شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، استان فارس، شهر شیراز
slotfi@shirazu.ac.ir
مهسا
شعله
استادیار طراحی شهری، بخش شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، استان فارس، شهر شیراز
msholeh@shirazu.ac.ir
پریسا
شرافتی
کارشناس ارشد طراحی شهری، بخش شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، استان فارس، شهر شیراز
parisasherafati69@gmail.com
10.30480/aup.2020.782
<span lang="FA">مفهوم استفاده مجدد از فضاهای رها شده در طراحی شهری عمدتاً شامل فضاهایی بوده است که منتزع از شبکه شهری منسجم مورد بازطراحی قرار می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">گرفته</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند. نمود عینی فضاهای حاصل از تخریب</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های تدریجی را می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">توان در بسیاری از بافت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های تاریخی شهرهای ایران دید. این شکل نامطلوب از رهاشدگی فضاها و گسست درونی شبکه عناصر واجد ارزش، نشان از آن دارد که بالقوگی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های موجود درون شهر نادیده گرفته شده است. بازطراحی این قطعه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ها و توجه دوباره به شبکه نقاط بالقوگی مکانی، شامل کانون</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ها و راستاهایی که به شکل تاریخی ساختار منسجم بافت شهری را تکوین می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">داده</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند، اندیشه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ای است که در این مقاله و با تکیه بر مفهوم «کدهای مکان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">مند»، مطرح می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">شود. کدهای مکان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">مند که پیرو مطالعات کلارک در دهه هشتاد میلادی، توسط دی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">مونشو طی چند سال اخیر مطرح شده است، الگویی تازه از بازترکیب بالقوگی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فضایی را نمایان می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">سازد و با نگاهی یکپارچه و شبکه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ای به شهر و شناسایی نقاط بالقوه مکانی در چرخه حیات شهری، دستیابی به ساختار شهری متوازن را جستجو می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">کند. این پژوهش آزمونی است در کاربست کدهای مکان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">مند که با تأکید بر وجه فرآیندی و بومی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">سازی آن، برای نخستین بار در زمینه شهر ایرانی به تحلیل شبکه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ای بافت تاریخی شیراز پرداخته است. برونداد پژوهش، ساختار فضایی پنهان و کانون-راستاهای بافت تاریخی شهر شیراز را به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">عنوان عرصه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ای برای بازطراحی شبکه منسجم شهری ارائه می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">نماید. </span>
کدهای مکانمند,نقاط بالقوگی مکانی,تحلیل شبکهای کانون-راستا,بافت تاریخی شیراز
http://aup.journal.art.ac.ir/article_782.html
http://aup.journal.art.ac.ir/article_782_6ad81db1416977e0b4b91af92ba14fa6.pdf
دانشگاه هنر
نامه معماری و شهرسازی
2717-1299
2717-1302
12
26
2020
04
20
تأثیرشناسی مداخلات شهری بر خاطرات جمعی جامعه بومی در بازار تاریخی مشهد
49
66
FA
معصومه
غنائی
کارشناس ارشد مرمت و احیا بناها و بافتهای تاریخی، دانشگاه هنر، استان تهران، شهر تهران
ma.ghanaei.92@gmail.com
علیرضا
رازقی
استادیار گروه آموزشی مرمت و احیا بناها و بافتهای تاریخی، دانشگاه هنر، استان تهران، شهر تهران
razeghi@art.ac.ir
10.30480/aup.2020.783
<span lang="FA">بافت تاریخی مشهد با توجه به آسیب</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فراوانی که در طول زمان و به علت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های مختلف ناشی از مداخلات شهری به خود دیده است، درحال تخریب بوده و نیازمند حفاظت و برنامه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ریزی اصولی در راستای احیا و حفظ ارزش</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های ملموس و ناملموس به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">جای مانده در آن است. هدف این پژوهش ایجاد معرفت نسبت به ارزش</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های مرتبط با نقش فرهنگی- تاریخی بازار قدیم مشهد در ذهن و خاطر ذی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">مدخلان است. پژوهش حاضر مبتنی بر راهبرد کیفی است و با شیوه تحلیل تجربه به بررسی تأثیر مداخلات شهری بر خاطرات جمعی جامعه بومی محدوده بازار بزرگ تاریخی مشهد پرداخته است. به این منظور، از طریق پرسشگری نیمه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">باز شامل طرح سؤال و مصاحبه به نگرش</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">سنجی جامعه بومی بازار تاریخی مشهد (شامل بازاریان اصیل) پرداخته شده است. از عوامل تأثیرگذار بر پایداری حس مکان و حس تعلق در مخاطبان یک ساختار تاریخی مانند بازار، خاطرات جمعی است که از طریق افزودن معنی به مکان، سبب ارتقای هویت مکانی، دلبستگی افراد به محیط و ایجاد بستر تعاملات افراد یک اجتماع با حوزه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های کالبد، تصورات، فعالیت و رخدادهای موجود در مکان می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">گردد. نتایج به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">دست آمده در این پژوهش نشان می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">دهد نحوه تأثیرگذاری مداخلات شهری صورت پذیرفته در بخش به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">جای مانده از بازار تاریخی شهر مشهد (بازار فرش) در هر چهار حوزه مورد بررسی، منفی و در معدود مواردی خنثی بوده است.</span>
مداخلات شهری,خاطره جمعی,جامعه بومی,بازار تاریخی مشهد
http://aup.journal.art.ac.ir/article_783.html
http://aup.journal.art.ac.ir/article_783_b48a1be530c7f8230cf2523361d9c966.pdf
دانشگاه هنر
نامه معماری و شهرسازی
2717-1299
2717-1302
12
26
2020
04
20
تحلیل و بررسی مقاومت حرارتی مناسب برای طراحی پوسته ساختمانهای مسکونی در شهر رشت
67
81
FA
معین
شمس نصرتی
دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه رازی، استان کرمانشاه، شهر کرمانشاه
moeinshams70@gmail.com
سعید
مرادی
استادیار گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه رازی، استان کرمانشاه، شهر کرمانشاه
sa.moradi@razi.ac.ir
عباس
مهروان
استادیار گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه رازی، استان کرمانشاه، شهر کرمانشاه
a.mahravan@razi.ac.ir
10.30480/aup.2020.784
<span lang="FA">کشور ایران در بین 10 کشور جهان با بیشترین میزان مصرف انرژی حاصل از سوخت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فسیلی قرار دارد و نزدیک به 40</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">% از این انرژی در بخش ساختمان استفاده می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">شود. این مسئله باعث افزایش غلظت گازهای گلخانه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ای در جو زمین و افزایش آلودگی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های زیست</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">محیطی می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">شود. برای کاهش اثرات نامطلوب مصرف انرژی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های فسیلی در ساختمان نیاز به ساخت بناهایی با مصرف انرژی کارآمد است. گام نخست در ساخت بنایی با مصرف انرژی کارآمد طراحی پوسته ساختمان با رفتار حرارتی مناسب است. هدف این پژوهش تعیین مقاومت حرارتی مناسب برای اجزای مختلف پوسته ساختمان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های مسکونی با توجه به شرایط اقلیمی منطقه است. رویکرد پژوهش کمّی بوده و روش اتخاذ شده برای تحقیق، توصیفی- تحلیلی و شبیه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">سازی است و برای انجام تحلیل</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ها، یک ساختمان با کاربری مسکونی در نرم</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">افزار دیزاین</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بیلدر شبیه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">سازی شده است. نتایج حاصل از تحلیل</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ها نشان داد که افزایش مقاومت حرارتی پوسته ساختمان بار گرمایش ساختمان را نسبت به بار سرمایش به مقدار بیشتری کاهش می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">دهد. مقاومت حرارتی مناسب برای دیوارها بین </span><span dir="LTR">m<sup>2</sup>.K/W</span><span> <span lang="FA">۲-۳.۵، برای بام مسطح </span></span><span dir="LTR">m<sup>2</sup>.K/W</span><span lang="FA"> ۳، برای سطوح شیبدار بام بین </span><span dir="LTR">m<sup>2</sup>.K/W</span><span lang="FA"> ۱.۵-۲.۵ و برای کف فضای شیروانی رساندن مقاومت تا </span><span dir="LTR">m<sup>2</sup>.K/W</span><span lang="FA"> ۱.۵ قابل قبول است. برای شیشه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های چندجداره پنجره کاهش ضریب انتقال حرارتی شیشه تأثیر رضایت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بخشی بر کاهش بار گرمایش و سرمایش ساختمان ندارد. </span>
پوسته ساختمان,مقاومت حرارتی,مصرف انرژی,ساختمانهای مسکونی,شهر رشت
http://aup.journal.art.ac.ir/article_784.html
http://aup.journal.art.ac.ir/article_784_bd5f98cbe4f88a299ee19c1b3807682b.pdf
دانشگاه هنر
نامه معماری و شهرسازی
2717-1299
2717-1302
12
26
2020
04
20
مورخان معماری ایران و مسئله دورهبندی
83
96
FA
هاله
حاجیاسینی
دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، استان تهران، شهر تهران
haleh.h.yasini@gmail.com
مصطفی
کیانی
0000-0002-4492-9482
دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، استان تهران، شهر تهران
kiani@art.ac.ir
10.30480/aup.2020.785
<span lang="FA">موضوع هر مطالعه تاریخیْ زمانمند و ازاین</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">رو در معرض تغییر است. مورخ برای تبیین تغییرات موضوع از نوعی طبقه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بندی زمانی یا «دوره</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بندی» بهره می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">گیرد. هریک از مورخانی که تاکنون درباره معماری ایران نوشته</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند، بر اساس مفروضاتشان، این معماری را به شکلی دوره</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بندی کرده</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند. هدف این مقاله روشن کردن انواع دوره</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بندی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">کاررفته در تاریخ</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">نامه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های معماری ایران و مبادی و پیامدهای آنها است. بدین منظور از نگاه مورخان به «تغییر» در معماری ایران و علت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های آن و همچنین از تأثیری که تلقی آنها درباره چیستی موضوعشان، یعنی «معماری ایران» بر دوره</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بندی داشته است پرسیدیم و برای آن، با استفاده از روش</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های متن</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">محور به تاریخ</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">نامه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ها مراجعه کردیم و نشان دادیم مورخان تغییر حکومت را مهم</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ترین عامل تغییر معماری ایران دانسته</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند و بنابراین آن را معیار دوره</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بندی قرار داده</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند. همچنین معماری ایران را مظهر فرهنگ و تمدن ایرانی و امری پیوسته تلقی کرده</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">اند. نشان دادیم پیامد این رویکرد در دوره</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بندی، در کنار امکان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">هایی که فراهم می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">سازد، نادیده ماندن برخی برهه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های زمانی یا آثار معماری است و به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">علاوه، اکتفا به دوره</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">بندی رایج تبیین</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های جایگزینی را که مبتنی بر سایر عوامل مؤثر بر معماری ایران باشد ناممکن می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">کند. </span>
دورهبندی,معیار دورهبندی,تغییر در معماری,تاریخ معماری ایران,چیستی معماری ایران
http://aup.journal.art.ac.ir/article_785.html
http://aup.journal.art.ac.ir/article_785_8f411fe88d5e42cf700f3d4cdadac73b.pdf
دانشگاه هنر
نامه معماری و شهرسازی
2717-1299
2717-1302
12
26
2020
04
20
واکاوی تأثیر رنگ بر قضاوت زیباییشناسانه و شاخصهای حرکت چشمی متخصصان معماری و غیرمتخصصان بررسی موردی: نمای ساختمانهای مسکونی شهر تهران
97
115
FA
فاطمه
جم
دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، استان تهران، شهر تهران
f.jam@sru.ac.ir
حمیدرضا
عظمتی
استاد گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، استان تهران، شهر تهران
azemati@sru.ac.ir
عبدالحمید
قنبران
0000-0001-8013-5674
دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، استان تهران، شهر تهران
ghanbaran@sru.ac.ir
رضا
ابراهیم پور
استاد دانشکده کامپیوتر، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، استان تهران، شهر تهران
rebrahimpour@sru.ac.ir
جمال
اسماعیلی
کارشناس ارشد هوش مصنوعی، دانشکده کامپیوتر، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، استان تهران، شهر تهران
jamal.esmaily@sru.ac.ir
10.30480/aup.2020.786
<span lang="FA">تأثیر ویژگی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های محیط انسان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ساخت و طراحی آن بر انسان همواره مورد توجه بوده است. در این میان، نقش نما می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">تواند به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">عنوان جلوه بصری یک ساختمان که در زیباسازی منظر شهری مؤثر است در قالب رفتار چشم مورد بررسی قرار گیرد. در این چهارچوب، پژوهش حاضر با مطالعه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ای در حوزه علوم شناختی و معماری، به دنبال بررسی تأثیر فرایندهای «پایین به بالا» (تأثیر عامل رنگ) و «بالا به پایین» (تأثیر عامل تخصص) بر حرکات چشم، در حین قضاوت زیبایی</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">شناسانه نمای ساختمان</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های مسکونی نوساز شهر تهران است. بدین منظور در طرحی شبه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">آزمایشی از ابزار ردیاب حرکت چشمی استفاده می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">شود. روش نمونه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">گیری از جامعه داوطلبان به</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">صورت احتمالی یا تصادفی ساده است و حجم نمونه در دو گروه متخصصان و غیرمتخصصان را ۳۸ شرکت</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">کننده (۲۱ متخصص) تشکیل می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">دهند. یافته</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ها نشان می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">دهد که متخصصان تصاویر با غلبه شدت طول موج قرمز و دارای کنتراست قرمز/سبز و غیرمتخصصان تصاویر با کنتراست کمتر را ترجیح می</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">دهند. از سویی دیگر، تحلیل شاخص</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">های حرکت چشمی و نقشه حرارتی نشان دهنده تفاوت در الگوی پویش بصری، اولویت توجه به لایه</span><span dir="LTR"></span><span lang="FA">ها و عناصر نما تحت تأثیر عامل «تخصص»، بیش از عامل «رنگ» است.</span>
زیباییشناسی,نما,رنگ,ردیاب حرکات چشمی,تخصص
http://aup.journal.art.ac.ir/article_786.html
http://aup.journal.art.ac.ir/article_786_2427f3324b11f712fe18496b3ad2b201.pdf