ORIGINAL_ARTICLE
معنای اجتماعی جلوه بیرونی برج مسکونی واکاوی نشانهشناسی گفتمانی ساختمانهای بلند مسکونی در تهران
یکی از پدیدههای معماری معاصر، ساختمانهای بلند مسکونی هستند که پدیدهای چندجانبه بوده، میتوانند انعکاسی از گفتمانهای اجتماعی-فرهنگی باشند. این پژوهش در پی شناخت بخشی از معانی فرهنگی و اجتماعی از طریق انجام مصاحبه با شهروندان تهرانی بهعنوان یکی از منابع نشانهشناختی است. با این هدف، با توجه شاخصهای چندگانه در مناطق 22 گانه تهران، سه گروه الف) منطقه یک، ب) مناطق دو، سه و شش، و ج) منطقه 22 برای بررسی در نظر گرفته شد. این پژوهش در پارادایم شناختشناسی پساساختارگرا با رویکرد کیفی و به روش نشانهشناسی گفتمانی انجام گرفته است. پژوهش به لحاظ نوع نتایج، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف، نظری است. شیوه تحلیل گفتمانی، نسبیگرا و با استدلال پسکاوی است و گردآوری دادهها به شیوه کتابخانهای و میدانی صورت گرفته است. ساکنان، مدیریت برجها، همسایگان و مشاوران املاک، گروه هدف پژوهش هستند. نتایج نشان داد که جلوه بیرونی ساختمانهای بلند مسکونی بهعنوان لایه مشترک میان منظر اجتماعی شهر، موقعیت اجتماعی خانواده (با محوریت تحول نقش زن در خانواده) و کالبد ساختمان است. معانی عمده بهدست آمده از گروه اول شامل امنیت، رفاه و آزادی اجتماعی در گروه دوم دسترسی به امکانات شهری و فرصتهای اشتغال و اجتماعی مطلوب و در گروه سوم توسعه شهری، دید مطلوب، هوا و محیط سالم بود.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_796_0731896d750e8aebc78686f54fe8741d.pdf
2020-07-20
5
25
10.30480/aup.2020.796
نشانهشناسی گفتمانی
ساختمانهای بلندمسکونی
تهران
جلوه بیرونی
معنای معماری
یاسر
امیرسرداری
yasser.amirsardari@gmail.com
1
پژوهشگر دوره دکتری معماری، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
AUTHOR
منوچهر
فروتن
m.foroutan@iauh.ac.ir
2
استادیار گروه معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
LEAD_AUTHOR
منوچهر
معظمی
m.moazzami@art.ac.ir
3
استادیار گروه معماری داخلی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
AUTHOR
مریم
محمدی
m.mohammadi@art.ac.ir
4
دانشیار گروه طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
AUTHOR
- ارژمند، محمود، و خانی، سمیه (1391). نقش خلوت در معماری خانه ایرانی. مطالعات شهرایرانی-اسلامی، 38، 7-27.
1
- ارمغان، مریم (1393). تأثیر تحول سبک زندگی در معماری خانههای معاصر. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
2
- افروغ، عماد (1396). فضا و جامعه؛ فضای شهری و نابرابری اجتماعی. تهران: علم.
3
- اکرمی، غلامرضا، و زارع، فائزه (1392). طراحی خانه دربافت سنتی شهری. هنرهای زیبا، 18(2)، 55-68.
4
- امیرسرداری، یاسر (1398). خوانش معنای ساختمانهای بلند مسکونی؛ واکاوی نشانهشناسی گفتمانی جلوه بیرونی. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.
5
- آزاد ارمکی، تقی (1394). جامعهشناسی خانواده ایرانی. تهران: سمت.
6
- آصفی، مازیار، و ایمانی، الناز (1395). بازتعریف الگوهای طراحی مسکن مطلوب ایرانی-اسلامی معاصر با ارزیابی کیفی خانههای سنتی. پژوهشهای معماری اسلامی، 4(11)، 58-75.
7
- آقالطیفی، آزاده (1391). الگوی تعامل انسان و خانه معاصر در ایران. رساله دکتری، دانشگاه تهران.
8
- بابک معین، مرتضی (1394). معنا به مثابه تجربه زیسته؛ گذر از نشانهشناسی کلاسیک به نشانهشناسی با دورنمای پدیدارشناسی. تهران: سخن.
9
- بمانیان، محمدرضا (1377). بررسی عوامل مؤثر برشکل گیری ساختمانهای بلند در ایران. رساله دکتری، دانشگاه تهران.
10
- پرتوی، پروین، بهزادفر، مصطفی، و شیرانی، زهرا (1395). طراحی شهری و تاب آوری اجتماعی (مطالعه موردی: محله جلفا اصفهان). نامه معماری و شهرسازی، 9(17)، 99-116.
11
- پندار، هادی، ذکاوت، کامران، و باقریان، فاطمه (1396). تبیین معیارهای مؤثر بر رضایتمندی ساکنین اصیل از شدت تغییرات کالبدی در محلات با سابقه روستایی. مسکن و محیط روستا، 158، 35-50.
12
- پناهی، سیامک، هاشمپور، رحیم، و اسلامی، سیدغلامرضا (1393). معماری اندیشه، از ایده تا کانسپت. هویت شهر، 8(17)، 25-34.
13
- پناهی، سیامک، مختاباد امرئی، سید مصطفی، و نوابخش، مهرداد (1387). بررسی و تحلیل نقش سینما در انتقاد از شهرسازی مدرن، هویت شهر، 2(2)، 13-26.
14
- پوردیهیمی، شهرام (1391). شهر، مسکن و مجموعهها. تهران: آرمان شهر.
15
- جلالیان، سارا، حبیب، فرح، و ذاکر حقیقی، کیانوش (1397). واکاوی نقش حصار و دروازه در امنیت بخشی به مجتمعهای مسکونی. آرمان شهر،10(21)، 139-148.
16
- جهانگیری، آرمان، پاکزاد، جهانشاه، و عندلیب، علیرضا (1395). فرآیند تبیین پدیدارنگاری ابعاد مفهوم دلبستگی مکان به روش استخراج معانی تصویری خودنگار. مدیریت شهری، 47، 277-300.
17
- چشمه سهرابی، مظفر، اکبری، مریم، و افخ نیا، اعظم (1390). استانداردهای طراحی در کتابخانههای مرکزی دانشگاهی شهر اصفهان. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 87، 6-23.
18
- چندلر، دانیل (1387). مبانی نشانهشناسی (مترجم: مهدی پارسا). تهران: افست.
19
- حاجی احمدی همدانی، آذین، ماجدی، حمید، و جهانشاهلو، لعلا (1397). معیارهای مؤثر بر شکلگیری تصویر ذهنی زنان از فضای شهری مطلوب. مطالعات شهری، 7(28)، 3-16.
20
- حسینی، علی، فروتن، منوچهر، و صالحی، سعید (1397). تحول معنای اجتماعی-فضایی درخانههای اراک. آرمان شهر، 23، 27-39.
21
- حمزه نژاد، مهدی، و دشتی، مینا (1395). بررسی خانههای سنتی ایرانی از منظر پدیدارشناسان و سنت گرایان معنوی. نقش جهان، 6(2)، 35-24.
22
- خیرالدین، رضا (1389). تحلیل زمین مرجع اقدامات مدیریت شهری تهران. هنرهای زیبا، 82، 42-71.
23
- دباغ، امیر مسعود، و مختاباد امرئی، سیدمصطفی (1390). تأویل معماری پسامدرن ازمنظر نشانهشناسی، هویت شهر، 5(9)، 59-72.
24
- دباغ، امیر مسعود (1391). تأثیر معماری متأخر غرب بر معماری معاصر ایران از منظر نشانه شناسی. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
25
- رحمانی، سارا (1394). معماری و کرختی محیطی. صفه، 25(68)، 19-34.
26
- رضایی، حسین، کرامتی، غزال، دهباشی شریف، مزین، و نصیرسلامی، محمدرضا (1397). تبیین الگووارهای فرآیند بودن شناختی حصول معنای محیطی و تحقق حس مکان با تمرکز بر نقش واسط ادراک. باغ نظر، 15(65)، 49-66.
27
- ساسانی، فرهاد (1391). نشانهشناسی مکان، (مجموعه مقالات هفتمین هماندیشی نشانهشناسی). تهران: سخن.
28
- شعیری، حمیدرضا (1388). از نشانهشناسی ساختگرا تا نشانه-معناشناسی گفتمانی. نقد ادبی، 2(8)، 39-51.
29
- سرمستانی، محمد، فروتن، منوچهر، و طهوری، نیر (1396). آفرینش شاعرانه در فضای شهری. واکاوی نشانهشناختی فضای شهری باغ بلند شیراز.هویت شهر، 34، 67-78.
30
- شاهین راد، مهنوش، رفیعیان، مجتبی، و پورجعفر، محمدرضا (1394). ترجیحات بصری زنان از فضاهای شهری تهران. علوم شناختی، 1، 10-24.
31
- صادقی، رسول و زنجری، نسیبه (1396). الگوی فضایی نابرابری توسعه در مناطق 22گانه کلانشهر تهران. رفاه اجتماعی، 17(66)، 184-149.
32
- غفاری، علیرضا، و فلامکی، محمدمنصور (1395). بازتاب نظریههای نشانهشناسی در خوانش معماری و شهر. مدیریت شهری، 44، 321-332.
33
- فروتن، منوچهر (1388). چگونگی فهم فضای معماری ایران از نگارههای ایرانی. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران.
34
- فروغمند اعرابی، هوشنگ (1394). خاستگاه فلسفی روششناسی در دانش نشانهشناسی معماری و طراحی شهری. مدیریت شهری، 43، 224-199.
35
- کالر، جاناتان (1390). درجستجوی نشانهها (مترجمان: لیلا صادقی و تینا امرالهی، ویرایش: فرزان سجودی). تهران: علم.
36
- کریمی، مهشید، حجت، عیسی، و شهبازی چگنی، بهروز (1397). جستار در چگونگی پیوند ساکن و مسکن. باغ نظر، 15(61)، 5-16.
37
- کریمی مشاور، و مهرداد، احمدی، آزاده (1397). تحلیل رؤیتپذیری ساختمانهای بلندمرتبه در منظر شهری به کمک GIS، نمونه موردی: سنندج. مطالعات شهری، 26، 31-42.
38
- کریمی، فریبرز، گلابچی، محمود، حافظی، محمدرضا، و تقیزاده، کتایون (1395). نقش رویکردهای تأثیرگذار در شکلگیری پیکره ساختمانهای بلند. انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 11، 85-100.
39
- گائینی، ابوالفضل، و حسینزاده، امیر (1391). پارادایمهای سهگانه اثبات گرایی، تفسیری و هرمنوتیک در مطالعات مدیریت و سازمان. راهبرد فرهنگ،19، 103-138.
40
- گروت، لیندا، و وانگ، دیوید (1386). روشهای تحقیق در معماری (مترجم: علیرضا عینی فر). تهران: دانشگاه تهران.
41
- لک، آزاده، و جلالیان، سحر (1397). تجربه معنای مکان فضای شهری: کاربرد تحلیل محتوای کیفی درکشف معنای باغ فردوس. مطالعات معماری ایران، 13، 71-88.
42
- محمدزاده اصل، نازی، امام رودی، قدرت اله، و سریرافراز، محمد (1389). رتبهبندی شاخصهای رفاه شهری مناطق مختلف تهران. پژوهش و برنامهریزی شهری 1(1)، ۸۵- ۱۰۶.
43
- محمدی، مریم (1392). تدوین اصول رمزگذاری در منظر شهری پایدار با بهره گیری از رویکرد نشانه شناسی. رساله دکتری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
44
- مدیسون، دی سویینی (1397). مردمنگاری انتقادی (مترجم: فهیمه سادات کمالی). تهران: علمی و فرهنگی
45
- مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی (1397، آبان 14). نگاهی بر بافتهای فرسوده و ساختمانهای بلندمرتبه و ریسک لرزهای آنها. بازیابی در دی ماه 20, 1398، از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی: http://news.mrud.ir/news/60765
46
- میرشاهزاده، شروین، اسلامی، سید غلامرضا، و عینی فر، علیرضا (1390). نقش فضای مرزی-پیوندی در فرآیند آفرینش معنا. هویت شهر، 5(9)، 5-16.
47
- نجومیان، امیرعلی (1387). تحلیل نشانهشناختی خانههای کاشان. نامه هنر، 1(1)، 111-128.
48
- نورتقانی، عبدالمجید (1391). معنا درمسکن: مدلیابی انتظام معنای مسکن. رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
49
- نیگل، تامس (1393). در پی معنا (مترجمان: محمد ناجی و مهدی معین زاده). تهران: هرمس.
50
- یورگنسن، ماریان، و فیلیپس، لوئیز (1396). نظریه و روش در تحلیل گفتمان (مترجم: هادی جلیلی). تهران: نی.
51
- Appleyard, D. (1970). Styles and methods of structuring a city. Environment and behavior, 2(1), 100-117.
52
- Bagheri, N. (2014). Mapping Women in Tehran’s ogras public space. Journal of cultural of cultural Geography, 31(2), 166-178
53
- Barthes, R. (1977). Image-music-text, (trans. Stephen Heath). New York: Hill and Wang.
54
- Creswell, J. W. (1994). Research Design: Qualitative and Quantitative Approaches. CA: SAGE.
55
- Eco, Umberto. (1976). A theory of Semiotics Bloomington. Bloomington and London: Indiana University press.
56
- Edwards, D. & Potter, J. (1992). Discursive psychology (Vol. 8). London: Sage.
57
- Fairclough, N. (1995). Critical Discourse Analysis. London: Longman
58
- Fisher-Gewirtzman, D., & Wagner, I. A. (2003). Spatial openness as a practical metric for evaluating built-up environments. Environment and Planning B: Planning and Design, 30(1), 37-49.
59
- Gifford, R. (2007). The consequences of living in high-rise buildings. Architectural science review, 50(1), 2-17.
60
- Gustafson, P. (2001). Meaning of place: every day experience and Theorethical conceptualization, Journal of Environmental Psychology, 21(1), 5-16.
61
- Hall, S. (1992). The West and the rest: Discourse and power, in S. Hall and B. Gieben (Eds.), Formations of Modernity,Cambridge: Open University/Polity, 275–331.
62
- Ifuersen, J. (2003). Text, Discourse, Concept: Approaches to Textual Analysis. Kontur, 7, 60-69.
63
- Kaplan, R. & Kaplan, S. (1989). Experience of Nature: A Psychological Perspective. New York: Cambridge.
64
- Kristeva, J. (1980). The Bounded Text, In Desire in Language: A Semiotic Approach to Literature and Art, L. S. Roudiez (Ed.). Oxford: Basil Blackwell.
65
- Kress, G., & Van Leeuwen. T (2001). Multimodal Discourse. The Modes and Media of Contemporary Communication.London: Edward Arnold.
66
- Lo, S. M., Lam, K. C., Yuen, K. K., & Fang, Z. (2001). A pre-evacuation behavioural study for the people in a high-rise residential building under fire situations. International Journal on Engineering Performance-Based Fire Codes, 2(4), 143-152.
67
- Lotman, Y. M. (1990). Universe of the Mind. A semiotic theory of culture. London: IB Taurus.
68
- Lynch, K. (1960). The image of the city. Cambridge: MIT Press.
69
- Manzo, C. L. (2005). For Better or Worse: Exploring Multiple Dimensions of Place mening. Journal of Environmental psychology. 25(1), 67-86.
70
- Moustafa, A. A. (1988). Architectural representation and Meaning: towards a theory of interpretation. Doctoral dissertation, Massachusetts Institute of Technology.
71
- Nasar J. L. (1990). The Evaluative Image of the City, Journal of the American Planning Association, 56(1), 41-53.
72
- Parsaee, M., Parva, M., & Karimi, B. (2015). Space and place concepts analysis based on semiology approach in residential architecture. HBRC journal, 11(3), 368-383.
73
- Potter, J., & Wetherell, M. (1987). Discourse and Social Psychology. London: Sage
74
- Potter, J., Stringer, P., & Wetherell, M. (1984). Social Texts and Context: Literature and Social Psychology. London: Sage.
75
- Rahnama, M. R., & Heravi Torbati, M. H. (2014). Study of Physical-Spatial Effects of High-Rise Building. American Journal of Engineering Research (AJER), 1, 23-24.
76
- Rapoport, A. (1982). The meaning of the built environment anonverbal communication approach. Arizona: University of Arizonapress.
77
- Tasheva, S. B. (2012). Semiotics of Architectural Graphics. PhD Thesis, Bulgarian Academy of Sciences, Insitute of Art Studies, Sofia.
78
- Tuan, Y-F. (2001). Space and place: The Perspective of Experience. Minneapolis: University of Minnesota press.
79
- Van Dijk, T. A. (2001). 18 Critical Discourse Analysis: The handbook of discourse analysis. Minneapolis, MN: University of Amsterdam.
80
- Wetherell, M., & Potter, J. (1992). Mapping the Language of Racism: Discourse and the Legitimation of Exploitation.London and New York: Harvester Wheatsheaf and Columbia University Press.
81
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی سازوکارهای تأمین خلوت در فضای باز شهری و تبیین نسبت آن با ارتقای سطح کیفی حضور شهروندان بررسی موردی: میدان نقش جهان اصفهان
لازمه حضور انسان در فضاهای شهری تحقق کیفیاتی است که امنیت روانی را به ارمغان میآورد. اما در زندگی امروز، دربسیاری از موارد شاهد آن بودهایم که استقرار ما در فضا توأم با حس امنیت و قرار نبوده است. این مقاله سعی دارد سهم تأمین خلوت در تحقق این سطوح کیفی را مورد بررسی قرار دهد. بنابراین تعیین نسبت و چگونگی اثر تأمین خلوت در ارتقای سطوح کیفی مذکور مدنظر است. کشف و بهکارگیری بضاعتهای محیطی و سازوکارهای تأمین خلوت در مقام ابزارهایی که بهطور آگاهانه یا ناخودآگاه توسط افراد بهکارگرفته میشوند تا سطوح کیفی حضور آنها را ارتقا بخشند، به طراحان کمک میکند بستری با فرصتهای مکانی قابل گزینشی را برای کاربران فراهمکنند. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به طریق پیمایش در زمینه بهصورت مشاهده و مصاحبه بسته انجامگرفته است. در نهایت همبستگی دو مفهوم اصلی با استفاده از نرمافزار تحلیل آماری مطالعه شده است. یافتهها نشاندهنده اثر تأمین خلوت بهعنوان یکی از عوامل اصلی ارتقای سطح کیفی حضور افراد در محیط مورد پیمایش، با ضریب همبستگی 4/0 بوده است. مشاهدات میدانی در مورد چگونگی تأمین خلوت در چنین فضای فاقد کالبد و عرصههای معین نشان میدهد رفتار قلمروپایی فعال فرد در تأمین خلوت تأثیرگذار است و همچنین شرایط ادراکی شخص در محیط غنی از ادراکات حسی و معنایی نیز زمینه را برای حضور در مراتب عالی آن مهیا خواهدکرد.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_797_a8b6c9e6c65f8fdefa9287d64fc88c90.pdf
2020-07-20
27
42
10.30480/aup.2020.797
خلوت
سازماندهی محیط
قلمروپایی
سطوح کیفی حضور
سکونت
شیوا
شریعتیفر
shivashariatifar@yahoo.com
1
کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
AUTHOR
رضا
شکوری
rezashakouri@gmail.com
2
استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران،
LEAD_AUTHOR
- آلتمن، ایروین (1382). محیط و رفتار اجتماعی (مترجم: علی نمازیان). تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
1
- پالاسما، یوهانی (1392). دست متفکر؛ حکمت وجود متجسد در معماری (مترجم: علی اکبری). تهران: انتشارات پرهام نقش.
2
- خامنهزاده، حنانه (1396). مفهوم خلوت و چگونگی تحقق آن در زیست جهان خانه ایرانی، مطالعه تطبیقی آن در خانه ایرانی ماقبل مدرن و خانه مدرن ایرانی. ماهنامه باغ نظر، 49، 33- 44.
3
- راپاپورت، ایماس (1382). ابداع معماری: از غار تا شهر. فصلنامه آبادی، 30، 4-11.
4
- راپاپورت، ایماس (1382). خاستگاههای فرهنگی معماری (مترجم: صدف آل رسول و افرا بابک). خیال، 8، 56 -97.
5
- رلف، ادوارد (1389). مکان و بی مکانی (مترجم: محمدرضا نقضان محمدی، کاظم مندگاری و زهیر متکی). تهران: انتشارات آرمانشهر.
6
- طاهری، جعفر (1392). بازاندیشی مفهوم سکونت در معماری. فصلنامه مطالعات معماری ایران، 4، 5 - 22.
7
- عینیفر، علیرضا (1379). عوامل انسانی- محیطی مؤثر در طراحی مجموعههای مسکونی. نشریه هنرهای زیبا، 8، 109- 118.
8
- غلامعلیزاده، حمزه، و صیحانی، محدثه (1394). کارکرد مفهوم قلمروپایی در ارتقای کیفیت زندگی و فرایند رشد نوجوانان مقیم مراکز بهزیستی. دومین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در علوم انسانی، تهران: مؤسسه مدیران ایدهپرداز پایتخت ویرا.
9
- کانتر، دیوید (1392). روانشناسی مکان (مترجم: مریم امیریخواه). تهران: نشر فضا.
10
- کربن، هانری (1372). عالم مثال (مترجم: سید محمد آوینی). مجله نامه فرهنگ، 10-11، 56 -65.
11
- کوپرمارکوس، کلر (1382). خانه: نماد خویشتن (مترجم: احد علیقلیان). خیال: فصلنامه فرهنگستان هنر، 5، 84-119.
12
- گیفورد، رابرت (1377). شخصیت و محیط (مترجمان: نگین جواهریان، مریم بنی اسدی و ندا پهلوان شریف). فصلنامه معماری و فرهنگ، 2-3، 33-53.
13
- لینچ، کوین (1384). تئوری شکل شهر (مترجم: سید حسین بحرینی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
14
- للحج، رفیعه، و موسوی، میرسعید (1397). نگرش روانشناختی به نقش جنسیت در قابلیتهای ادراک فضای معماری. آرمانشهر، 23، 85-94.
15
- مدنیپور، علی (1387). فضاهای عمومی و خصوصی شهر (مترجم: فرشاد نوریان). تهران: شرکت پردازش و برنامهریزی شهری.
16
- موسوی، آرش، و الستی، کیوان (1395). شبکههای اجتماعی و خلوت انسانی. فصلنامه راهبرد فرهنگ، 34، 63-89 .
17
- نوربرگ شولتز، کریستیان (1381). مفهوم سکونت: بهسوی معماری تمثیلی (مترجم: محمود یاراحمدی). تهران: نشر آگه.
18
- نوربرگ شولتز، کریستیان (1382). معماری گزینهای از معنا و مکان (مترجم: ویدا نوروز برازجانی). تهران: نشر جان جهان.
19
- نوربرگ شولتز، کریستیان (1388). روح مکان: به سوی پدیدارشناسی معماری (مترجم: محمدرضا شیرازی). تهران: نشر رخداد نو.
20
- هال، ادوارد (1376). بعد پنهان (مترجم: منوچهر طبیبیان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
21
- Altman, I. (1977). Privacy regulation: Culturally universal or culturally specific? Journal of social issues, 33 (3), 66-84.
22
- Laufer, R. S., & Wolfe, M. (1977). Privacy as a concept and a social issue: A multidimensional developmental theory. Journal of Social Issues, 33, 22-42.
23
- Lawson, B. (2001). The Language of Space. London: Butter-Worth-Heinemann Ltd.
24
- Roberts, C., & Russell, J. (2002). Angels on Environmental Psychology. London: Nelson Thornes Ltd.
25
- Rainwater, L. (1966). Fear and the house-as-haven in the lower class. Journal of the American Institute of Planners, 32 (1), 23-31.
26
- Worchel, S., & Teddie, C. (1976). The experience of crowding: A two-factor theory. Journal of Personality and social psychology, 30, 1-34.
27
ORIGINAL_ARTICLE
مؤلفههای آموزش طراحی معنامحور مسکن با رویکرد نشانهشناسی
تضعیف وجوه هویتی و معناشناختی مسکن بهعنوان یکی از اساسیترین آسیبها در جامعه معماری مطرح است که میتواند ریشه در آموزش داشته باشد. بنابراین بهرهگیری از نشانهشناسی بهعنوان شاخصترین عامل معنایی، از بهترین راهکارها در معنادهی به فضا محسوب میشود که از طریق توجه به مفهوم «خوانش» در آموزش طراحی، تحقق مییابد. پیشینه پژوهش عمدتاً در قالب بیان تعاریفی از «معنا» و «نشانه» و نیز مبانی نظری و مشکلات آموزش معماری است. آنچه که خلأ تحقیقاتی در این زمینه محسوب میگردد، نگرش عملی به مفاهیم «معنا» و «نشانه» در فرآیند آموزش طراحی مسکن است. این پژوهش درصدد است تا با پاسخگویی به پرسشهای «چیستی مؤلفههای نشانهشناسانه آموزش طراحی معنامحور مسکن» و نیز «چیستی محوریترین عامل مؤثر بر مؤلفههای نشانهشناسانه»، گامی در جهت تقویت حوزه معنا در آموزش معماری بردارد. این پژوهش به منظور دستیابی به هدف زمینهسازی فرهنگمحوری و نیز تقویت سطوح هویت در جامعه معماری مسکن، از روشهای تحقیق دلفی و سندکاوی بهره میبرد. براساس نتایج بهدست آمده، بهرهگیری از مؤلفههای «خوانشمحوری طراحی»، «پژوهشمحوری تمام فرآیند طراحی»، «مشارکت کاربران در روند طراحی»، «زیباییشناختی معنایی» و «معانی نشانهای» در آموزش طراحی مسکن جهت معنامحور نمودن خروجی طراحیهای دانشجویان پیشنهاد میگردد. «خوانش ذهنی» نیز بهعنوان محوریترین عامل مؤثر بر مؤلفههای آموزش طراحی معنامحور تبیین میشود.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_798_0e0413f74872edb048effb684fc8cc44.pdf
2020-07-20
43
58
10.30480/aup.2020.798
آموزش
طراحی
معنا
نشانهشناسی
مسکن
مرضیه
اعتمادی پور
m.etemadipur@gmail.com
1
دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید رجایی، تهران، ایران
AUTHOR
جمال الدین
مهدی نژاد
j_mahdinejad@yahoo.com
2
دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید رجایی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
بهرام
صالح صدق پور
bahramsaleh@gmail.com
3
دانشیار دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید رجایی، تهران، ایران
AUTHOR
- باستانی، مهیار، و محمودی، امیر سعید (1397). روشهای خلق ایده و کانسپت در فرآیند طراحی معماری. هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی،23(1)، 5- 18.
1
- باقری، سحر، و عینیفر، علیرضا (1395). تدقیق و تحدید حوزه شمول و نمود نشانهها در معماری. آرمانشهر، 9(17)، 1-10.
2
- دباغ، امیرمسعود، و مختاباد، سید مصطفی (1390). تأویل معماری پسامدرن از منظر نشانهشناسی. هویت شهر، 55(9)، 59-72.
3
- روشن، محبوبه، و شیبانی، مهدی (1394). نشانهشناسی و معنایابی مفاهیم عرفان شناختی در معماری و شهرسازی با تلفیق عرفان اسلامی و رمزگان امبرتوکو. مدیریت شهری، 14(38)، 151-172.
4
- سجودی، فرزان (1387). نشانهشناسی کاربردی. تهران: نشر علم.
5
- سخاوتدوست، نوشین، و البرزی، زیبا (1397). تأملی بر نشانهشناسی فضاهای ورودی خانههای دوره قاجار شهر قزوین. هویت شهر، 34، ۷۹-96.
6
- سرمد، زهره، بازرگان، عباس، و حجازی، الهه (1395). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشر آگه.
7
- شیرازی، محمدرضا (1392). جایگاه پدیدارشناسی در تحلیل معماری و محیط. آرمانشهر، 5(11)، 91-99.
8
- شعیری، حمیدرضا (1386). رابطه نشانهشناسی با پدیدارشناسی با نمونهای تحلیلی از گفتمان ادبی- هنری. ادب پژوهی، ۳، ۶۱-۸۱.
9
- طلیسچی، غلامرضا، ایزدی، عباسعلی، و عینیفر، علیرضا (1391). پرورش توانایی طراحی طراحان مبتدی معماری طراحی، کاربست و آزمون یک محیط یادگیری سازندهگرا. هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 17(4)، 17-28.
10
- فلاحت، محمد صادق، و نوحی، سمیرا (1391). ماهیت نشانهها و نقش آن در ارتقای حس مکان فضای معماری. هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی،17(17)، 13-25.
11
- فلامکی، محمد منصور، و غفاری، علیرضا (1395). بازتاب نظریههای نشانهشناسی در خوانش معماری و شهر. مدیریت شهری، ۴۵، ۳۳۹-۳۵۰.
12
- کلالی، پریسا، و مدیری، آتوسا (1391). تبیین نقش مؤلفه معنا در فرایند شکلگیری حس مکان. هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 17(2)، 43-51.
13
- لینچ، کوین (1393). تئوری شکل شهر (مترجم: سیدحسین بحرینی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
14
- نادریفر، مهین، گلی، حمیده، و قلجایی، فرشته (1396). گلوله برفی، روشی هدفمند در نمونهگیری تحقیقات کیفی. گامهای توسعه در آموزش پزشکی، 3، 170-182.
15
- ندیمی، حمید، و شریفزاده، سمیه (1396). جستاری در کاربرد دفترچه فرایند بهعنوان ابزاری کمک آموزشی در کارگاه طراحی معماری. هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، 21(۲)، 44-33.
16
- نظیف، حسن، و مطلبی، قاسم (1398). ارائه مدل مفهومی از خوانایی با تکیه بر تصور ذهنی. باغ نظر، 16(78)، 71-78.
17
- نقرهکار، عبدالحمید، و رئیسی، محمدمنان (1391). تحقق پذیری هویت اسلامی در آثار معماری. مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 7، 1- 5.
18
- وصفی، محمدرضا (1378). از نشانهشناسی تا هرمنوتیک. نامه فرهنگ، 34، 172-187.
19
- Alexander, V. (2013). Creativity: Self-Referential Mistaking, Not Negating. Biosemiotics, 6, 253-272.
20
- Appleyard, D. (1969). Why buildings are known. Environment and behavior, 1(2), 131-156.
21
- Friedman, A., & Thellefsen, M. (2015). Concept theory and Semiotic in knowledge organization, Journal of documentation, 67, 644-674.
22
- Kinsella, E. (2006). Constructivist underpinnings in Schon’s theory of reflective practice. Reflective practice, 7(3), 277-286.
23
- Larsen, S., & Johansen, J. (2002). Signs in use, an introduction to semiotics. London: Routledge.
24
- Nguyen, A., Truong, N., & Rockwood, D. (2019). Studies on sustainable features of vernacular architecture in different regions across the world: A comprehensive synthesis and evaluation. Frontiers of architectural research, 8(4), 535-548.
25
- Schon, D. (1987). Educating the reflective practitioner: Toward a new design for teaching and learning in the professions. San Fransisco: Jossey-Bass.
26
- Siew-Wai Lim, W. (2000). Memories and urban places. Taylor &Francis journals, 4(2), 270-277.
27
- Tribe, M. (1974). Stadtgestaltung: theoric und Praxis. Dusseldorf: Bertelsmann.
28
ORIGINAL_ARTICLE
تغییرات اجتماعی خانوار و نقش معنی در تطبیق محیط مسکونی موردپژوهی: اثرگذاری معانی بر تغییرات مسکن عشایری
محیطهای مسکونی ایدهآل باید با روش زندگی انسان سازگار و همچنین با تغییرات زندگی انسان هماهنگ باشند. مطالعه تغییرات کالبدی چندساله مسکن ایل قشقایی حاکی از این بود که همزمان یا بعد از تغییرات اجتماعی مشخص، خصوصیات محیط مسکن با تغییرات اجتماعی خانوار تطبیق داده شده است. بنابراین، مطالعه نظاممندی برای فهم چرایی و چگونگی این موضوع صورت پذیرفت که نشان میداد معانی نقش مهمی در هدایت تغییرات کالبدی مسکن برای هماهنگی با تغییرات اجتماعی دارند. با توجه به ماهیت مسئله پژوهش از «روش تحقیق کیفی» با «نمونهگیری نظری هدفمند» و «مدل ابزار-غایت» و «نظریه زمینهای» استفاده شد و تغییرات کالبدی محیط مسکن از طریق عکسبرداری، ترسیم نقشههای معماری و دیاگرام انتظام قرارگاههای رفتاری و انجام مصاحبه نیمهساختار یافته مستند گردید. یافتههای اصلی برآیند سلسله پیامد- معنی تغییرات انتظام فضایی در یوردهای ایل قشقایی نشان میدهد عامل معنایی «جایگاه اجتماعی» منشأ مهم تغییراتی است که برای «نمایش سلسله مراتب جدید جایگاه اجتماعی خانوار»، یا «ایجاد جایگاه اجتماعی جدید»، یا «نمایش جایگاه اجتماعی خانوار» صورت میگیرد و باعث رعایت الگوهای فرهنگی میگردد. نتایج پژوهش بیان مینماید که خصوصیات محیط مسکن بهطور پیوسته برای پاسخگویی معانی، مورد ارزیابی قرار میگیرند و مطابق با تغییرات اجتماعی خانوار تغییر مییابند.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_767_dffaafb2c1f16650f4c979d74928f7cc.pdf
2020-06-21
78
59
10.30480/aup.2020.2268.1427
مسکن
تغییرات اجتماعی
تطبیق محیط مسکن
معنی
محسن
افشاری
m.afshary@aui.ac.ir
1
استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
- آذر، عادل (1380). بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش دادهها در تحلیل محتوی. علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س)، 37-38، 1-18.
1
- آشوری، داریوش (1389). تعریفها و مفهوم فرهنگ. تهران: انتشارات آگه.
2
- استراس، آنسلم و کوربین، جولیت (1387). اصول روش تحقیق کیفی، نظریه مبانی رویهها و شیوهها (مترجم: بیوک محمدی). تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
3
- افشاری، محسن (1383). مطالعه و طراحی مسکن مناسب برای عشایر قشقایی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد.
4
- پندار، هادی (1396). پویاشناسی روایتمحور محیط مسکونی تبیین جایگاه زمان در فرآیند تحول روایت ساکنین. معماری و شهرسازی ایران، 8(13)، 147-163.
5
- پندار، هادی و ذکاوت، کامران (1395). بازاندیشی در سرعت دگردیسی کالبدی محیطهای مسکونی از منظر ساکنین نمونه موردی: محله نیاوران، تهران. باغ نظر، 13(45)، 27-42.
6
- پوردیهیمی، شهرام (1390). فرهنگ و مسکن. مسکن و محیط روستا، 134، 3-18.
7
- پوردیهیمی، شهرام (1394). منظر انسانی در محیط مسکونی. تهران: انتشارات آرمانشهر.
8
- پهلوان، چنگیز (1388). فرهنگ و تمدن. تهران: نشر نی.
9
- حافظنیا، محمدرضا (1389). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سازمان مطالعه وتدوین کتب دانشگاهها (سمت).
10
- راپاپورت، آموس (1388). انسانشناسی مسکن (مترجم: خسرو افضلیان). تهران: انتشارات حرفه هنرمند.
11
- رفیعپور، فرامرز (1389). آناتومی جامعه. تهران: شرکت سهامی انتشار.
12
- رنجبر، هادی، حق دوست، علی اکبر، صلصالی، مهوش، خوشدل، علیرضا، سلیمانی، محمدعلی و بهرامی، نسیم (1391). نمونهگیری در پژوهشهای کیفی: راهنمایی برای شروع. دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 3، ۲۳۸-2۵۰.
13
- روشه، گی (1391). جامعهشناسی تالکوت پارسونز (مترجم: عبدالحسین نیک گهر). تهران: نشر نی.
14
- روشه، گی (۱۳۸۹). تغییرات اجتماعی (مترجم: منصور وثوقی). تهران: نشر نی.
15
- شولتز، کریستین نوربرگ (1382). معماری: معنا و مکان (مترجم: ویدا نوروز برازجانی). تهران: نشر جان جهان.
16
- کریپندورف، کلوس (1390). تحلیل محتوا، مبانی روششناسی (مترجم: هوشنگ نایبی). تهران: نشر نی.
17
- کولن، هنی (1397). معنای خصوصیات مسکن، مباحث مفهومی و روششناختی (مترجم: محسن افشاری). اصفهان: انتشارات دانشگاه هنر اصفهان.
18
- کیانی، منوچهر (1377). کوچ با عشق شقایق. شیراز: کیان نشر.
19
- گروت، لیندا و وانگ، دیوید (1388). روشهای تحقیق در معماری (مترجم: علیرضا عینی فر). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
20
- لنگ، جان (1381). آفرینش نظریه معماری، نقش علوم رفتاری در طراحی محیط (مترجم: علیرضا عینی فر). انتشارات دانشگاه تهران. تهران.
21
- نورتقانی، عبدالمجید (1391). معنی در مسکن، مدل یابی انتظام معنای مسکن ترکمن. رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
22
- Barker, R. (1968). Ecological Psychology Concepts and Methods for studying the Environment of Human Behavior. Stanford, California: Stanford University Press.
23
- Charmaz, K. (2006). Constructing Grounded Theory a Practical Guide through Qualitative Analysis. London: Sage Publications.
24
- Chemero, A. (2003). An Outline of a Theory of Affordances. Journal of Ecological Psychology, 15(2), 181-195.
25
- Coolen, H. (2008). The meaning of dwelling features, Conceptual and methodological issues. Amsterdam: IOS Press.
26
- Creswell, J. (2007). Qualitative Inquiry Research Design. California: Sage Publications Inc.
27
- Gibson, J. (1979). The Ecological Approch to visual Perception. Boston: Houghton Mifflin.
28
- Gifford, R. (2014). Environmental Psychology Principles and Practice. Massachusett: Allyn and Bacon, Inc.
29
- Gutman, J. (1982). A Means-End Chain Model Based on Consumer Categorization Processes. Journal of Marketing,46(2), 60-72.
30
- Heft, H. (2001). Ecological psychology in context. James Gibson, Roger Barker, and the legacy of William James’s radical empiricism. Lawrence Erlbaum Associates, Inc. Publishers.
31
- Hershberger, R. (1970). Architecture and meaning. Journal of Aesthectic Education, 4(4), 37 - 55.
32
- Lefebvre, H. (1991). The Production of Space (D. Nicholson-Smith, Trans.). Oxford: Blackwell.
33
- Meesters, J. (2009). The meaning of Activities in the dwelling and residential environment, A structural approch in people-environment relation. Amsterdam: IOS Press.
34
- Norberg-Schulz, C. (1980). Genius Loci: Towards a Phenomenology of Architecture. New York: Rizzoli.
35
- Polanyi, M. (1964). The Structure of Tacit Knowing. Duke University.
36
- Rapoport, A. (1990). The Meaning of the Built Environment, a Nonverbal Communication Approach. United States of America: The University of Arizona Press.
37
- Rapoport, A. (1993). System of activities and system of settings, In S. kent (Ed.), Domestic Architecture and the use of space, an interdisciplinary cross-cultural study (9-20). Cambridge: Cambridge University Press.
38
- Rapoport, A. (2005). Culture, Architecture, and Design. Chicago, Illinois: Locke Science Publishing Company, Inc.
39
- Wicker, A. (1979). An Introduction to Ecological Psychology. Monterey, California: Brooks/Cole Publishing Company.
40
ORIGINAL_ARTICLE
چالش شیوه متداول شهرسازی ایران در مواجهه با بافتهای دچار فرسودگی و کاربست رویکرد نهادگرایی در حل معضل بررسی موردی: «طرح پیشگام مسکن» در تهران
بهرغم اقدامات وسیع نوسازی تهران از ابتدای دهه 80 کمبود خدمات عمومی (از اهداف اصلی مداخله شهرسازی) همچنان مشهود است. چالشهای حرفه شهرسازی که در این مقاله به آن پرداخته میشود، بیانگر این است که درشیوه متداول مداخله در شهرسازی ایران، نظام مدیریت شهری برای تأمین خدمات عمومی «امکان مداخله» ندارد. هدف این پژوهش ارائه الگوی نهادگرایی شهرسازی ذیل دو رویکرد رویهای و محتوایی و بیان شقوق آن است به گونهای که براساس شیوه متداول شهرسازی و حاکمیت نظام بازار، بخش عمدهای از چالشها مرتفع شود. یافته پژوهش این است که با به رسمیت شناختن نظام بازار (محوریت نهاد توسعهگر) و به قاعده در آوردن آن (کاربست اخلاق توسعه) میتوان امکان مداخله برای مدیریت شهری و فرصتی جهت حل عمده چالشهای شیوه متداول شهرسازی ایران را فراهم نمود. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق ترکیبی، چالشهای موجود شناسایی و یافتهها تدوین گردیدهاند. نمونه مطالعاتی، طرح پیشگام مسکن است که توسط بخش خصوصی با داعیه رویکرد نهادی و نقشآفرینی توسعهگر به دولت معرفی شد و در اینجا پس از تشریح، نقد گردید. درنهایت دو پیشنهاد جهت تطبیق آن با رویکرد نهادگرایی ارائه شد. پیشنهاد نخست به رسمیت شناختن ظرفیت و امکان مداخله بخش خصوصی و نظارت دولت و پیشنهاد دوم تعریف شئون رویهای و محتوایی فعالیت توسعهگر است.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_799_b4688f3c9009fd2884cfa23c3a504c23.pdf
2020-07-20
79
97
10.30480/aup.2020.799
نهادگرایی
توسعهگر
عاملیت
بافت فرسوده
مسکن پیشگام
تهران
حمیدرضا
صباغی
h.r.sabaghi@iau-tnb.ac.ir
1
دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران
AUTHOR
حسین
بحرینی
hbahrian@ut.ac.ir
2
استاد گروه شهرسازی، دانشکده شهرسازی پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
مارشال، استفن (1395). شهرها، طراحی و تکامل (مترجم: سید حسین بحرینی و آمنه بختیار). تهران: دانشگاه تهران.
1
- معاونت شهرسازی و معماری (1397). تدوین برنامه سوم توسعه شهر تهران. معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران. کمیته فضایی-کالبدی. ارائه شده در جلسه کمیته شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران مورخ 5/8/1397.
2
- وزارت راه و شهرسازی (1396). طرح پیشگام مسکن. وزارت راه و شهرسازی، تهیه شده توسط گروه توسعه ایرانیان.
3
- وبگاه دانشنامه آکسفورد https://en.oxforddictionaries.com/definition/institution
4
- وبگاه دفتر هیئت دولت
5
http://cabinetoffice.ir/fa/news/3491/بازآفرینی-شهری-رویکردی-نو-در-نوسازی-بافت-های-فرسوده-شهری
6
- وبگاه شرکت بازآفرینی شهری http://udrc.ir/
7
- Albrecht, J. (1986). Development, context, and purpose of planning (Urbanism). School of Architecture, University of Illinois.
8
- Allmendinger, P. (2002). Towards a Post-Positivist Typology of Planning Theory. Planning Theory, 1(1), 77-99.
9
- Archer, M. S. (2015). Generative Mechanisms Transforming the Social Order. Switzerland: Springer International Publishing.
10
- Barker, C. (2005). Cultural Studies: Theory and Practice. London: Sage.
11
- Berger, P., & Luckmann, T. (1967). The Social Construction of Relaity. England: Penguin Books Ltd. Registered Offices: Harmondsworth. Middlesex.
12
- Blair, T. L. (1973). Recent epirical work on the determinants of relative house prices. Urban Studies, 10(2), 213-233
13
- Bolan, R. S. (1967). Emerging Views of Planning. Journal of the American Institute of Planners, 33(4), 233-245.
14
- Coase, R. (1937). The Nature of the Firm. Economica, 4(16), 386-405.
15
- Commons, J. R. (1931). Institutional Economics. American Economic Review, 21(3), 648–657.
16
- Davidoff, P., & Reiner, T. A. (1962). A Choice Theory of Planning. Journal of the American Institute of Planners,28(2), 103-115.
17
- Etzioni, A. (1969). Toward a Theory of Societal Guidance. The American journal of Sociology, 73(2), 173-187.
18
- Evans, A. W. (2004). Economics & Land Use Planning, Oxford: Blackwell Publishing.
19
- Faludi, A., & Altes, W. K. (1997). Evaluating communicative planning, in Evaluating Theory-Practice and Urban-Rural Interplay in Planning. Borri D., Khakee A., & Lacirignola C. (ed.s), Selected papers presented at a workshop on Evaluation and Planning held at Centre International de Hautes Etudes Agronomiques Mediterraneennes (CIHEAM) in Valenzano (Bari) in November 1993, Springer-Science+Business Media, Bv.
20
- Faragó, L. (2004). The General Theory of Public (Spatial) Planning. Centre for Regional Studies of the Hungarian Academy of Sciences. Series editor: Zoltán Gál.
21
- Friedmann, J. (1969). Notes on societal action. Journal of the American Institute of Planners, 35, 311-318.
22
- Flyvbjerg, B. (1998). Rationality and Power: Democracy in Practice. Chicago, IL: The University of Chicago Press.
23
- Forester, J. (1989). Planning in the face of power. Berkeley: University of California Press.
24
- Gunder, M. (2011). Commentary: Is Urban Design Still Urban Planning? An Exploration and Response. Journal of Planning Education and Research, 31, 184.
25
- Hall, P. (1982). Urban and Regional Planning, 2nd ed. Harmondsworth: Penguin Books.
26
- Hall, P.A., & Taylor, R.C.R. (1998). The potential of Historical Institutionalism: A response to Hay and Wincott. Political Studies, XLVI, 958-962.
27
- Harding, A. (1997). Urban Regimes in a Europe of the Cities? European Urban and Regional Studies, 4, 291-314.
28
- Harris, B. (1988). The Emerging Unity of Science and Humanism in Planning, Journal of the American Planning Association, 54(4), 521-524.
29
- Hayek, F.A. (1978). Liberalism, in: New Studies in Philosophy, Politics, Economics and the History of Ideas. Chicago: The University of Chicago Press, 119-151.
30
- Healey, P. (1993). The communicative work of development plans. Environment and Planning, 20, 83-104.
31
- Hodgson, G. M. (2006). What Are Institutions? Journal of Economic Issues, 40(1), 1-25.
32
- Hodgson, G. M. (1998). The Approach of Institutional Economics. Journal of Economic Literature, 36(1), 166-192.
33
- Hopkins, L. D. (2001). Urban development: the logic of making plans. Washington: Island Press.
34
- Inam, A. (2002). Institutional Analysis and Urban Planning: Means or Ends? The University of Michigan.
35
- Mannheim, K. (1940). Man and Society in an Age of Reconstruction. New York: Harcourt.
36
- Moore, T. (1978). Why Allow Planners to Do What They Do? A Justification from Economic Theory. Journal of the American Institute of Planners, 44(4), 387-398.
37
- North, D. (1986). Institutions and economic growth: An historical introduction. Paper prepared for the Conference on the Role of Institutions in Economic Development. Ithaca: Cornell University
38
- Olson, M. (2002). The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups. Revised of 1971 edi. Harvard University Press.
39
- Rittel, H., & Webber, M. (1973). Dilemmas in a general theory of planning. Policy Science, 4(2), 155-169.
40
- Popper, K. R. (1945). The Open Society and Its Enemies. London: Routledge und Kegan Paul.
41
- Rydin, Y. (2011). The Purpose of Planning: Creating Sustainable Towns and Cities. Bristol: The Policy Press.
42
- Savini, F., & Salet, W. (2017). Planning projects in transition, Federico Savini and Willem Salet (Eds.). Berlin: JOVIS Verlag GmbH.
43
- Savini, F., Majoor, S., & Slaet, W. (2017). Dilemmas of planning: Intervention, Regulation and Investment in planning projects in transition. Federico Savini / Willem Salet (Eds.). JOVIS Verlag GmbH, Berlin. 6-27.
44
- Shone, D.A. (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think In Action, United State of America: Basic Book.
45
- Throgmorton, J. A. (1993). Planning as a Rhetorical Activity- Survey Research as a Trope in Argument. Journal of the American Planning Association, 59(3), 334-346.
46
- Verma, N. (Ed.). (2007). Institutions and Planning: Current Research in Urban and Regional Studies. New York, NY: Elsevier
47
ORIGINAL_ARTICLE
تکنیکهای تحلیل نمای شهری با رویکرد توسعه تحلیل موضوعمحور سیمای شهر بر اساس عوامل مؤثر بر جداره شهری از نگاه طراحی شهری
تحولات اخیر و سرعت ساختوساز در شهرها و متعاقب آن نابسامانی در سیمای فضاهای شهری نگاه موشکافانهتری به موضوع منظر شهری و در سطح خردتر مسئله نمای شهری را میطلبد. هدف از این پژوهش، تبیین اهمیت مطالعات تحلیلی نما در طراحی شهری و شناسایی عوامل مؤثر بر طراحی آنها، همچنین معرفی تکنیکهای تحلیل و مدلسازی نما است. در این نوشتار سعی شده با بررسی عوامل تأثیرگذار بر نماهای شهری به چارچوبی مفهومی- تحلیلی از روابط میان این عوامل دست یافت تا تکنیکها، روشها و نرمافزارهای مرتبط با تجزیهوتحلیل نما متناسب با آن ارائه گردد. لذا تحقیق حاضر با رویکرد «تحلیلی-کاربردی» و توسعه موضوعمحور، ضمن بررسی نما با نگاهی کلگرایانه و در بستری فراگیر پس از تبیین انواع نما براساس موقعیت و کاربریها، تکنیکهای تحلیل آن را تدوین و معرفی میکند. از اینرو، جعبهابزار تحلیلی جامع و بهروزی از انواع تکنیکهای تحلیل و برداشت، روش کاربرد هریک در فرآیند تحلیل، ارزیابی و طراحی سیمای جداره شهری با معرفی موجزی از نرمافزارهای مرتبط با هرکدام از عوامل نما در اختیار کارشناسان قرار میگیرد. در انتها، نمونهای از مدلسازی نما به روش چیدمان معکوس نما ارائه شده است تا قدرت کاربست تکنیکهای نوین در مقابل تحلیلهای دستی و سنتی نمایش داده شود. چنین نگرشی امکان استفاده ترکیبی از روشهای مدرن و سنتی را به منظور بهرهمندی از مزایای هر دو روش فراهم میآورد.
http://aup.journal.art.ac.ir/article_800_93e50fd69e4d568bdf3e0ccc74482ef3.pdf
2020-07-20
99
125
10.30480/aup.2020.800
منظر شهری
نمای شهری
چارچوب مفهومی عوامل تحلیلی نما
تکنیکهای تحلیل نما
مهشید
قربانیان
ghorbanian@iust.ac.ir
1
استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
مصطفی
بهزادفر
behzadfar@iust.ac.ir
2
استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
AUTHOR
فرشاد
شریعتپور
farshad_shariatpour@yahoo.com
3
کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علموصنعت ایران، تهران، ایران
AUTHOR
- خاکزند، مهدی، محمدی، مریم، جم، فاطمه، و آقابزرگی، کوروش (1393). شناسایی عوامل مؤثر بر طراحی بدنههای شهری با تأکید بر ابعاد زیبایی شناسی و زیست محیطی. فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری. 1-10.
1
- زمانی، هادی (1390). راهنمای تهیه چارچوب مدیریت منظر شهری معطوف به ارتقای هویت بصری. پایاننامه کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی.
2
- سوری، الهام، و پاکزاد، جهانشاه (1390). تدوین ضوابط نورپردازی نمای بناهای مسکونی در شهر تهران. تهران: سازمان زیباسازی شهرداری تهران.
3
- ضوابط و مقررات ارتقای کیفی سیما و منظر شهری (پاکسازی و بهسازی نماها و جدارهها، مناسب سازی معابر پیاده راهی و پیادهروها، ساماندهی به منظر شهری)، مصوب 25/09/1387.
4
- طباطبایی، ملک (1390). جدارههای شهری و نقش آنها در کیفیت محیط معیاریهای نماسازی در فضای شهری. تهران: آرمانشهر.
5
- قربانزاده، مریم، پیلهور، علی اصغر، قدوسی، سحر، و علی نیا، فاطمه (۱۳۹۲). بررسی ضرورت و میزان بهره مندی نماهای ساختمانهای مسکونی معاصر از اصول معماری بومی نمونه موردی: نماهای مسکونی شهر بجنورد. همایش ملی معماری، شهرسازی و توسعه پایدار با محوریت از معماری بومی تا شهر پایدار، مشهد، موسسه آموزش عالی خاوران.
6
- گلکار، کوروش (1392). سیما و منظر شهری تهران: «برنامه راهبردی طراحی شهری و مدیریت منظر شهری تهران». نامه معماری و شهرسازی،1-10.
7
- معاونت برنامهریزی و توسعه سازمان زیباسازی شهر تهران (1395). دستیابی در 23 بهمن 1395 از http:// zibasazi.ir/fa/aboutus/goles.
8
- معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران (1393). راهنمای طراحی و کنترل نماهای شهری. تهران: شهرداری تهران.
9
- Bao, F., Schwarz, M., & Wonka, P. (2013). Procedural facade variations from a single layout. ACM TOG, 32(1) , 8:1–8:13.
10
- Bokeloh, M., Wand, M., & Seidel, h. P. (2010). A connection between partial symmetry and inverse procedural modeling. ACM TOG (SIGGRAPH), 29(4), 104:1-104:10.
11
- Elsheshtawy, Y. (1997). Urban complexity: toward the measurement of the physical complexity of street-scapes.Journal of Architectural and Planning Research, 14(4), 301-316.
12
- Erkan, I., Haştemoğlu, H. (2015). Analyse of building facades with fractal method: railway station buildings.Suleyman Demirel University, Isparta, Turkey.
13
- ESRI (2013). CityEngine, 3D modeling software for urban environments. Retrieved Saturday, 2 May, 2017, from http://www.esri.com/ software/cityengine.
14
- Hillier, B. (1998). Space is the Machine: A Configurational Theory of Architecture. United Kingdom: Cambridge University Press.
15
- Li, Y., Zheng, Q., Sharf, A., Cohen-Or, D., Chen, B., & Mitra, N. (2011). 2D-3D Fusion for Layer Decomposition of Urban Facades. IEEE International Conference on Computer Vision.
16
- Lin, J., Cohen-Or, D., Zhang, H. R., Liang, C., Sharf, A., Deussen, O., & Chen, B. (2011). Structure-preserving retargeting of irregular 3D architecture. ACM TOG (SIGGRAPH Asia), 30 (6), 183:1–183:10.
17
- Moughtin, C., Oc, T., & Tiesdell, S. (1999). Urban Design: Ornament and Decoration, 2nd Ed. Oxford: Architectural Press.
18
- Muller, P., Zeng, G., Wonka, P., & Gool, L. V. (2007). Image-based procedural modeling of facades. ACM TOG (SIGGRAPH), 26(3), 85:1-85-9.
19
- MUSIALSKI, P., WIMMER, M., & WONKA, P. (2012). Interactive coherence-based façade modeling. CGF, 31, 2, 661–670.
20
- Santana-Cedrés, D., Gomez, L., Alemán-Flores, M., Salgado, A., Esclarín, J., Mazorra, L., & Alvarez, L. (2017). Automatic correction of perspective and optical distortions. Computer Vision and Image Understanding, 161, 1-10.
21
- SHEN C.-H., HUANG S.-S., FU H., HU S.-M. (2011). Adaptive partitioning of urban facades. ACM TOG (SIGGRAPH) Asia, 30(6), 184:1–184:9.
22
- Trancik, R. (1986). Finding Lost Space –Theories of Urban Design. New York: Van Nostrand Reinhold.
23
- Trieb, M. (1974). Stadtgestaltung-Theorie und Praxis (Bauwelt Fundamente). Germany: Birkhauser.
24
- Zhang, H., Xu, K., Jiang, W., Lin, J., Cohen-Or, D., & Chen, B. (2013). Layered analysis of irregular facades via symmetry maximization. ACM TOG (SIGGRAPH), 32(4), 121:1– 121:13.
25
- Zhao, P., Yang, L., Zhang, H., & Quan, L. (2012). Per-Pixel Translational Symmetry Detection, Optimization, and Segmentation. The Hong Kong University of Science and Technology.
26