ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل ظرفیت نهادی توسعه شهری دانشبنیان اصفهان
امروزه توسعه شهری دانشبنیان با ایجاد فرصت برای تولید، انتشار و استفاده از دانش شهروندان، بهعنوان نگرشی برای توسعه پایدار شهرها مطرحشده است و سیاستگذاری آن باید مبتنى بر ظرفیت نهادی محلی برای تغییرات نهادیِ کارا باشد. لذا این پژوهش در پی شناسایی عوامل مؤثر بر ظرفیت نهادی توسعه شهری دانشبنیان اصفهان است و با هدف اکتشافی- تبیینی، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و تحلیل عاملی اکتشافی انجامشده است. رویکرد روششناختی پژوهش نیز از نظر ماهیت دادهها، کمّی و ابزار اصلی برای گردآوری دادهها، پرسشنامه است. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که هشت عامل مؤثر بر ظرفیت نهادی توسعه شهری دانشبنیان اصفهان با مجموع واریانس 66.309 درصد، تبیین مناسبی از موضوع به دست میدهند که مهمترین عامل، محیط مشوق و حمایتگر تولید و استفاده از دانش است. از سویی، وضعیت ظرفیت نهادی توسعه شهری دانشبنیان اصفهان با امتیاز 34.16 درمجموع، نامناسب است و در شرایط عدم اراده سیاسی کافی و بینش راهبردی عمیق برای تحقق توسعه شهری دانشبنیان اصفهان، کنشگران و بهویژه مدیران، به دلیل اعتماد کم به یکدیگر، تمایل اندکی برای همکاری دارند و ازاینرو نمیتوانند محیطی مشوق و حامی تولید و استفاده از دانش، شامل زیرساختهای سخت (فضاهای شهری مناسب برای حضور و گفتگوی افراد) و زیرساختهای نرم (ارائه مشوقها و ایجاد آسایش و امنیت شغلی) را فراهم سازند.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_915_c87df608d1fc07a14b8d6eb3c6c4490a.pdf
2021-06-22
5
22
10.30480/aup.2021.2498.1481
ظرفیت نهادی
توسعه شهری دانشبنیان
شهر دانش
اصفهان
مصطفی
دهقانی
mostafa2936@gmail.com
1
دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
AUTHOR
غلامرضا
حقیقت نایینی
haghighatreza@yahoo.com
2
دانشیار گروه برنامهریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
اسفندیار
زبردست
zebardst@ut.ac.ir
3
استاد دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
AUTHOR
- آلرک، پاملا، و رابرت، بیستل (1380). پژوهش پیمایشی: رهنمودها و استراتژیهایی برای انجام دادن پیمایش (مترجم: مهراندخت نظام شهیدی، اردشیر امیدی محنه، و محمود متحد). تهران: نشر آگه.
1
- زبردست، اسفندیار (1396). کاربرد روش تحلیل عاملی اکتشافی در برنامهریزی شهری و منطقهای؛ مورد پژوهی: سنجش وضعیت پایداری اجتماعی در کلانشهر تهران. نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 22 (2)، 5-18.
2
- زبردست، اسفندیار، خلیلی، احمد، و دهقانی، مصطفی (1392). کاربرد روش تحلیل عاملی در شناسایی بافتهای فرسوده شهری. نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی ، 18 (2)، 27-42.
3
- فرهنگی، مرجان (1392). تبیین اصول و ویژگیهای فضایی توسعه شهری دانش مبنا؛ مطالعه موردی شهر اصفهان. رساله برای دریافت درجه دکتری شهرسازی، دانشگاه تهران.
4
- محمود پور، ئسرین (1394). چارچوب انگاشتی برنامهریزی شهری دانشپایه در شهر تهران. رساله برای دریافت درجه دکتری برنامهریزی شهری و منطقهای، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی.
5
- نایبی، هوشنگ (1392). آمار پیشرفته کاربردی همراه با SPSS (چاپ دوم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
6
- AFROSAI-E. (2015). Institutional Capacity Building Framework (ICBF); Guideline for the annual activity report questionnaire. Retrieved from Eurosai.org/handle404?exporturi=/export/sites/eurosai/.content/documents/2015-ICBF-Guideline1_00.pdf.
7
- Alexander, E. (2011). An evolutionary theory of institutions-prescriptive implications: Institutional design lives, but prudential principles apply. Planning Theory, 10(2), 187-189.
8
- Amin, A. (1999). An institutional perspective on regional economic development. International Journal of Urban and Regional Research, 23(2), 365-378.
9
- Baqir, M. N., & Kathawala, Y. (2004). Ba for Knowledge Cities: A Futuristic Technology Model. Journal of Knowledge Management, 8 (5), 83-95.
10
- Brown, D. R., & Harvey, D. (2006). An experiential approach to organization development (7th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
11
- Brown, R. (2008). Local Institutional Development and Organizational Change for Advancing Sustainable Urban Water Futures. Environmental Management, 41(2), 221-233.
12
- Carrillo, F. J. (2006). Knowledge Cities: Approaches, Experiences and Perspectives. London: Routledge.
13
- Carrillo, J., Yigitcanlar, T., Garcia, B., & Lonnqvist, A. (2014). Knowledge and the city: concepts, applications and trends of knowledge-based urban development. Washington, DC: Routledge.
14
- Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Best Practices in Exploratory Factor Analysis: Four Recommendations for Getting the Most from Your Analysis. Practical Assessment, Research and Evaluation, 10(1), 1-9.
15
- Cuthill, M., & Fien, J. (2005). Capacity building: Facilitating citizen participation in local governance. Australian Journal of Public Administration, 64(4), 63–80.
16
- Elena, C. (2015). The making of knowledge cities in Romania. Procedia Economics and Finance, 32, 534-541.
17
- Ergazakis, K., Metaxiotis, K., & Psarras, J. (2004). Towards Knowledge City: Conceptual Analysis and Success Stories. Journal of Knowledge Management, 8 (5), 5-15.
18
- Evans, B., Marko, J., Sundback, S., & Theobald, K. (2005). Governing sustainable cities. London: Earthscan.
19
- Ford, J. K., MacCallum, R. C., & Tait, M. (1986). The Application of Exploratory Factor Analysis in Applied Psychology- a Critical Review and Analysis. Personnel Psychology, 39(2), 291-314.
20
- Gibbs, D. C., Jonas, A. E., Reimer, S., & Spooner, D. J. (2001). Governance, institutional capacity and partnerships in local economic development: theoretical issues and empirical evidence from the Humber Sub‐region. Transactions of the Institute of British Geographers, 26(1), 103-119.
21
- Giddens, A. (1984). The constitution of society: Outline of the theory of structuration. Berkeley: University of California Press.
22
- Grindle, M. S., & Hilderbrand, M. E. (1995). Building sustainable capacity in the public sector: what can be done. Public Administration and Development, 15, 441- 463.
23
- Healey, P. (1998). Building Institutional Capacity through Collaborative Approaches to Urban Planning. Environment and Planning A, 30(10), 1531-1546.
24
- Hughes-Hammer, C., Martsolf, D., & Zeller, R. (1998). Development and testing of the codependency assessment tool. Archives of Psychiatric Nursing, 12, 264-272.
25
- Jacobson, A. (2012). A Cohesive Downtown from a Knowledge City Perspective -A Study in Urban Planning. Doctoral Dissertation in Civil Engineering, Jönköping University.
26
- Kacar, S.M., & Gezici, F. (2016). Knowledge-based urban development potential of Turkish provinces. International Journal of Knowledge-Based Development, 6 (2), 160–183.
27
- Kerlinger, F. (1986). Factor analysis. In F. Kerlinger (Ed.), Foundations in behavioral research (569-593). Fort Worth: Holt, Rinehart, and Winston (HRW).
28
- Komninos, N. (2002). Intelligent Cities. London: Spon Press.
29
- Laszlo, K. C., & Laszlo, A. (2007). Fostering a Sustainable Learning Society through Knowledge-Based Development. Systems Research and Behavioural Science, 24 (5), 493-503.
30
- Lusthaus, C., Anderson, E., & Murphy, E. (1995). Institutional assessment: A framework for strengthening organizational capacity for IDRC's research partners. Ottawa: International Development Research Centre.
31
- Meene, S. J. (2020). Institutional Capacity Attributes of Sustainable Urban Water Management: the Case of Sydney Australia. International Conference on Urban Drainage 2008, Iwa Publishing.
32
- Mohammed, A., & Youssef, K. (2016). An approach for promoting urban and architectural potentials for supporting knowledge economy, case study: Brisbane. Social and Behavioral Sciences, 216, 20 – 29.
33
- OECD. (2006). OECD Territorial Reviews: Newcastle. Paris: OECD.
34
- Pike, A., Rodriguez-Pose, A., & Tomaney, 1. (2006). Local and Regional Development. Oxon: Routledge.
35
- Robins, L. (2008). Making capacity building meaningful: A framework for strategic action. Environmental Management, 42(5), 833-846.
36
- Roose, A., & Lepik, K-L. (2015). Assessment of knowledge-based urban development in the cross-border twin-city: a Tallinn-Helsinki case study. International Journal of Knowledge-Based Development, 6 (4), 299–313.
37
- Scheepers, L. A. (2015). An Institutional Capacity Model for Municipalities in South Africa. Doctoral Dissertation in Public Management and Development Planning, Stellenbosch University.
38
- Sedlaced, S., & Gaube, V. (2010). Regions on their way to sustainability: the role of institutions in fostering sustainable development at the regional level. Environment, Development and Sustainability, 12 (1), 117–134.
39
- Stein, H. (2008). Beyond the World Bank Agenda: An Institutional Approach to Development. London: The University of Chicago Press, Ltd.
40
- Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2014). Using multivariate statistics: Pearson new international edition. Boston, MA: Pearson.
41
- Thomson, B. (2004). Exploratory and Confirmatory Factor Analysis. Washington DC: American Psychological Association.
42
- Wachira, E. (2009). Organizational capacity audit tool. Global e-Schools and Communities Initiative.
43
- Wang, X. (2009). Knowledge-based urban development in China. Doctoral Dissertation, Newcastle University.
44
- Willems, S., & Baumert, K. (2003). Institutional Capacity and ClimateActions. Paris: OECD.
45
- Williams, B., Onsman, A., & Brown, T. (2010). Exploratory Factor Analysis: A five Step Guide for Novices. Journal of Emergency Primary Health Care (JEPHC), 8 (13), 1-13.
46
- Work Foundation (2005). Ideopolis: Knowledge Cities. London: The Work Foundation.
47
- Yigitcanlar, T., & Bulu, M. (2015). Dubaization of Istanbul: insights from the knowledge based urban development journey of an emerging local economy. Environment and Planning A, 47(1), 89-107.
48
- Yigitcanlar, T., Velibeyoglu, K., & Baum, S. (2008). Knowledge-Based Urban Development: Planning and Applications in the Information Era. Hershey and New York: Information Science Reference.
49
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین چارچوب نظری برآینده از رویکرد پیچیدگی با تأکید بر نظریه بازیگر-شبکه و کاربست آن در برنامهریزی شهری بررسی موردی: شهر جدید پردیس
با توسعه فناوری، تغییر سازمان روابط در سطح جهانی و تغییرات زیستمحیطی، مناطق شهری تغییرات قابل ملاحظهای پیدا کردهاند. مواجهه با این تغییرات، نیازمند پیدایش رویکردهای نظری جدید به پدیدههای شهری است. رویکردهایی که توانایی درک پویاییهای غیرقابلپیشبینی و آشفته مسائل شهری را ایجاد کنند. یکی از این رویکردها که بر نظریههای پیچیدگی و شبکه استوار است، نگرش به شهر و پدیدههای شهری بهعنوان شبکههایی پیچیده است که در آن مسائل شهری پدیدههایی ارتباطی، برآینده، زمینهمحور و تولیدشده در شبکههایی از روابط و بازیگران هستند. این مطالعه به تبیین مفهوم پیچیدگی شهری و مفاهیم مرتبط با آن میپردازد. هدف از این مطالعه، ارائه چارچوب نظری حاکم بر برنامهریزی شهری با چنین رویکردی است. پس از دستیابی به چارچوب، نمونهای از نحوه کاربست آن در شهر جدید پردیس ارائهشده است. تبیین چارچوب نظری از طریق فرایند منطقی تفکر دارای مراحل مختلف شامل شناسایی نگرش پژوهشگر، انتخاب نظریه، شناسایی ابعاد آن و نحوه ارتباط با موضوع پژوهش، صورتگرفته است. بهرهبرداری از چارچوب نظری ارائه شده در نمونه نیز با استفاده از پارادایم واقعگرایی انتقادی و روش آن انجام شده است. بر اساس نتایج بهدستآمده، مهمترین اصل در این رویکرد شناسایی روابط بین بازیگران در شبکه است که خود مستلزم شناسایی صحیح بازیگران و همچنین ایجاد درکی از شبکههای مختلف موجود در زمینه موردمطالعه خواهد بود. نکته مهم دیگر ضرورت بازتعریف نقش و عملکرد برنامهریزان در این چارچوب است.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_916_02f257fc43384e8d0860b391fa89048e.pdf
2021-06-22
23
41
10.30480/aup.2021.916
رویکرد پیچیدگی
پیچیدگی شهری
روابط و بازیگران
نظریه بازیگر-شبکه
شهر جدید پردیس
سیدعبدالهادی
دانشپور
daneshpour@iust.ac.ir
1
دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
عاطفه
سلیمانی رودی
atefeh.soleimani.r@gmail.com
2
دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
AUTHOR
- اسدی، ایرج (1382). پیچیدگی مسائل در برنامهریزی شهری و رویکردهای مواجهه با آن. فصلنامه مدیریت شهری، 14، 24- 35.
1
- داناییفرد، حسن (1384). کنکاشی در مبانی فلسفی تئوری پیچیدگی: آیا علم پیچیدگی صبغه پست مدرنیست دارد؟ فصلنامه مدرس علوم انسانی- پژوهشهای مدیریت در ایران، 46، 171- 211.
2
- Asher, H. B., Weisberg, H. F., Shively, W. P., & Kessel, J. H. (Eds.). (1984). Theory-building and Data Analysis in the Social Sciences. Midwest Political Science Association (U.S.): University of Tennessee Press.
3
- Babaei, H., Rafiyan, M., Rousta, M., & Pasian Khamari, R. (2018). Analysis of Organizatinal network of participatory management in urban renaissance of Gorgans historical context. Bagh-e Nazar, 15 (63), 17-32.
4
- Bar-Yam, Y. (2015). Complex Systems Science: Where Does It Come from and Where Is It Going To? Retrieved 12 December, 2016 from http://www.necsi.edu/research/overview/ccs15.html.
5
- Bettencourt, L. M. (2013). The Kind of Problem a City Is. Santa Fe Institute Working Paper.
6
- Boonstra, B., & Boelens, L. (2011). Self-organization in urban development: towards a new perspective on spatial planning. Urban Research & Practice, 4 (2), 99-122.
7
- Borgatti, S. P., & Foster, P. C. (2003). The Network Paradigm in Organizational Research: A Review and Typology. Journal of Management, 29 (6), 991–1013.
8
- Bouchareb, A. (2011). Lecture: Project Urbain: Définitions, Acteurs, Stratgie. Retrieved from Universite Mentouri-Constantine https://en.calameo.com/read/00401606376c2129db85a.
9
- Burt, R. S. (2005). Brokerage and Closure: An Introduction to Social Capital. Oxford: Oxford University Press.
10
- Chen, Y. (2011). Fractal systems of central places based on intermittency of space-filling. Chaos, Solitons & Fractals, 44 (8), 619-632.
11
- Crooks, A. T., Patel, A., & Wise, S. (2013). Multi-agent systems for urban planning. In N. N. Pinto (Ed.), Technologies for Urban and Spatial Planning: Virtual Cities and Territories: Virtual Cities and Territories (29-57). Hershey PA: IGI Global.
12
- Danermark, B., Ekstrom, M., Jakobsen, L., & Karlsson, J. C. (2002). Explaining Society: Critical Realism in the Scoial Sciences. London: Routledge.
13
e Roo, G. (2010). Planning and complexity: An introduction . In G. de Roo, & E. A. Silva, A Planner’s encounter with complexity (1- 19). Surrey: Ashgate Publishing limited.
14
- de Roo, G., & Silva, E. A. (2010). A Planner’s Encounter with Complexity. Surrey: Ashgate Publishing Limited.
15
- Fletcher, A. J. (2017). Applying critical realism in qualitative research: methodology meets method. International Journal of Social Research Methodology, 20 (2), 181-194.
16
- Grant, C., & Osanloo, A. (2014). Understanding, Selecting, and Integrating a Theoretical Framework in dissertation research. Administrative Issues Journal:Education, Practice & Research, 4 (2), 12-26.
17
- Healey, P. (2007). Urban complexity and spatial strategies: Towards a relational planning for our times. United Kingdom: Routledge.
18
- Jacomy, M., Venturini, T., Heymann, S., & Bastian, M. (2014). ForceAtlas2, a Continuous Graph Layout Algorithm for Handy Network Visualization Designed for the Gephi Software. PLOS One, 9 (6), e98679.
19
- Jessop, B. (2001). The governance of complexity and the complexity of governance. Retrieved 2 January, 2018 from http://www.lancaster.ac.uk/fass/resources/sociology-online-papers/papers/jessop-governance-of-complexity.pdf.
20
- Kauffman, S. (2002). Investigations. United Kingdom: Oxford University Press.
21
- Latour, B. (1996). On actor-network theory: a few clarifications. Soziale Welt, 47, 369–381.
22
- Lima, M. (2015). A Visual History of Human Knowledge. Retrieved from https://www.ted.com/talks/manuel_lima_a_visual_history_of_human_knowledge.
23
- McAdams, M. A. (2008). Complexity Theory and Urban Planning. Urbana: Urban Affairs and Public Policy, 9, 1-16.
24
- Partanen, J. (2009). Simulation in steering of complexity and self-organization in city. Retrieved 26 April, 2016 from http://urbaneco.washington.edu/wp/wp-content/uploads/PARTANEN_0924.pdf.
25
- Portugali, J. (2007). A Structural-Cognitive Approach to Urban Simulation Models. In S. Albeverio, D. Andrey, P. Giordano, & A. Vancheri (Eds.), The Dynamics of Complex Urban Systems: An Interdisciplinary Approach (357- 373). Berlin/Heidelberg: Springer Science & Business Media.
26
- Portugali, J. (2016). What Makes Cities Complex? In Juval Portugali and Egbert Stolk (Eds.) Complexity, Cognition, Urban Planning and Design (3-19). New York: Springer.
27
- Santa Fe Institute. (2013, June 20). Cities are a new kind of complex system: part star, part network. Retrieved 2 April, 2017 from https://www.santafe.edu/news-center/news/science-bettencourt-cities-framework.
28
- Trochim, W. M. (2006). Positivism & Post-Positivism. Retrieved 4 August, 2017 from https://www.socialresearchmethods.net/kb/positvsm.php
29
- Villeneuve, P., Trudelle, C., Pelletier, M., & Thériault, M. (2006). Acteurs urbains en conflit, Québec, 1965-2000 : essai d’analyse statistique. Géocarrefour, 81 (2), 135-141.
30
ORIGINAL_ARTICLE
معماریِبیزار از معماری: تأملی معمارانه در مفهومِ بیصورتِ ژرژ باتای
«بیصورتِ» باتای اگرچه در نگاه نخست با معماری در تضاد است اما چندان که آشکار خواهد شد ریشه معماری است. در آرای باتای بیصورت «ضرورت امکان» هنر است و معماری برای آنکه هنر باشد از این قاعده مستثنا نیست. هدف این مقاله بررسی نسبت معماری و بیصورت در دستگاه باتای است. این مسیر با عرضه تفسیری از بیصورت به تأمل در ملزومات فلسفی معماریای میرسد که انسان را از استبداد منظر کنونی برهاند. این پژوهش پرسشمحور معنای بیصورت را در آثار باتای دنبال میکند و با تکیه بر نظریه «اقتصاد عام» به نظریهای درباره معماری میرسد. این مقاله آرای باتای را جایی میانه هگل و نیچه میبیند و به نسبتی که این نظرات با پروست برقرار کرده میرسد. بیصورت شالوده معماری یا «ضرورت امکان» معماری است. معماری بیصورت به اندازه «شعر سکوت» باتای تناقضآمیز است: شعری که برای هنر بودن زبان را «قربانی» میکند. در آثار باتای قربانی کردن معنا شرط هنر است. اما در معماری که از نظر باتای مرجع بازنمایی انسان و بنیاد صورت انسانی است قربانی به معنای بیصورت کردن آدمی است. و این بیصورت اگر انسان را از جنس نیروی نفی بدانیم چیزی جز باز گذاشتن راه انسان برای گذار از انسان هنوز محققناشده و خویشاوندی با طبیعت نفیشده نیست. بیصورت چرخشی کوپرنیکی از منظرِ محدود به منظرِ عام در معماری است.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_816_04f2837bef3893a3d102720b3f67a13c.pdf
2021-06-22
43
57
10.30480/aup.2020.2643.1521
معماری
بیصورت
باتای
نفی
قربانی
نگار
صبوری
negar.saboori@gmail.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه هنر، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
امیر
نصری
nasri_m@atu.ac.ir
2
دانشیار گروه فلسفه، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
AUTHOR
- پروست، مارسل (۱۳۹۸الف). در سایه دوشیزگان شکوفا (مترجم: مهدی سحابی). تهران: مرکز.
1
- پروست، مارسل (۱۳۹۸ب). زمان بازیافته (مترجم: مهدی سحابی). تهران: مرکز.
2
- پروست، مارسل (۱۳۹۸ج). طرف خانه سوان (مترجم: مهدی سحابی). تهران: مرکز.
3
- جیمز، دیوید (۱۳۹۵). زیباییشناسی هگل (مترجم: عبدالله سالاروند). تهران: نقشجهان.
4
- زومتور، پتر (۱۳۹۳). معماریاندیشی (مترجم: علیرضا شلویری). تهران: حرفه هنرمند.
5
- نیچه، فردریش (۱۳۷۳). حکمت شادان (مترجمان: جمال آلاحمد، سعید کامران، و حامد فولادوند). تهران: جامی.
6
- نیچه، فردریش (۱۳۹۳). غروب بتها (مترجم: داریوش آشوری). تهران: نشر آگه.
7
- نیچه، فردریش (۱۳۷۵). فراسوی نیک و بد (مترجم: داریوش آشوری). تهران: خوارزمی.
8
- Agostini, G. (2016). Nietzsche. In Mark Hewson and Marcus Coelen (Eds.), Georges Bataille Key Concepts (56-64). Oxon: Routledge.
9
- Ballantyne, A. (2007). Deleuze & Guattari for Architects. Oxon: Routledge.
10
- Bataille, G. (1929). Architecture. Document, 2, 117.
11
- Bataille, G. (1929). L'Informe. Documents, 7, 382.
12
- Bataille, G. (1955a). Lascaux or the Birth of Art (Translator: Austryn Wainhouse). Geneva: Skira.
13
- Bataille, G. (1955b). Manet (Translators: Austryn Wainhouse & James Emmons). Geneva: Skira.
14
- Bataille, G. (1985). Obelisk, Visions of Excess (Translator: Allan Stoekl). Minnesota: University of Minnesota press.
15
- Bataille, G. (1986). Eroticism, Death and Sensuality. San Francisco: City Lights Publishers.
16
- Bataille, G. (1988a). Inner Experience (Translators: Bruce Boon and Leslie Anne Boldt). New York: State University of New York Press.
17
- Bataille, G. (1988b). The Accursed Share (Vol.1) (Translator: Robert Hurley). Cambridge: Zone Books.
18
- Bataille, G. (1989). Theory of Religion. New York: Zone Books.
19
- Bataille, G. (1990). Hegel, Death and Sacrifice. Yale French Studies: On Bataille, 78, 9- 28.
20
- Bataille, G. (1993). The Accursed Share (Vols. 2 & 3). Cambridge: MIT press.
21
- Bataille, G. (2004a). On Nietzsche (Translator: Bruce Boone). London: Continuum.
22
- Bataille, G. (2004b). Unfinished System of Nonknowledge. Minnesota: University of Minnesota Press.
23
- Bois, Y., & Krauss, R. (1997). Formless. New York: Zone books.
24
- Carpenter, W. (2005). Learning by Building. New York: Van Nostrand Reinhold.
25
- Crowley, P., & Hegarty, P. (2005). Formless: Ways in and Out of Form. Oxford: Peter Lang.
26
- Derrida, J. (1986). Architecture where desire can live. In Kate Nesbitt (Ed.), A new Agenda for Architecture (142- 150). Princeton: Prinction Architectural Press.
27
- Forty, A. (2000). Words and Buildings. United Kingdom: Thames & Hudson.
28
- Hollier, D. (1992). Against Architecture (Translator: Betsy Wing). Cambridge: MIT Press.
29
- Isozaki, A., & Asada, A. (1997). The Demiurgomorphic Contour. In Cynthia Davidson (Ed.), Anybody (38-45). Cambridge: MIT Press.
30
- Kovář, Z. (2018). Architecture in Abjection. London: I.B.TAURIS.
31
- Gemerchak, C. (2003). The Sunday of the Negative, Reading Bataille, Reading Hegel. New York: State University of New York Press.
32
- Lavin, S. (1997). Fear of Forming. ANY, 18, 10-11.
33
- Nesbitt, K. (1996). A new Agenda for Architecture. Princeton: Princeton Architectural Press.
34
- Tschumi, B. (1975). The Architecture Paradox. In Michael Hays (Ed.), Architecture theory since 1968 (214- 229). Cambridge: MIT Press.
35
- Tschumi, B. (1996). Architecture and Limits III. In Kate Nesbitt (Ed.), A new Agenda for Architecture (162- 168) Princeton: Prinction Architectural Press.
36
- Vidler, A. (1997). The Exhaustion of Space at the Scene of Crime. ANY, 18, 48- 51.
37
- Walker, S. (2005). Animate Form: Architecture's Troublesome Claims to Formlessness. European Connections: formless, 11, 239- 254.
38
- Weiss, A. (1986). Impossible Sovereignty: Between "The Will to Power" and "The Will to Chance”. October, 36, 128- 146.
39
- Zaera-Polo, A. (1997). Forget Heisenberg. In Cynthia Davidson (Ed.), Anybody (202- 209). Cambridge: MIT Press.
40
- Zaknic, I. (1990). Le Corbusier's Epiphany on Mount Athos. Journal of Architecture Education, 43(4), 27-36.
41
ORIGINAL_ARTICLE
بازنمایی تأثیر معماری وارداتی روسیه بر معماری ایران در دوره قاجار (بر پایه سفرنامههای ایرانیان سفرکرده به روسیه)
اقدامات مؤثر پطرکبیر، نقطه عطف معماری روسیه بهحساب میآید. وی با سفر به کشورهای اروپایی، علاوه بر مشاهده پیشرفت آنان، با جذب هنرمندان و معماران مختلف کشورهای اروپای غربی، شروع به تقلید از آنها در حیطههای مختلف ازجمله معماری کرد. در این بین، معماری وارداتی روسیه، خود بر تاریخ ساختوسازهای ایران به روشهای مختلف تأثیر گذاشته است. ازاینرو، پژوهش حاضر درصدد بازنمایی تأثیر معماری وارداتی روسیه بر معماری معاصر ایران است تا به این پرسش پاسخ دهد که معماری روسیه چگونه در ایران موردتوجه و استفاده قرار گرفته است؟ بدین منظور، این پژوهش به کمک تحلیل محتوای یکی از اسناد تاریخی معتبر، یعنی سفرنامههای ایرانیان سفرکرده به روسیه که به کمک نمونهگیری هدفدار انتخاب گشتهاند، با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی به بررسی این موضوع خواهد پرداخت. هدف اصلی پژوهش، تبیین تأثیر معماری روسیه بر معماری ایران در دوره قاجار است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که بهواسطه مسائل سیاسی و تاریخی متعددِ مابین دو کشور، سفرهای مختلفی نیز به تبع آن صورت گرفته است که با مطالعه پژواک سفرها تحت عنوان «سفرنامه» میتوان با معماری روسیه آن دوران که به نحوی قدرت برتر اروپا بود، آشنایی پیدا کرد. از نتایج دیگر این پژوهش، میتوان به مؤلفههای معماری کالبدی و عملکردی متعدد روسی که با روشهای مختلف در دوره قاجارِ ایران عیناً به اجرا درآمده است، اشاره کرد.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_754_51632ce1649d15906d2fb1cf7c78ad45.pdf
2021-06-22
59
83
10.30480/aup.2020.2270.1428
معماری وارداتی روسیه
معماری معاصر ایران
سفرنامههای ایرانیان سفرکرده به روسیه
دوره قاجار
مؤلفههای معماری
بهناز
منتظر
behnaz.montazer@gmail.com
1
دکتری معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران
AUTHOR
حسین
سلطان زاده
h72soltanzadeh@gmail.com
2
استاد گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
سید بهشید
حسینی
behshid_hosseini@art.ac.ir
3
استاد گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
AUTHOR
- احتشام السلطنه (1367). خاطرات احتشام السلطنه (به کوشش سید محمدمهدی موسوی). تهران: انتشارات زوار.
1
- اعتصام، ایرج (1374). بررسی معماری و شهرسازی معاصر ایران با اروپا. مجموعه مقالات کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ارگ بم، تهران: سازمان میراث فرهنگی.
2
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان (1367). تاریخ منتظم ناصری (به کوشش محمدابراهیم رضوانی). تهران: انتشارات دنیای کتاب.
3
- افشار قزوینی، میرزا حبیبالله (1380). سفرنامه سیف الملک به روسیه: شرح سفارت میرزا عباس قلی خان نوری سیف الملک به روسیه (به کوشش محمد گلبن). تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی.
4
- افشار، میرزا مصطفی، و مستوفی انصاری، حاجی میرزا مسعود (1349). سفرنامه خسرو میرزا به پطرزبورغ و تاریخ زندگانی عباس میرزا نایبالسلطنه (به کوشش محمد گلبن). تهران: چاپخانه اتحاد.
5
- بیات، اروج بیگ (1338). دون ژوان (خوان) ایرانی، با حواشی و یادداشتهایی از لسترنج (مترجم: مسعود رجب نیا). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
6
- پاکدامن، بهروز (1373). نگاهی کوتاه بر شیوهها و گرایشهای معماری در تهران: کتاب تهران. جلد چهارم، تهران: انتشارات روشنگران.
7
- پندی، کیوان (1387). رشت در آینه تاریخ. رشت: کتیبه گیل.
8
- پورمحمدی املشی، نصرالله، و قدیری لشکاجانی، کلثوم (1394). تأثیرات سیاسی-اجتماعی حضور روسیه در گیلان در دوره قاجار. دو فصلنامه تاریخنامه ایران بعد از اسلام، ۶(۱۱)، 45-69.
9
- خیراندیش، عبدالرسول، و رحیمی جابری، اعظم (1395). اهداف و کارکردهای کنسولگری روسیه در رشت نیمه دوم قاجاریه. پژوهشنامه تاریخهای محلی ایران، ۴(۲)، 59-70.
10
- رضوی پیرانشاهی، سید عباس علی (1396). پیامدهای اجتماعی و سیاسی نفوذ روسیه در سرزمینهای شمالی ایران (میانه قرنهای 19 و 20 میلادی). فصلنامه توسعه اجتماعی، ۱۲(۲)، 195-220.
11
- روزنامه خاطرات ناصرالدینشاه در سفر اول فرنگستان (1377). به کوشش فاطمه قاضیها. تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران.
12
- روزنامه خاطرات ناصرالدینشاه در سفر دوم فرنگستان (1379). به کوشش فاطمه قاضیها. تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران.
13
- روزنامه خاطرات ناصرالدینشاه در سفر سوم فرنگستان (1369). به کوشش محمد اسماعیل رضوانی و فاطمه قاضیها. تهران: دفتر پژوهش و تحقیقات سازمان اسناد ملی ایران با همکاری موسسه خدمات فرهنگی رسا.
14
- سالور (عزالدوله)، عبدالصمد میرزا (1374). سفرنامه عبدالصمد میرزا سالور عزالدوله به اروپا و دو سفرنامه او به اروپا در سالهای 1290 و 1300 (به تنظیم و تصحیح: مسعود سالور). تهران: نشر نامک.
15
- سرنا، کارلا (1363). مردم و دیدنیهای ایران (مترجم: غلامرضا سمیعی). تهران: نشر نو.
16
- سیاح، حاج محمدعلی (1363). سفرنامه حاج سیاح به فرنگ (به کوشش علی دهباشی). تهران: نشر ناشر.
17
- شیرازی، میرزا صالح (1362). گزارش سفر میرزا صالح شیرازی (ویراستار: همایون شهیدی). تهران: مؤسسه انتشاراتی راه نو.
18
- صحافباشی تهرانی، ابراهیم (1357). سفرنامه صحافباشی تهرانی (به اهتمام محمد مشیری). تهران: شرکت مولفان و مترجمان ایران.
19
- طباطبایی، سید جواد (1381). تأملی درباره ایران، جلد نخست: دیباچهای بر نظریه انحطاط ایران. تهران: نشر نگاه معاصر.
20
- طباطبایی، سید جواد (1385). مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی. تبریز: ستوده.
21
- علوی شیرازی، میرزا محمدهادی (1357). دلیل السفرا، سفرنامه میرزا ابوالحسن خان شیرازی ایلچی به روسیه (به کوشش محمد گلبن). تهران: مرکز اسناد فرهنگی آسیا.
22
- قائمی، رمضان علی (1386). گرگان، از ایران چه میدانم. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
23
- قرگزلو، ناصر (1386). اصلاحات و تجدد در عصر قاجار. حق تکثیر: سانتاکاترینا (برزیل): تیپوتیل.
24
- گروته، هوگو (1369). سفرنامه (مترجم: مجید جلیلوند). تهران: نشر مرکز.
25
- مسلمانیان قبادیانی، رحیم، و مسلمانیان قبادیانی، بهروز (۱۳۸۷). اسنادی از روابط ایران و روسیه از صفویه تا قاجاریه (به کوشش حسین احمدی). تهران: وزارت امور خارجه.
26
- معتمد دزفولی، فرامرز (1390). تاریخ اندیشه جدید ایرانی: سفرنامههای جدید ایرانیان به فرنگ. تهران: شیرازه.
27
- مقتدر، رضا (۱۳۷۲). دوران صدساله تجدد در شهرسازی و معماری. مجله ایران نامه، 42، 259-270.
28
- مکنزی، چارلز فرانسیس (۱۳۵۹). سفرنامه شمال (مترجم: منصوره اتحادیه). تهران: گستره.
29
- منتظر، بهناز، سلطانزاده، حسین، و حسینی، سیدبهشید (1398). تبیین تأثیر معماری نئوکلاسیک قرن 18 و 19 روسیه بر معماری بناهای اداری-خدماتی ایران (دوره قاجار و پهلوی اول). نشریه باغ نظر، 16(70)، 73-86.
30
- مهریار، محمد، فتحالله یوف، شامیل، فخاری تهرانی، فرهاد، و قدیری، بهرام (1378). شهرهای ایرانی دوره قاجار. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، سازمان میراث فرهنگی کشور (پژوهشگاه).
31
- نورائی، مرتضی، و آندریوا، النا (1388). مهاجران روس و اسکان آنها در ایران اوایل قرن بیستم: مرحله دیگری از استعمار. پژوهشهای تاریخی، 4، 21-36.
32
- Chirkin, G. F. (1916). “Otchetnaia zapiska o poezdke vesnoi 1916 g. v Astrabadskuiu i Mazanderanskuiu provintsii Severnoi Persii nachal’nika Pereselencheskogo Upravleniia G. F. Chirkina” Rossiiskii gosudarstvennyi istoricheskii arkhiv [Russian State History Archive], fond 391, opis 6, delo 306.
33
- Figes, O. (2003). Natasha’s Dance: A Cultural History of Russia. London: Penguin Books.
34
- Ghaseminia, M., & Soltanzadeh, H. (2016). Intertextual Relationships in the Contemporary Architecture of Iran during 1961-1977. Space Ontology International Journal, 5(4), 39-50.
35
- Gyetvai-Balogh, Á. (2007). Architecture of the 19th century and the Turn of the century. Retrieved from http://www.eptort.bme.hu.
36
- Kunavina, M. (2012). The Impact of Cultural Relations and Cultural Exchange on Perception of France in Russia and Russia in France. Master Thesis in European Culture, Palacky University.
37
- Shvidkovsky, D. (2017). Russian Architecture of the Nineteenth Century (Vol. III). In Martin Bressani (Ed.), The Companions to the History of Architecture. John Wiley & Sons, Incorporated.
38
- Svirida, I. (2006). Versailles et la culture russe: entre realite et myphe. In Piotr Tcherkassov (Ed.), La Russie et la France XVIII-XX-eme siecles (17-21). Moscow : Naouka
39
- Волков, С. (2011). История Русской Культуры в Царствование Романовых 1613 – 1917. Моscow: Exmo.
40
- Вульф, Л. (2003). Изобретая Восточную Европу Карта Цивилизации в Сознании Эпохи Просвещения. Моscow: NLO.
41
- Голиков, И.И. (1788). Деяния Петра Великого. Retrieved from elibrary.asu.ru/handle/asu/3494.
42
- Пунин А.Л. (1981). Архитектурные памятники Петербурга: Вторая половина XIX века. Leningrad, 199-207.
43
- Сдвижков, Д. (2010). Империя в Наполеоновском Наряде: Восприятие Французского. In Imperium inter pares: рольтрансферов в истории Российской империи (1700 - 1917). Moscow: NLO.
44
- Спивак, Д.Л. (2005). Метафизика Петербурга Французская Цивилизация. Saint-Petersburg: Алетейя.
45
- URL_1: http://www.hist.msu.ru/Departments/Art/Russian/18/
46
- URL_2: https://library.artstor.org/asset/SS7731421_7731421_11677714.
47
- URL_3: https://library.artstor.org/asset/SS37320_37320_37134854.
48
- URL_4: http://www.alexanderpalace.org/palace/biglibrary.html.
49
- URL_5: http://www.alexanderpalace.org/palace/semicircular.html.
50
ORIGINAL_ARTICLE
طراحی پارامتریک نمای متحرک با هدف ارتقاء بهرهوری روشنایی و آسایش بصری بررسی موردی: ساختمانهای اداری تهران
بهرهگیری از نور طبیعی در فضاهای داخلی، افزون بر کاهش مصرف انرژی، تأثیرات مثبت فیزیکی و روانی بر کاربران را نیز در پی دارد. در کنار فواید استفاده از نور طبیعی باید توجه داشت که زیاده از حد بودن مقدار نور در فضا، منجر به بروز نارضایتی بصری و خیرگی میشود. در این مطالعه بهرهوری روشنایی یک پوسته متحرک با طرح اسلیمی مورد بررسی قرار گرفته است. شش ضلعیهای این طرح به عنوان بازشو در نظر گرفته شدهاند و حرکت آنها وابسته به موقعیت خورشید میباشد. هدف از طراحی این پوسته و سناریوی حرکتی آن، تأمین آسایش بصری در یک فضای اداری با نمای جنوبی در شهر تهران است. همچنین در مقابل پوسته، پانلهای افقی با هدف کاهش تابش مستقیم نور خورشید در نظر گرفته شدهاند. برای مدلسازی از نرمافزار گرس هاپر برای راینو، استخراج دادههای آب و هوایی و موقعیت خورشید از پلاگین لیدی باگ، آنالیز نور از پلاگین هانی بی و برای یافتن حالات بهینه از نرمافزار دیزاین اکسپلورر استفاده شده است. آنالیزهای خیرگی در ساعات بحرانی در 4 روز بحرانی سال انجام شدهاند. نتایج آنالیزهای روشنایی سالانه نشان داد که اعمال پوسته متحرک، نقش قابلتوجهی در افزایش بهرهوری روشنایی دارد و با معیارهای آسایش بصری سیستم ارزشیابی لید مطابقت میکند و در اغلب ساعاتی که آنالیز خیرگی صورت گرفته، میزان خیرگی در حد نامحسوس است.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_818_8501b9907f44b6d0069fdefea8e921c7.pdf
2021-06-22
85
100
10.30480/aup.2020.2421.1464
نور طبیعی
آسایش بصری
خیرگی
پوسته متحرک
طراحی پارامتریک
سحر
رستم زاد
sahar.rostamzad90@yahoo.com
1
کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
محسن
فیضی
mfaizi@iust.ac.ir
2
استاد گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
AUTHOR
هانیه
صنایعیان
sanayeayan@iust.ac.ir
3
استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
AUTHOR
مهدی
خاکزند
mkhakzand@iust.ac.ir
4
دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
AUTHOR
- انصاری، جمال (1366). گچبری دوران ساسانی و تأثیر آن در هنرهای اسلامی. فصلنامه هنر، 13، 318-373.
1
- بورکهارت، تیتوس (1365). هنر اسلامی، زبان و بیان (مترجم: مسعود رجب نیا). تهران: سروش.
2
- پوپ، آرتور، و بالتروشایتس، یورگیس (1384). نقوش پیشینهدار (مترجم: ژیلبرت صدیق پور). ژیلبرت صدیقپور.
3
- سیلوایه، سونیا، دانشجو، خسرو، و فرمهین فراهانی، سعید (1392). هندسه در معماری ایران پیش از اسلام و تجلی آن در معماری معاصر ایران. نقش جهان، 3 (1)، 55-66.
4
- کیانی، محمد یوسف (1370). تزئینات وابسته به معماری ایران. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
5
- میرزایی، عبدالله (1391). بررسی سیر تکامل اسلیمی در هنر ایران. کتاب ماه هنر، 164، 54-57.
6
- نصراللهی، فرشاد (1390). ضوابط معماری و شهرسازی کاهش دهنده مصرف انرژی ساختمانها. تهران: نشست کمیته ملی انرژی ایران.
7
- ویلسون، آوا (1388). طرحهای اسلامی (مترجم: محمدرضا ریاضی). تهران: سمت.
8
- Arif, M., Katafygiotou, M., Mazroei, A., Kaushik, A., & Elsarrag, E. (2016). Impact of indoor environmental quality on occupant well-being and comfort: a review of the literature. International Journal of Sustainable Built Environment, 5 (1), 1-11.
9
- Attia, S., Bilir, S., Safy, T., Struck, C., Loonen, R., & Goia, F. (2018). Current trends and future challenges in the performance assessment of adaptive facade systems. Energy and Buildings, 179, 165-182.
10
- Bian, Y., Leng, Y., & Ma, Y. (2018). A proposed discomfort glare evaluation method based on the concept of ‘adaptive zone’. Building and Environment, 143, 306-317.
11
- Carlucci, S., Causone, F., De Rosa, F., & Pagliano, L. (2015). A review of indices for assessing visual comfort with a view to their use in optimization processes to support building integrated design. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 47, 1016-1033.
12
- CEN (2011). EN 12464-1: Light and lighting-lighting of work places, part 1: indoor work places. Brussels, Belgium: CEN.
13
- Choi, S. J., Lee, D. S., & Jo, J. H. (2017). Lighting and cooling energy assessment of multi-purpose control strategies for external movable shading devices by using shaded fraction. Energy and Buildings, 150, 328-338.
14
- Eltaweel, A., & Su, Y. (2017). Parametric design and daylighting: a literature review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 73, 1068–1103.
15
- Hammad, F. (2010). The energy savings potential of using dynamic external louvers in an office building. Energy and Buildings, 82, 1888-1895.
16
- Hassan, A., Abdin, A., & Ezzeldin, S. (2017). Parallel Parametric Simulation for Optimizing Non-Conventional Solar Screens: An Approach for Balancing Daylight and Thermal Performance in Hot Arid Climates. International Conference for Sustainable Design of the Built Environment-SDBE London, 257-268.
17
- Kalogirou, A. S. (2015). Building integration of solar renewable energy systems towards zero or nearly zero energy buildings. International Journal of Low-Carbon Technelogy, 10 (4), 379-385.
18
- Kirimtat, A., Koyunbaba, B., Chatzikonstantinou, I., & Sariyildiz, S. (2016). Review of simulation modeling for shading devices in buildings. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 53, 23-49.
19
- Kontovourkis, O., Michael, A., Alexandrou, K., & Vassiliades, C. (2015). Lighting performance simulation and adaptive control of an advanced building skin based on human behaviour inputs. 10th International Conference On Advanced Building Skins, Bern Switzerland, 1340-1349.
20
- Loonen, R., Trčka, M., Cóstola, D., & Hensen, J. (2013). Climate adaptive building shells: state-of-the-art and future challenges. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 25, 483-493.
21
- Mahmoud, A. H. A., & Elghazi, Y. (2016). Parametric-based designs for kinetic facades to optimize daylight performance: Comparing rotation and translation kinetic motion for hexagonal facade patterns. Solar Energy, 126, 111-127.
22
- Mardaljevic, J., Heschong, L., & Lee, E. (2009). Daylight metrics and energy savings. Lighting Research and Technology, 41, 261–283.
23
- Michael, A. (2012). Natural lighting in the indoor environment. In A. M_endez Vilas (Ed.), Fuelling the Future: Advances in Science and Technologies for Energy Generation, Transmission and Storage. Florida, USA: Brown Walker.
24
- Michael, A., Eftychi, M., & Pattichi, E. (2015). Innovative integrated concept for an environmentally friendly and energy efficient building envelope. The 10th International Conference On Advanced Building Skins, Bern Switzerland, 1360-1369.
25
- Michael, A. G., Alexandrou, K. C., Konatzii, P. G., & Kalli, A. K. (2016). An environmental renovation strategy based on adaptive control optimisation of a modular light regulating façade system. The 6th International Conference On Harmonisation between Architecture and Nature, Eco-Architecture, Alicante, Spain, 142-153.
26
- Michael, A., Gregoriou, S., & Kalogirou, S. A. (2018). Environmental assessment of an integrated adaptive system for the improvement of indoor visual comfort of existing buildings. Renewable Energy, 115, 620-633
27
- Palmero-Marrero, A. I., & Oliveira, A. C. (2010). Effect of louver shading devices on building energy requirements. Applied Energy, 87 (6), 2040-2049.
28
- Reinhart, C. F., Jakubiec, J. A., & Ibarra, D. (2013). Definition of a reference office for standardized evaluations of dynamic façade and lighting technologies. The 13th Conference of International Building Performance Simulation Association, Chambery, France, 3645-3652.
29
- Reinhart, C. F., & Wienold, J. (2012). The daylighting dashboard: A simulation-based design analysis for daylit spaces. Building and Environment, 46, 386-396.
30
- Tabadkani, A., Valinejad Shoubi, M., Soflaei, F., & Banihashemi, S. (2019). Integrated parametric design of adaptive facades for user's visual comfort. Automation in Construction, 106, 1-19.
31
- USGBC (2015). Leadership in Energy and Environmental Design (LEED). U.S: Green Building Council.
32
- Xue, P., Mak, C., & Huang, Y. (2016). Quantification of luminous comfort with dynamic daylight metrics in residential buildings. Energy and Buildings, 117, 99-108.
33
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی هندسه بهکار رفته در مدرسه غیاثیه خرگرد با تأکید بر هندسه عملی ابوالوفا بوزجانی
هندسه در متون تخصصی هندسی به دو دسته هندسه عملی و نظری تقسیمبندی میشود. این متون، هندسه عملی را جوهره کار صنعتگران، نقشهبرداران و بنایان دانسته و مهمترین نماد بیرونی آن را معماری قلمداد میکنند. در بین متون، رساله هندسه عملی بوزجانی از منابعی است که در آن هندسه با روشهای متعدد و راهحلهای سادهتر بیان شده است. قوامالدین شیرازی در متون کهن بهعنوان مهندس و معمار در عصر تیموری یاد شده و مدرسه غیاثیه یکی از ماندگارترین بناهای ساخته شده توسط او است. در این پژوهش با روش تاریخی-تحلیلی، هندسه مدرسه غیاثیه مورد مطالعه قرار گرفته و سپس با هندسه بوزجانی تطبیق داده شده است تا پاسخگوی این سوالها باشد: کاربست هندسه عملی در مدرسه غیاثیه چگونه صورت گرفته است؟ و شبکههای شطرنجی در طراحی این مدرسه به چه صورتی مورد استفاده بوده است؟ برای یافتن پاسخ، ابتدا هندسه عملی از منظر اندیشمندان غربی و ایرانی بررسی شد و سپس پلان و نمای مدرسه غیاثیه با توجه به روشهای بوزجانی مورد بازنگری قرار گرفت. در نتیجه این تحقیق با اعمال شبکه مدولار بر پلان با توجه به ابعاد گنبدخانه و نیز تطبیق شکلگیری فضاها با هندسه بوزجانی، استفاده قوامالدین از روشهای خاص هندسی و نیز از مدول مربعی مشخص در طراحی و ساخت بناها محرز گردید.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_856_8d74d2a4e1b2a92926d9eac8f930a796.pdf
2021-06-22
101
116
10.30480/aup.2021.2627.1517
مدرسه غیاثیه خرگرد
ابوالوفا بوزجانی
قوامالدین شیرازی
هندسه عملی
احد
نژاد ابراهیمی
ahadebrahimi@tabriziau.ac.ir
1
دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
LEAD_AUTHOR
محیا
تورانپور
m.tooranpoor@tabriziau.ac.ir
2
کارشناس ارشد معماری اسلامی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
AUTHOR
- آذرخرداد، فرشته، هاشمیزرجآباد، حسن، و زارعی، علی (۱۳۹۷الف). ارزیابی هندسه کاربردی در نقشه سه بنای بقعه ابوبکر تایبادی، مسجد گوهرشاد و مدرسه غیاثیه خرگرد. مطالعات باستانشناسی پارسه، ۴(۲)، ۱۲۱-۱۳۶.
1
- آذرخرداد، فرشته، هاشمیزرجآباد، حسن، و زارعی، علی (۱۳۹۷ب). بازشناسی تناسبات و الگوهای هندسی کاربردی در معماری تیموری (مطالعه موردی مدرسه غیاثیه خرگرد). پژوهشنامه خراسان بزرگ، ۳۰، ۸۱-۹۶.
2
- افندی، جعفر (۱۳۸۹). رسالة معماریه (مترجم: مهرداد قیومی بیدهندی). تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.
3
- انصاری، مجتبی ( 1367 ). اصول طراحی معماری اسلامی و سنتی. پایان نامه کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه تربیت مدرس.
4
- اوزدورال، آلپای (۱۳۸۰). عمر خیام و معماری. مجله فرهنگ (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، ۳۹-۴۰، ۱۸۹- ۲۵۲.
5
- اوکین، برنارد (1386). معماری تیموری در خراسان (مترجم: علی آخشینی). خراسان رضوی: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
6
- بکار، عثمان (۱۳۸۱). طبقه بندی علوم از نظر حکمای مسلمان (مترجم: جواد قاسمی). مشهد: آستان قدس رضوی.
7
- بهشتینژاد، مهدی، سامانیان، صمد، و مازیار، امیر (۱۳۹۶). نقش رساله هندسه عملی بوزجانی در شکلگیری تزئینات هندسی آثار دوره سلجوقی. تاریخ علم، ۲(۱۵)، ۱۳۱-۱۴۸.
8
- پوگاچنکووا، گالینا آناتولینا (1387). شاهکارهای معماری آسیای میانه سدههای چهاردهم و پانزدهم میلادی (مترجم: داود طبایی). تهران: فرهنگستان هنر.
9
- پیرنیا، محمدکریم (۱۳۶۹). شیوههای معماری ایران (تدوین: غلامحسین معماریان). تهران: نشر هنر اسلامی.
10
- خوارزمی، محمد بن احمد (۱۹۸۹). مفاتیح العلوم حقّقه و قدّم له و وضع فهارسه ابراهیم الأبیاری الطبعة الثانیه. بیروت: دارالکتاب العربی.
11
- یزدی، شرفالدین علی (1387). ظفر نامه (تصحیح و تحقیق: سید سعید میر محمد صادق و عبدالحسین نوایی، جلد 2). تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
12
- صادقی، علیرضا، و احمدی، فریال (۱۳۸۹). تأملی بر اصول معماری در دوره تیموری با تأکید بر بازشناخت بنای مدرسه غیاثیه خرگرد. ماهنامه کتاب ماه هنر، ۱۴۹.
13
- طاهری، جعفر (1394). مناسبات معماری با علوم دقیقه در متون علمی دوره اسلامی. مطالعات معماری ایران، 4(7)، 127-150.
14
- طاهری، جعفر (۱۳۹۰). نقش ریاضیدانان در معماری به روایت متون دوره اسلامی. تاریخ علم، ۱۰(۹)، ۳۹-۶۵.
15
- طاهری، جعفر، و ندیمی، هادی (1391). بازخوانی میراث ابوالوفا بوزجانی در صناعات معماری. تاریخ علم، 13، ۶۵-۹۱.
16
- عصارزادگان، نرگس (۱۳۸۹). بررسی روشهای ابوالوفاء بوزجانی درباره تقسیم و ترکیب مربعها: مربوط به الگوهای هندسی موجود در هنرهای اسلامی شهر اصفهان. کتاب ماه علوم و فنون، ۱۲۹، ۳-۵.
17
- فارابی، محمدبنمحمد (۱۳۸۹). احصاءالعلوم (مترجم: حسین خدیوجم). تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
18
- قربانی، ابوالقاسم، و شیخان، محمدعلی (۱۳۷0). بوزجانی نامه. تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
19
- گلچین عارفی، مهدی (1388). قوامالدین شیرازی معمار افسانه. گلستان هنر، 16، ۷۹-۸۵.
20
- لولویی، کیوان (1377). مدارس چهار ایوانی خراسان. هنر، 38.
21
- منکوفسکایا ، آل. لو (۱۳۷۹). مطالعه اشکال در معماری آسیای مرکزی در پایان قرن ۱۴: آرامگاه خواجه احمد یسوی (مترجمان: بحرالعلومی و شیرازی). ایران، ۲۳، ۱۰۹-۱۲۷.
22
- نجیب اغلو، گلرو (۱۳۹۶). هندسه و تزئین در معماری اسلامی (مترجم: مهرداد قیومی بیدهندی). تهران: نشر روزنه.
23
- ویلبر، دونالد، و گلمبک، لیزا (۱۳۷۴). معماری تیموری در ایران و توران (مترجم: محمدیوسف کیانی). تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
24
- هیلن برند، رابرت (۱۳۸۷). جنبههای معماری تیموری در آسیای میانه (مترجم: داوود طبایی). گلستان هنر، ۱۴، ۸- ۶۵.
25
- Bulatov, M. S. (1978). Геометрическая гармонизация в архитектуре средней азии IX-XV BB [Geometric Harmonization in Central Asian Architecture in the 9th-15th Centuries] (2nd ed.). Moscow: Science.
26
- Bucher, F. (1972). The Drensdne Sketchbook of Vault Projection. International Congress of the History of Art, 22, 527-37.
27
- Chorbachi, W. K. (1989). Beyond the Symmetries of Islamic Geometric Patterns: The Science of Practical Geometry and the Process of Islamic Design. Doctoral Dissertation, Harvard University.
28
- Hejazi, M. (2005). Geometry in nature and Persian architecture. Building and Environment, 40(10), 1413-1427.
29
- Hillenbrand, R. (2005). The Timurid achievement in architecture. In A. Daneshvari (Ed.), A Survey of Persian Art, Vol. XVIII: Islamic Period, (83-126). Costa Mesa CA: Mazda Publishers.
30
- Hillenbrand, R. (1999). Islamic art and architecture. Thames and Hudson.
31
- Kostof, S. (1977). The Architect in the Middle Ages, East and West. In Kostof, S. (Ed.), The Architect: Chapters in the History of the Profession (59-95). New York: Oxford University Press.
32
- Necipoğlu, G. (2017). The Arts of Ornamental Geometry: A Persian Compendium on Similar and Complementary Interlocking Figures. A Volume Commemorating Alpay Özdural (Bilingual edition). Boston: Brill.
33
- O’kane, B. (1976). The Madrasa Al-Ghiyāsīyya at Khargird. Iran, 14(1), 79-92.
34
- Rempel, L. (1936). The Mausoleum of Isma'il the Samanid. Bulletin of the American Institute for Persian Art and Archaeology, 198-209.
35
- Rosenthal, F. (1975). The Classic Heritage in Islam (Translators: Emile Marmorstein and Jenny Marmorstein). London: Routledge and Kegan Paul.
36
- Saliba, G. (1999). Artisans and Mathematicians in Medieval Islam. Journal of the American Oriental Society, 119(4), 637-645.
37
- Woepcke, F. (1855). Recherches sur l'histoire des sciences mathematiques chez les orientaux, d’apres des analyes et extrait d un recueil de constructions geometriques par Aboul Wafa [ms persan 169, b.n]. Journal asiatique, 5(5), 218-56, 309-59.
38